Αρχείο κατηγορίας Ιστορία α’

Tο δημοκρατικό πολίτευμα σταθεροποιείται – Ο Περικλής και το δημοκρατικό πολίτευμα

 

  1. Δείτε το slide

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/2-11536773

2. Μελετήστε τα βασικά σημεία του μαθήματος

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ

Υπήρχαν δύο κόμματα στην Αθήνα. Το δημοκρατικό και το αριστοκρατικό. Το πολίτευμα εξελίσσεται και γίνεται ακόμα πιο δημοκρατικό από όσο ήταν στην εποχή του Κλεισθένη.

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ (ΕΦΙΑΛΤΗΣ, ΠΕΡΙΚΛΗΣ)

Το 462 π.Χ. εμφανίζεται στην πολιτική σκηνή της Αθήνας ο Περικλής. Βρίσκεται στο πλευρό του Εφιάλτη (αρχηγός του δημοκρατικού κόμματος). Ήταν η εποχή που το δημοκρατικό κόμμα κατάφερνε να εξοστρακίσει τον Κίμωνα, παίρνοντας την εξουσία.

Ένα από τα πρώτα μέτρα που πήρε ο Εφιάλτης ήταν να αφαιρέσει εξουσίες από τον Άρειο Πάγο (προπύργιο του συντηρητισμού). Λίγο αργότερα ο Εφιάλτης δολοφονήθηκε και ο Περικλής έγινε αρχηγός του δημοκρατικού κόμματος.

Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Πίστευε ότι οι πολίτες έπρεπε να είναι ίσοι απέναντι στο νόμο και να ζουν άνετα. Γι’ αυτό πήρε κάποια μέτρα :

  1. Έδωσε μισθό (οικονομική βοήθεια) στους πιο φτωχούς για να μπορούν να παρακολουθούν τις συνεδριάσεις της Εκκλησίας του Δήμου.
  2. Καθιέρωσε τα θεωρικά (χρήματα που έδινε η πολιτεία στους φτωχούς για να πηγαίνουν θέατρο).
  3. Άρχισε η ανοικοδόμηση μεγάλων δημόσιων έργων.

ΟΙ 2 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

1) Με τους Πέρσες : Η ειρήνη του Καλλία με την οποία οι Αθηναίοι γίνονται κυρίαρχοι στο Αιγαίο.

2) Με τους Σπαρτιάτες : Οι Τριακονταετείς Σπονδαί (446 π.Χ.)

Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2012/01/to.html

3. Δείτε το βίντεο

4. ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ-βυρωνας (2) Φύλλο εργασίας στη 2η σελίδα

5. πΕΡΙΚΛΗς (Τα χρήματα της Συμμαχίας και τα λαμπρά οικοδομήματα της Αθήνας): Διάλογος Περικλή και πολιτικού αντιπάλου

 

Απάντηση (της Πην Γ, Α1)

Πολιτικός αντίπαλος : Περικλή είναι αλαζονεία απέναντι στους συμμάχους μας να χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα που πρόσφεραν στην συμμαχία για την κατασκευή μνημείων στην πόλη μας. Με αυτή την κίνηση ο λαός μας ντροπιάζεται και κακολογείται  επειδή μεταφέραμε   στην δική μας  πόλη από την Δήλο τα χρήματα των Ελλήνων , τη στιγμή που το καλύτερο επιχείρημα μας είναι ότι θα είναι πιο προστατευμένα από την απειλή των Περσών. Έτσι η Ελλάδα δίνει την εντύπωση ότι υφίσταται μια βάναυση προσβολή και απροκάλυπτη  τυραννία, καθώς βλέπει πως με τα χρήματα που προσφέρει για συνεισφέρει στον πόλεμο, εμείς τα χρησιμοποιούμε για να φτιάχνουμε ναούς, χρυσά αγάλματα και να τα διακοσμούμε με πολύτιμες πέτρες.

Περικλής: Δεν χρειάζεται να δίνουμε λογαριασμό στις συμμαχικές πόλεις για τα χρήματα, όταν εμείς πολεμάμε για να τους υπερασπιστούμε και κρατάμε μακριά τους βαρβάρους, την στιγμή που αυτοί δεν συνεισφέρουν ούτε στρατό, ούτε στόλο, ούτε ιππικό παρά μόνο χρήματα. Τα χρήματα δεν ανήκουν μόνο σε αυτούς που τα προσφέρουν αλλά και σε εμάς που τα παίρνουμε, εφόσον παρέχουμε τις υπηρεσίες για τις οποίες τα λάβαμε. Αφού η πόλη μας έχει ότι χρειάζεται για  να αντιμετωπίσει τους δικούς μας εχθρούς και των συμμάχων μας χρησιμοποιούμε αυτά τα χρήματα για έργα που θα αποτελέσουν πηγή αθάνατης δόξας όταν τελειώσουν. Όσο κατασκευάζονται θα προσφέρουν ευημερία στον τόπο μας. Θα προσφέρουν πολλές και διάφορες δουλείες , θα δημιουργηθούν ποικίλες ανάγκες με αποτέλεσμα να αναζωογονήσουν όλα τα επαγγέλματα στον τόπο μας και να κινητοποιηθούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις. Έτσι τα έργα μόνο καλό θα προσφέρουν εφόσον θα παρέχουν πολλές αμειβόμενες θέσεις εργασίας σε όλη την πόλη.

 

6. Επαναληπτικό φύλλο εργασίας (Προαιρετικό) 4. Η Αθηναϊκή Ηγεμονία (479-431π.Χ.)

 

Η συμμαχία της Δήλου – Η συμμαχία όργανο της αθηναίκής ηγεμονίας

symmaxia Δήλου

ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ (490-479 π.Χ)

  • Η Σπάρτη δε θέλει να είναι οργανώτρια μιας ελληνικής συμμαχίας εξαιτίας των προβλημάτων που είχε από την προδοσία και τη συμπεριφορά του Παυσανία (είχε έρθει σε επαφές με τους Πέρσες).
  • Η Αθήνα αναλαμβάνει την οργάνωση της ελληνικής συμμαχίας με πρωτοβουλία τουΑριστείδη.

Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ (478 π.Χ.)

Ποιοι συμμετείχαν;
Οι Αθηναίοι και πόλεις του Αιγαίου και των ιωνικών παραλίων της Μ. Ασίας. 
Πού ήταν η έδρα;Στο νησί της Δήλου (ιερό νησί του Απόλλωνα). Γι’αυτό ονομάστηκε και Δηλιακή Συμμαχία.
Πόσοι αντιπρόσωποι υπήρχαν;
Ένας από κάθε πόλη 
Κάθε πότε συνεδρίαζε η συμμαχία;Μια φορά το χρόνο στη Δήλο. 
Ήταν όλες οι πόλεις ισότιμες;Θεωρητικά ναι, αλλά η Αθήνα που ήταν η πιο ισχυρή τις επηρέαζε. 
Τί πρόσφεραν οι πόλεις στη Συμμαχία;Πλοία ή στρατό. Αν δεν είχαν, τότε πρόσφεραν χρήματα (φόρο) 
Πού ήταν το ταμείο;Στη Δήλο. 
Ποιοι διαχειρίζονταν τα χρήματα;10 Ελληνοταμίες που ήταν όλοι Αθηναίοι. 
Τί έκανε τα χρήματα η Συμμαχία;Με τα χρήματα των φόρων συντηρούταν ο συμμαχικός στόλος. 
Ποιος καθόρισε το τί θα πληρώνει η κάθε πόλη;Ο Αριστείδης. Το έκανε με δίκαιο τρόπο γι’αυτό και ονομάστηκε «δίκαιος». 
Ποιος ήταν αρχηγός του Συμμαχικού στόλου;Η Αθήνα.

Ο ΚΙΜΩΝ , Η ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ.

Το 471 π.Χ. ο Κίμων (γιος του Μιλτιάδη) έγινε ο ισχυρός άντρας της Αθήνας μετά το θάνατο του Αριστείδη και τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή με την κατηγορία του μηδισμού (μηδισμός = συνεργασία με τους Πέρσες).Ήταν αρχηγός του αριστοκρατικού κόμματος.

Οι ενέργειες του Κίμωνα :

1) Συνεχίζει τον πόλεμο εναντίον των Περσώνπετυχαίνοντας μεγάλη νίκη στον Ευρυμέδοντα ποταμό της Μικράς Ασίας (467 π.Χ)

2) Μεγαλώνει τη Συμμαχία της Δήλου (γίνονται περίπου 400 οι πόλεις που συμμετέχουν). Κάποιες αντιδρούν στην αλαζονική συμπεριφορά της Αθήνας, αλλά ο Κίμωνας με τη βία τις επαναφέρει στη συμμαχία, αναγκάζοντάς τες να πληρώνουν φόρο.

3) Έχει φιλικές σχέσεις με τη Σπάρτη. Δε διστάζει να στείλει στρατό για να βοηθήσει τους Σπαρτιάτες στον πόλεμο εναντίον των Μεσσήνιων ειλώτων. Οι Σπαρτιάτες δε δέχονται όμως τη βοήθεια και η Αθήνα κατηγορεί τον Κίμωνα για την πράξη του, εξορίζοντάς τον.(462 π.Χ.)

Η ΑΙΓΙΝΑ ΚΑΙ Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Η Αίγινα ήταν πάντα φίλη της Σπάρτης και εχθρός της Αθήνας. Η Συμμαχία της Δήλου δημιουργούσε εμπόδια στο εμπόριο της Αίγινας. Έτσι οι Αιγινήτες αποφάσισαν να συμμαχήσουν με την Κόρινθο (άλλη μεγάλη εχθρό της Αθήνας). Μόλις το έμαθαν οι Αθηναίοι (459 π.Χ) επιτέθηκαν στον Αιγινίτικο στόλο έξω από το Αγκίστρι και στη συνέχεια πολιόρκησαν για μήνες την Αίγινα. Την κατέλαβαν και την υποχρέωσαν να παραδώσει όλα τα πλοία της και να πληρώνει κάθε χρόνο 30 τάλαντα (τεράστιο ποσό) ως φόρο.

Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ

Το 454 η Αθήνα αποτυγχάνει να καταλάβει την Αίγυπτο. Νέος ισχυρός άντρας γίνεται ο Περικλής.

Αλλαγές στη Συμμαχία

1) Μεταφέρεται το ταμείο της Συμμαχίας από τη Δήλο στην Ακρόπολη των Αθηνών.

2) Το συνέδριο καταργείται και όλες οι αποφάσεις παίρνονται στην Αθήνα.

3) Ο φόρος που θα πληρώνει η κάθε πόλη ορίζεται από την Εκκλησία του Δήμου.

Όταν το 449 π.Χ., μετά τη νίκη της Αθήνας στην Κύπρο και την απελευθέρωσή της από τους Πέρσες, υπογράφεται η ευνοϊκή για την Ελλάδα Ειρήνη του Καλλία, η συμμαχία δεν έχει λόγο πια ύπαρξης, μιας και οι ελληνικές πόλεις κερδίζουν την αυτονομία τους από τους Πέρσες. Όμως η Συμμαχία αποδείχτηκε μια δικαιολογία της Αθήνας προκειμένου να ελέγξει τις ελληνικές πόλεις και γι’ αυτό συνεχίζει να υπάρχει.

Attachments

Τα γράμματα και οι τέχνες (Αρχαϊκή Εποχή)

texni k grammata

ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Ξεχωρίζει ο Ησίοδος με τη διδακτική ποίηση :

α) Έργα και Ημέραι

β) Θεογονία

Αργότερα επικρατεί η λυρική ποίηση (ποιήματα που τραγουδιούνται από τους δημιουργούς τους με τη συνοδεία λύρας ή φλογέρας) και η χορική ποίηση(ποιήματα που τραγουδιούνται από ομάδες τραγουδιστών με τη συνοδεία λύρας ή φλογέρας ). Οι λυρικοί ποιητές ενδιαφέρονται για τον εσωτερικό ψυχικό κόσμο και τα συναισθήματα των ανθρώπων. Υμνούν θεούς, αθλητές, πολεμικές νίκες, τον έρωτα κλπ. Άλλες φορές επαινούν πολιτικές αρετές ή κοροϊδεύουν ελαττώματα και αδυναμίες διαφόρων ανθρώπων.

Μερικά ονόματα λυρικών ποιητών :

  • Αρχίλοχος
  • Σιμωνίδης
  • Μίμνερμος
  • Αλκαίος
  • Σαπφώ
  • Αλκμάν
  • Πίνδαρος

Μερικοί σημαντικοί φιλόσοφοι της εποχής

  • Θαλής : προέβλεψε την έκλειψη ηλίου που έγινε την εποχή του
  • Αναξίμανδρος : σχεδίασε τον πρώτο χάρτη του ουρανού και της γης.
  • Αναξιμένης
  • Ηράκλειτος
  • Πυθαγόρας

Η ΤΕΧΝΗ

α) λίθινοι ναοί : το βασικό σχήμα θυμίζει το μυκηναϊκό μέγαρο : ανοικτός προθάλαμος (πρόναος), κυρίως δωμάτιο (σηκός) και ανοικτό δωμάτιο (οπισθόδομος). Οι ναοί έχουν γύρω από το κτήριο κιονοστοιχία (πτερό). Υπάρχουν 2 τύποι ναών :1) οι ιωνικοί : κυριώς στο Αιγαίο και τη Μικρά Ασία με ψηλότερους και πλούσια διακοσμημένους κίονες που ξεχωρίζουν για τα κιονόκρανα με τους έλικες και 2) οι δωρικοί : κυρίως στην Πελοπόννησο με πιο κοντούς και λιγότερο κοσμημένους κίονες.

β) λίθινα αγάλματα σε φυσικό και υπερφυσικό μέγεθος : δημιουργούνται αρχικά στη Νάξο(που υπήρχε αφθονία μαρμάρου) και στην Κρήτη. Βοήθησαν στη δημιουργία λιθίνων αγαλμάτων και άλλοι δύο παράγοντες :α) οι εμπορικές επαφές με την Αίγυπτο β) ο πλούτος των αριστοκρατών μιας και το κόστος ήταν τεράστιο. Τα αγάλματα παρίσταναν νεαρούς άντρες (κούρους) όρθιους, γυμνούς ή νεαρές κοπέλες (κόρες) όρθιες, κομψά ντυμένες και καλοχτενισμένες. Υπήρχαν επίσης αγάλματα αρχόντων και αξιοσέβαστων γυναικών καθισμένων σε θρόνους, πολεμιστών, μυθικών τεράτων και φυσικά θεών.

γ) επιτύμβιες στήλες (ανάγλυφες επιτύμβιες πλάκες).

δ)κεραμική

ε) μεταλλοτεχνία

πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2011/12/blog-post_5406.html

ρυθμοι ναων

Attachments

Η οριστική απομάκρυνση της περσικής επίθεσης

481 π.Χ

Οι Έλληνες κάνουν συνέδριο στον Ισθμό και αποφασίζουν να αμυνθούν ενωμένοι σε πιθανή νέα επίθεση των Περσών.

Η 3η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ (480-479 π.Χ.)

480 π.Χ

Ο Ξέρξης που είχε διαδεχτεί πλέον τον Δαρείο ξεκινά νέα τεράστια εκστρατεία κατά της Ελλάδας. Δε συναντάει καμιά αντίσταση σε Θράκη και Μακεδονία. Ταυτόχρονα κινείται προς την Ελλάδα και ο περσικός στόλος. Ο ελληνικός στρατός επέλεξε τα στενά των Θερμοπυλών για να αμυνθεί, ενώ ο ελληνικός στόλος έπλευσε προς το Αρτεμίσιο της Εύβοιας.

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/xartes/Thermopylae.htm

ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ 480 π.Χ.

Ο Ξέρξης ζήτησε από τον Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα που ήταν αρχηγός του ελληνικού στρατού να παραδοθούν. Ο Λεωνίδας αρνήθηκε ηρωικά («μολών λαβέ»). Κάποιος κάτοικος της περιοχής με το όνομα Εφιάλτης φανέρωσε στους Πέρσες ένα μυστικό πέρασμα. Ο Λεωνίδας ζήτησε από τους υπόλοιπους Έλληνες να αποχωρήσουν και έμεινε στις Θερμοπύλες ο ίδιος με 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς. Η ήττα των Ελλήνων ήταν ηρωική και έμεινε στην ιστορία.

 

ΑΡΤΕΜΙΣΙΟ 480 π.Χ.

Δεν έγινε ναυμαχία, μιας και οι Έλληνες αποφάσισαν να υπερασπιστούν την Αθήνα που είχε εγκαταληφθεί από τους κατοίκους της. Ο στόλος συγκεντρώθηκε στο στενό της Σαλαμίνας.

ΔΥΝΑΜΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΥΝΑΜΗ ΠΕΡΣΩΝ
Αθήνα 127 πλοία Φοινίκη και Συρία 300 πλοία
Κόρινθος 40 πλοία Αίγυπτος 200 πλοία
Μέγαρα 20 πλοία Κύπρος 150 πλοία
Χαλκίδα 20 πλοία Κιλικία 100 πλοία
Αίγινα 18 πλοία Ιωνία 100 πλοία
Σικυώνα 12 πλοία Πόντος 100 πλοία
Σπάρτη 10 πλοία Καρία 70 πλοία
Επίδαυρος 8 πλοία Αιολίδα 60 πλοία
Οπούντιοι Λοκροί 7 πλοία Λυκία 50 πλοία
Ερέτρια 7 πλοία Παμφυλία 30 πλοία
Τροιζήνα 5 πλοία Δωρική Εξάπολις 30 πλοία
Στύρα 2 πλοία Κυκλάδες 17 πλοία
Κέα 2 πλοία
ΣΥΝΟΛΟ 271 πλοία 1207 πλοία

 

 

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/xartes/video/Salamina.video.htm

ΣΑΛΑΜΙΝΑ 480 π.Χ.

Με αρχηγό τον Αθηναίο Θεμιστοκλή οι Έλληνες πέτυχαν μεγάλη νίκη εκμεταλλευόμενοι τα στενά της Σαλαμίνας και τα μικρά και ευκίνητα πλοία που διέθεταν. Ο Ξέρξης εγκατέλειψε την Ελλάδα και άφησε τον γαμπρό του τον Μαρδόνιο με αρκετές χιλιάδες στρατό για να συνεχίσει την προσπάθεια.

ΔΥΝΑΜΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΕΡΣΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ
Αθήνα 180 πλοία Περσική Δύναμη περίπου 550 πλοία
Κόρινθος 40 πλοία Ενίσχυση από Θράκες 120 πλοία
Αίγινα 30 πλοία
Χαλκίδα 20 πλοία
Σπάρτη 20 πλοία
Σικυώνα 15 πλοία
Επίδαυρος 10 πλοία
Ερέτρια 7 πλοία
Τροιζήνα 5 πλοία
Νάξος 4 πλοία
Λευκάδα 3 πλοία
Ερμιόνη 3 πλοία
Κέα 2 πλοία
Στύρα 2 πλοία
Μήλος 2 πλοία
Κύθνος 1 πλοίο
Σίφνος 1 πλοίο
Σέριφος 1 πλοίο
Κρότωνας 1 πλοίο
ΣΥΝΟΛΟ Περίπου 350 πλοία Περίπου 700 πλοία

479 π.Χ.

Ο Μαρδόνιος αφού ξεχειμώνιασε στη Θεσσαλία, ζήτησε από τους Αθηναίους να παραδοθούν. Αυτοί αρνήθηκαν. Το καλοκαίρι ο Μαρδόνιος εισέβαλε στην Αθήνα την οποία βρήκε πάλι έρημη. Τότε βάδισε προς τις Πλαταιές, όπου είχε συγκεντρωθεί ο ελληνικός στρατός.

ΠΛΑΤΑΙΕΣ 479 π.Χ.

Οι Έλληνες με αρχηγό τον Σπαρτιάτη Παυσανία πέτυχαν στις Πλαταιές ολοκληρωτική νίκη.

ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΕΡΣΩΝ
Σπαρτιάτες 10.000 Πέρσες περίπου 70.000
Αθηναίοι 8.000 Θηβαίοι 7.000
Υπόλοιποι Έλληνες 20.700
ΣΥΝΟΛΟ 38.700 77.000 περίπου

ΜΥΚΑΛΗ 479 π.Χ.

Την ίδια μέρα με τις Πλαταιές, ο Σπαρτιάτης Λεωτυχίδης νίκησε τα υπολείμματα του περσικού στόλου ανοικτά της Μυκάλης (ανάμεσα σε Σάμο και Τουρκία).

Οι δυνάμεις ήταν περίπου ισοδύναμες (300 περίπου πλοία και οι δύο αντίπαλοι)

Οι συνέπειες της μεγάλης νίκης :

1) Σταμάτησε η επεκτατική πολιτική των Περσών.

2) Πολλές ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας ξανακέρδισαν την ελευθερία τους.

3) Ανέβηκε η ψυχολογία των Ελλήνων

4) Ξεκίνησαν έργα ειρήνης και προόδου

 

πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2011/12/blog-post_3856.html

οριστική νίκη

Attachments

ΠΕΡΣΕΣ ΚΑI ΕΛΛΗΝΕΣ: ΔYΟ ΚΟΣΜΟI ΣYΓΚΡΟYΟΝΤΑI

 

 

Το Περσικό κράτος

  • Ποιοι το αποτελούσαν;

Πέρσες , Μήδοι και άλλα έθνη.

  • Πότε και από ποιον ιδρύθηκε;

Ιδρυτής του Περσικού κράτους είναι ο Κύρος Α’ που βασίλευσε από το 645 ως το 602 π.Χ..

  • Σε τι ήταν διαιρεμένο ;

Το πολυεθνικό κράτος των Περσών ήταν διαιρεμένο σε σατραπείες (μεγάλες επαρχίες) που τις διοικούσαν οι σατράπες, οι οποίοι εισέπρατταν και τους φόρους. Με τον καιρό το κράτος έγινε τεράστιο καθώς κατακτούσε διαρκώς νέα εδάφη.

  • Ποια ήταν η θρησκεία τους;

Πίστευαν στον Αχουραμάσδα (θεό  της σοφίας και της αλήθειας)

  • Ποια ήταν η γραφή τους;

Είχαν τη σφηνοειδή γραφή.

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας

Είχαν δημιουργήσει ένα λαμπρό πολιτισμό και είχαν πολλές εμπορικές σχέσεις με τους κατοίκους της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου (όπου έφτιαξαν και αποικίες). Αναγκάστηκαν να πληρώνουν βαρύ φόρο στους Λυδούς και μετά στους Πέρσες, τους οποίους ακολουθούσαν αναγκαστικά στις εκστρατείες τους.

Η επέκταση του Περσικού Κράτους

Το 513 π.Χ οι Πέρσες εξεστράτευσαν  κατά των Σκυθών, λαού βόρεια του Δούναβη στη σημερινή Ουκρανία . Απέτυχαν να τους καταλάβουν, κέρδισαν όμως τη Θράκη (περιοχή που σήμερα ανήκει στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βουλγαρία)

Η Ιωνική Επανάσταση

Αιτίες :

  1. Η κατάληψη της Θράκης και των Στενών από τους Πέρσες εμπόδιζε τις εμπορικές σχέσεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας με τον Εύξεινο Πόντο, δημιουργώντας τους οικονομικά προβλήματα.
  2. Η βαριά φορολογία που πλήρωναν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας στους Πέρσες
  3. Η στέρηση της ελευθερίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τους Πέρσες.

Πότε ξέσπασε η επανάσταση;

Ξέσπασε το 499 π.Χ.

Τα γεγονότα

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες ζήτησαν βοήθεια από την Ελλάδα. Μόνο οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς (πόλη στην Εύβοια) δέχτηκαν να βοηθήσουν και έστειλαν 25 πλοία. Οι επαναστάτες αρχικά σημείωσαν νίκες όμως ο στόλος τους νικήθηκε το 494 π.Χ. στη ναυμαχία της Λάδης. Η Μίλητος (σημαντική πόλη και πρωταγωνίστρια της επανάστασης) καταστράφηκε, γεγονός που δημιούργησε θλίψη στους Αθηναίους.

Τα αντίποινα των Περσών: Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΔΟΝΙΟΥ

Ο γαμπρός του βασιλιά της Περσίας Δαρείου, Μαρδόνιος το 492 π.Χ. ξεκίνησε με πάρα πολύ στρατό για να καταλάβει την Ελλάδα και να τιμωρήσει τους Αθηναίους για τη βοήθεια που είχαν στείλει κατά την Ιωνική Επανάσταση. Πέρασε τον Ελλήσποντο και κατευθύνθηκε προς τη Μακεδονία. Ο περσικός στόλος όμως καταστράφηκε από θαλασσοταραχή που έγινε κοντά στονΆθω. Έτσι ο στρατός του Μαρδόνιου αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω αφού πρώτα κατέπνιξε την επανάσταση που είχε στο μεταξύ ξεσπάσει στη Θράκη.

Η 2η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ

Ο Δαρείος δε ξέχασε τους Έλληνες. Συγκέντρωσε ακόμα μεγαλύτερο στρατό και ανέθεσε στον Δάτη και τον Αρταφέρνη να τιμωρήσουν τους Αθηναίους και τους Ερετριείς.. Αυτοί ξεκίνησαν το 490 π.Χ. και αφού πέρασαν στον Άθω τα πλοία τους από τη στεριά για να μην πάθουν πάλι καμιά καταστροφή, έφθασαν στην Ερέτρια την οποία κατέστρεψαν. Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν προς την Αττική και στρατοπέδευσαν στον Μαραθώνα. Οι Αθηναίοι ζήτησαν βοήθεια από τους Σπαρτιάτες. Αυτοί όμως αρνήθηκαν με τη δικαιολογία ότι είχαν κάποια γιορτή και απαγορευόταν να πολεμούν κατά τη διάρκεια της. Τελικά συγκεντρώθηκαν 10.000 Αθηναίοι και ήρθαν για βοήθεια 1.000 Πλαταιείς. Η μάχη δόθηκε στον Μαραθώνα το 490 π.Χ. και οι Αθηναίοι με αρχηγό τον Μιλτιάδη πέτυχαν μεγάλη νίκη χάρις την έξυπνη τακτική του. Οι Πέρσες υποχώρησαν, μπήκαν στα καράβια και επέστρεψαν στην πατρίδα τους.

πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2012/01/blog-post_11.html

Πέρσες και Έλληνες

Πανελλήνιοι δεσμοί

Υπήρχε στην αρχαιότητα ενιαίο ελληνικό κράτος ;

Όχι. Δεν υπήρχε με τη σημερινή έννοια του όρου. Οι Έλληνες ζούσαν απλωμένοι σε ένα μεγάλο γεωγραφικό χώρο και ήταν χωρισμένοι σε πόλεις –κράτη.

Ποια ήταν τα κοινά στοιχεία τους;

α) Μιλούσαν όλοι την ίδια γλώσσα (με κάποιες διαφορές)

β) Λάτρευαν όλοι τους ίδιους θεούς.

Οι Έλληνες θέλοντας να ικανοποιήσουν το αίσθημα και την ιδέα ότι ανήκαν στον ίδιο λαό δημιούργησαν κάποιες εκδηλώσεις που είχαν πανελλήνιο χαρακτήρα. Αυτές ήταν :

  1. Οι ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ : Ήταν η μεγαλύτερη συνάντηση των Ελλήνων. Γίνονταν κάθε 4 χρόνιακαι έπαιρναν μέρος μόνο Έλληνες. Ξεκίνησαν το 776 π.Χ (από τότε άρχισαν να χρονολογούν τα γεγονότα π.χ το 576 π.Χ το λέγανε : «έτος της 50ης Ολυμπιάδας», το 560 π.Χ «έτος της 54ης Ολυμπιάδας» κ.ο.κ.)Γίνονταν στην Ολυμπία(Πελοπόννησο) προς τιμήν του Δία, του οποίου ο ναός υπήρχε εκεί.Πριν από την έναρξή τους, κήρυκες περιέτρεχαν την Ελλάδα για να ενημερώσουν τον κόσμο. Οι πόλεμοι σταματούσαν (γινόταν εκεχειρία). Οι νικητές στεφανώνονταν με κλαδί αγριελιάς και θαυμάζονταν από όλον τον κόσμο. Η υποδοχή τους στην πόλη τους ήταν θριαμβευτική (γκρέμιζαν ένα κομμάτι του τείχους συμβολικά και από εκεί έμπαινε πάνω σε άρμα ο νικητής). Στη Σπάρτη ο ολυμπιονίκης αποκτούσε το προνόμιο να πολεμάει στη μάχη δίπλα στον βασιλιά.
  2. Τα ΜΑΝΤΕΙΑ : Το πιο ονομαστό ήταν αυτό των Δελφών, που ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Ο θεός έδινε τους χρησμούς μέσω της ιέρειας (Πυθίας). Οι χρησμοί συχνά είχαν αμφίσημο νόημα (ερμηνεύονταν με διαφορετικούς τρόπους). Το μαντείο είχε τεράστια φήμη εντός και εκτός Ελλάδος.
  3. Οι ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΕΣ : Οι πόλεις που βρίσκονταν γύρω από ένα ιερό έφτιαχναν ενώσεις με σκοπό την καλή λειτουργία και την ασφάλεια του ιερού. Αυτές λέγονταν αμφικτιονίες. Η πιο γνωστή ήταν η αμφικτιονία των Δελφών. Κάθε πόλη συμμετείχε στην ένωση με 2 αντιπροσώπους. Η ένωση συνεδρίαζε 2 φορές το χρόνο. Οι αποφάσεις που έπαιρναν ήταν σεβαστές από όλους।

Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2011/12/blog-post_7829.html

Πανελλήνιοι δεσμοί

Αθήνα: πορεία προς τη δημοκρατία

https://www.youtube.com/watch?v=ijQPB-YriLo

 

Τί αποτέλεσμα είχαν οι νόμοι του Δράκοντα;

Ικανοποίησαν ένα μέρος των πολιτών, όμως υπήρχε ακόμα μεγάλο οικονομικό πρόβλημα που ανάγκαζε όσους είχαν χρέη να γίνονται δούλοι. Έτσι οι αναταραχές συνεχίζονταν.

Ποια λύση δόθηκε;

Το 594 π.Χ. οι Αθηναίοι ανέθεσαν στον Σόλωνα (ποιητής και ένας από τους 7 σοφούς) να πάρει μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Τί προέβλεπαν τα μέτρα του Σόλωνα;

  1. Κατάργηση των χρεών
  2. Απελευθέρωση όσων είχαν γίνει δούλοι λόγω των χρεών.
  3. Σεισάχθεια : απαγόρευση του δανεισμού με εγγύηση την προσωπική ελευθερία.
  4. Διαίρεση των πολιτών σε 4 τάξεις με βάση το εισόδημα και όχι την καταγωγή (αποδυναμώθηκε το αριστοκρατικό πολίτευμα)
  5. Η Εκκλησία του Δήμου πήρε πιο σημαντικό πολιτικό ρόλο (έπαιρναν μέρος όσοι ήταν από 20 χρονών και πάνω)
  6. Δημιουργήθηκε η Βουλή των Τετρακοσίων : προετοίμαζε τα θέματα που συζητούσαν στην Εκκλησία του Δήμου.
  7. Δημιουργήθηκε η Ηλιαία : δικαστήριο στο οποίο συμμετείχαν με κλήρωση πολίτες από όλες τις τάξεις κάνοντας έτσι σωστότερη την απονομή δικαιοσύνης.
  8. Θεσπίστηκε νόμος που αφαιρούσε τα πολιτικά δικαιώματα σε όσους δεν έπαιρναν θέση πάνω στα ζητήματα της πόλης.

Τί αποτέλεσμα είχαν τα μέτρα του Σόλωνα;

Ανακούφισαν τη λαϊκή τάξη και εξίσωσαν τους πλούσιους με τους ευγενείς. Όμως η γη εξακολουθούσε να είναι στα χέρια των λίγων και υπήρχε αίτημα για ξαναμοίρασμα της γης. Ξέσπασαν ταραχές…

ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΣ και ΙΠΠΙΑΣ

Τις ταραχές εκμεταλλεύτηκε ο αριστοκράτης Πεισίστρατος που με τη βοήθεια του λαού κατέλαβε το 561 π.Χ. την εξουσία και επέβαλε τυραννικό καθεστώς. Στέρησε πολλές ελευθερίες από τους Αθηναίους, αλλά έκανε και σημαντικά έργα (π.χ. η νέα Αγορά, το τελεστήριο της Ελευσίνας, προσπάθεια για δημιουργία βιβλιοθήκης κ.α.). Τον διαδέχτηκε το 527 π.Χ. ο γιος του Ιππίας, ο οποίος έχασε την εξουσία το 510 π.Χ.

Τα μέτρα του Κλεισθένη

Μετά την πτώση της τυραννίας ευνοημένοι βγήκαν οι δημοκρατικοί με αρχηγό τον Κλεισθένη. Αυτός πήρε τα παρακάτω μέτρα θεμελιώνοντας το δημοκρατικό πολίτευμα και κάνοντας τα αξιώματα προσιτά στους πολίτες :

  1. Δημιούργησε 10 φυλές, των οποίων τα μέλη προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της Αττικής : έπαψε έτσι η συγγένεια και η καταγωγή να παίζουν ρόλο στην πολιτική ζωή της Αθήνας.
  2. Αύξησε τον αριθμό των βουλευτών κι έτσι δημιουργήθηκε η Βουλή των Πεντακοσίων.
  3. Αύξησε τον αριθμό των στρατηγών σε 10 για να μην υπάρξει κίνδυνος από τη δύναμη του πολέμαρχου στρατηγού.
  4. Η Εκκλησία του Δήμου έγινε το πιο σημαντικό σώμα.
  5. Ψήφισε το νόμο του οστρακισμού

 

 

Αθήνα.doc

Attachments

Αθήνα : Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία

 

Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία.docx

Ο Θησέας ένωσε τους οικισμούς που υπήρχαν και δημιούργησε ενιαίο κράτος με κέντρο την Αθήνα. Οι Αθηναίοι γιόρταζαν αυτό το γεγονός στη μεγάλη γιορτή τους : τα Παναθήναια.

Τί καταγωγή είχαν οι Αθηναίοι;

Ήταν Ίωνες.

Η βασιλεία στην Αθήνα

Ήταν το πρώτο πολίτευμα της Αθήνας. Κάποιοι από τους βασιλείς της Αθήνας ήταν : ο Κέκροψ, ο Αιγέας, ο Θησέας, ο Κόδρος κ.α. Τελευταίος βασιλιάς ήταν ο Κόδρος.

Η αριστοκρατία στην Αθήνα

Με ομαλό τρόπο το πολίτευμα άλλαξε από βασιλεία σε αριστοκρατία περίπου το 750 π.Χ.. Την εξουσία ασκούσαν οι εξής :

1) Ο επώνυμος άρχοντας : συγκαλούσε την Εκκλησία του Δήμου

2) Ο πολέμαρχος : υπεύθυνος για τα στρατιωτικά θέματα.

3) Ο άρχοντας –βασιλιάς : υπεύθυνος για τα θρησκευτικά θέματα (ο θεσμός αυτός προέρχεται από τη βασιλεία)

4) Οι 6 νομοθέτες : υπεύθυνοι για δικαστικά θέματα

5) Ο Άρειος Πάγος : υπεύθυνος για την τήρηση των νόμων

6) Η Εκκλησία του Δήμου : η συνέλευση όλων των Αθηναίων.

Προβλήματα ….

Α) Οι έμποροι και οι βιοτέχνες που πλούτιζαν άρχισαν να αμφισβητούν την εξουσία των ευγενών.

Β) Οι αγρότες που χρωστούσαν λεφτά και κινδύνευαν να γίνουν δούλοι ζητούσαν να τους χαριστούν τα χρέη.

Μια απόπειρα τυραννίας : «Το Κυλώνειο Άγος»

Την ένταση που υπήρχε από τα παραπάνω προβλήματα θέλησε να εκμεταλλευτεί ο Κύλων (ήταν Ολυμπιονίκης) που μαζί με τους οπαδούς του το 632 π.Χ. προσπάθησε να γίνει τύραννος. Απέτυχε όμως και δραπέτευσε στα Μέγαρα. Οι οπαδοί του, αν και είχαν καταφύγει ως ικέτες σε βωμό, σφαγιάστηκαν έπειτα από διαταγή του Αλκμαιωνίδη επώνυμου άρχοντα Μεγακλή (Κυλώνειο Άγος). Λίγο αργότερα ο Μεγακλής εξορίζεται με όλο του το γένος (Αλκμαιωνίδες). Η αναστάτωση κορυφώνεται και τα Μέγαρα καταλαμβάνουν τη Σαλαμίνα. (20 χρόνια αργότερα οι Αθηναίοι θα ξαναπάρουν τη Σαλαμίνα από τους Μεγαρείς)

Οι νόμοι του Δράκοντα

Ο κόσμος ζητούσε κατάργηση των χρεών και σύνταξη γραπτών νόμων (ως τότε ήταν άγραφοι). Έλεγαν πως με τους άγραφους νόμους η απονομή δικαιοσύνης εμποδιζόταν και δεν έβρισκαν το δίκιο τους . Οι αριστοκράτες ανέθεσαν το 624 π.Χ. στο νομοθέτη Δράκοντα να καταγράψει τους νόμους। Αυτοί ήταν πολύ αυστηροί και γι’ αυτό λένε ότι ήταν «γραμμένοι με αίμα».

Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2011/12/blog-post_9908.html

 

Αφού μελετήσετε το μάθημα ελέγξτε τις γνώσεις σας μεταβαίνοντας στο λινκ:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/istoria/ask.Istorias/Athina1a.htm

Η Σπάρτη

 

Η Σπάρτη

http://https://www.youtube.com/watch?v=uk-J8SPvZmI

12ος αιώνας π.Χ. : Οι Δωριείς κατεβαίνουν στην Πελοπόννησο.

Αρχαϊκή εποχή : Ιδρύεται στη Λακωνική με κέντρο τη Σπάρτη ένα ισχυρό κράτος.

8ος και 7ος αιώνας (αρχές Αρχαϊκής εποχής) : Οι Σπαρτιάτες καταλαμβάνουν την γειτονική Μεσσηνία και κάνουν τους Μεσσήνιους είλωτες (δούλους)

Πώς ήταν η ζωή στη Σπάρτη;

Η Σπάρτη μετά τους πολέμους εναντίον του Άργους (ισχυρός αντίπαλός της) «κλείστηκε» στον εαυτό της, σταμάτησε το εμπόριο και μετατράπηκε σε ένα απέραντο στρατόπεδο.

Η κοινωνική δομή της Σπάρτης :

Η κοινωνία της Σπάρτης αποτελούταν από :

1) Σπαρτιάτες πολίτες : τους είχε μοιραστεί η γη και είχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Ασχολούνταν με τα πολιτικά και με την πολεμική τέχνη.

2) Περίοικους : κατοικούσαν σε οικισμούς γύρω από τη Σπάρτη και ασχολούνταν με το εμπόριο.

3) Είλωτες : ήταν οι παλιοί κάτοικοι της περιοχής (πριν την κάθοδο των Δωριέων) και οι Μεσσήνιοι που υποτάχθηκαν. Καλλιεργούσαν τη γη και παρέδιδαν ένα μέρος της παραγωγής στους Σπαρτιάτες ιδιοκτήτες. Οι Σπαρτιάτες φοβόντουσαν πάντα μήπως οι είλωτες επαναστατήσουν.

Το Σπαρτιατικό πολίτευμα

Η παράδοση λέει πως το πολίτευμα της Σπάρτης ήταν έργο του νομοθέτη Λυκούργου.

Η πόλη είχε 2 βασιλείς (ίσως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κάποτε υπήρξαν δίδυμοι διάδοχοι). Οι βασιλείς είχαν λίγες αρμοδιότητες π.χ. ήταν θρησκευτικοί και στρατιωτικοί αρχηγοί.

Αυτοί που πραγματικά εξουσίαζαν ήταν οι 5 έφοροι, που ήταν υπεύθυνοι για την άμυνα και τις εξωτερικές σχέσεις του κράτους.

Η γερουσία ήταν ένα συμβούλιο από 28 άτομα που ήταν άνω των 60 χρονών και προετοίμαζε τα θέματα που θα εγκρίνονταν ή όχι στη συνέλευση.

Η συνέλευση λεγόταν Απέλλα και σε αυτήν συμμετείχαν όλοι οι Σπαρτιάτες που ήταν πάνω από 30 χρονών.

Η αγωγή των νέων

Όταν τα παιδιά γίνονταν 7 χρονών, τα αναλάμβανε η πόλη। Ζούσαν όλα μαζί σε ομάδες (αγέλες) και μάθαιναν να υπομένουν τη σκληρή ζωή. Μάθαιναν ανάγνωση, γραφή, μουσική και χορό. Τα κορίτσια μεγάλωναν με ανάλογο τρόπο για να γίνουν άξιες μητέρες. Στη Σπάρτη η θέση της γυναίκας ήταν καλύτερη απ’ ό,τι στην Αθήνα

 

Σπάρτη

Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2011/12/blog-post_2379.html

Attachments

ΠΟΛΗ – ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

-4-638 -7-638 -8-638 -15-638

 

πολη κρατος docx

Η ΠΟΛΗ – ΚΡΑΤΟΣ

Πότε δημιουργήθηκε;

Δημιουργήθηκε κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. (αρχές αρχαϊκής εποχής) μετά τη διάσπαση του παλιού φυλετικού κράτους.

Πώς δημιουργήθηκε;

Στην αρχή υπήρχαν συνοικισμοί, οι οποίοι ενώθηκαν σε μια πόλη (το άστυ), γύρω από μια ακρόπολη (οχυρωμένος λόφος με απότομες πλαγιές).

Τι υπήρχε πάνω και γύρω από την ακρόπολη;

Πάνω στην ακρόπολη υπήρχαν ναοί και δημόσια κτήρια. Κάτω και γύρω από αυτήν υπήρχαν καταστήματα και κατοικίες.

Ήταν οχυρωμένες οι πόλεις-κράτη;

Ναι. Σταδιακά, περιβλήθηκαν με τείχη, εκτός της Σπάρτης.

Έμεναν άνθρωποι στην ύπαιθρο;

Ναι. Εκτός των τειχών, στην ύπαιθρο, εξακολούθησε να μένει ένα μέρος του πληθυσμού που ασχολούνταν με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.

Η Ακρόπολη των Αθηνών

Η Ακρόπολη του Άργους
Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΙ Η ΟΠΛΙΤΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ

Οι πολίτες αισθάνονταν ασφαλείς μέσα στις πόλεις-κράτη, ασχολούνταν με διάφορα πράγματα, φρόντιζαν για το κράτος και μετείχαν ενεργά στα κοινά. Οι πολίτες, επίσης στρατεύονταν, συγκροτώντας την «οπλιτική φάλαγγα» (συμμετείχαν μόνο όσοι μπορούσαν να δαπανήσουν χρήματα για να έχουν δική τους πανοπλία). Οι κοινωνικές διαφορές περιορίστηκαν, καθώς πολλοί συμμετείχαν πλέον στα κοινά. Δεν έλειψαν, όμως οι πολιτικοί ανταγωνισμοί, ανάμεσα σε αυτούς που ήθελαν την εξουσία.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ : Όταν συγκροτήθηκαν οι πόλεις-κράτη, η βασιλεία είχε πια παρακμάσει.

ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ : Την εξουσία καταλάμβαναν οι ευγενείς, οι άριστοι (ιδιοκτήτες γης που παλιότερα ήταν σύμβουλοι του βασιλιά). Κριτήριο για τη συμμετοχή στην εξουσία ήταν η καταγωγή.

ΤΟ ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ : Με την ανάπτυξη του εμπορίου και την ευρεία χρησιμοποίηση νομισμάτων, δημιουργήθηκε μια νέα τάξη που με τη δύναμη του χρήματος πήρε την εξουσία από τους αριστοκράτες. Κριτήριο για τη συμμετοχή στην εξουσία ήταν ο πλούτος.

Η ΤΥΡΑΝΝΙΔΑ : Συχνά ξεσπούσαν ταραχές κατά της ολιγαρχίας. Την κοινωνική δυσαρέσκεια εκμεταλλεύτηκαν κάποια φιλόδοξα άτομα, που πήραν την εξουσία (πολλές φορές με τη θέληση του λαού). Οι τύραννοι δεν έδιναν λόγο σε κανέναν για τις αποφάσεις τους και απέβλεπαν στο δικό τους όφελος. Δεν κέρδισαν τη συμπάθεια του λαού, αν και έκαναν πολλά έργα. Κάποιοι σημαντικοί τύραννοι ήταν ο Περίανδρος στην Κόρινθο, ,ο Πολυκράτης στη Σάμο ,ο Πεισίστρατος στην Αθήνα, ο Φείδων στο Άργος κ.α.

Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2011/12/blog-post_5642.html

Attachments