Ισλαμική τέχνη

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8807

Πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις Βυζαντινών και Αράβων

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8973

ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Από τα μέσα του 8^ου αιώνα οι Άραβες πρωταγωνίστησαν στο διεθνές εμπόριο λόγω :

α) της εξαιρετικής γεωγραφικής θέσης του Χαλιφάτου (του αραβικού κράτους) μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

β) της εκμετάλλευσης των ορυχείων χρυσού και αργύρου της Δυτικής Αφρικής και της Σαχάρας.

Από τα μέσα του 9^ου αιώνα οι Άραβες ίδρυσαν εμπορικές αποικίες στις ακτές της Ινδίας, της ΝΑ Ασίας και της Κίνας. Έτσι μετέφεραν από εκεί μπαχαρικά και άλλα είδη πολυτελείας στο Βυζάντιο κερδίζοντας πολλά χρήματα.

Κατά τον 10^ο αιώνα η δυναστεία των Φατιμιδών στην Αίγυπτο ανέπτυξε εμπορικές σχέσεις με την Ινδία μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.

Γενικά στο εμπόριο οι Άραβες ήταν οι πρώτοι που :

1. έφτιαξαν εμπορικές εταιρείες
2. επινόησαν την εμπορική επιταγή (τσεκ)
3. έφτιαξαν τράπεζες

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τα γράμματα και οι τέχνες αναπτύχθηκαν στο Ισλάμ με επίκεντρο τις μεγάλες πόλεις και κυρίως την Κόρδοβα(στην Ισπανία) και τη Βαγδάτη (στο Ιράκ).

•      Ιδρύθηκαν βιβλιοθήκες
•    Η αραβική λογοτεχνία έγινε της μόδας
•    Δημιουργήθηκαν βιβλιοπωλεία
•    Πολλοί χαλίφες ήταν συλλέκτες βιβλίων
•   Οι Άραβες μετέφρασαν έργα Περσών και Ελλήνων (π.χ. Αριστοτέλη)
•   Η τέχνη τους επηρεάστηκε από το Βυζάντιο, αλλά έμεινε στην ανεικονική τεχνοτροπία
•  Δημιουργήθηκαν εξαιρετικά τεμένη (τζαμιά) όπως της Κόρδοβας και της Δαμασκού
•  Φτιάχτηκαν εξαιρετικά έργα μικροτεχνίας
•  Υιοθέτησαν την ινδική αρίθμηση (Μαθηματικά)
•  Οργάνωσαν μακρινά ταξίδια (Γεωγραφία)
•  Υπολόγισαν την τροχιά του ήλιου και των πλανητών (Αστρονομία)
•  Ανακάλυψαν το θειικό οξύ και το οινόπνευμα (Χημεία)
•  Καθιέρωσαν νέα φάρμακα και έκαναν πολύπλοκες εγχειρήσεις (Ιατρική)
•   Εισήγαγαν στο Βυζάντιο και στη Δύση χαρτί (από την Κίνα), βερίκοκο, αγκινάρα, βαμβάκι, λεμόνι, σακχαροκάλαμο και άλλα
•  Πολλές αραβικές λέξεις υιοθετήθηκαν από τις ευρωπαϊκές γλώσσες
• .Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2012/11/blog-post_4277.html

%ce%b5%ce%bc%cf%80%cf%8c%cf%81%ce%b9%ce%bf-%ce%ba-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%b2%cf%89%ce%bd

http://http://www.slideshare.net/christostsatsouris/1-42228966

Αραβική εξάπλωση (χάρτης και ιστοριογραμμή)

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8979

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8978

Το υγρό πυρ

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8684

%ce%b5%ce%be%ce%b1%cf%80%ce%bb%cf%89%cf%83%ce%b7-%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%b2%cf%89%ce%bd

Σλάβοι:

Νομάδες με ιδιότυπη πολιτική οργάνωση ► τον 6ο αι. άρχισαν τις επιδρομές εναντίον του Βυζαντίου και σταδιακά πέρασαν στην επιρροή των Αβάρων

Στις αρχές του 7ου αι. ίδρυσαν σκλαβηνίες , πολιτικά αυτόνομες νησίδες σλαβικού πληθυσμού διάσπαρτες ανάμεσα σε Έλληνες ► αφομοιώθηκαν προοδευτικά από την βυζαντινή κοινωνία.

Τρία στάδια εξελληνισμού των Σλάβων: 1. Στρατιωτική υποταγή στο Βυζάντιο. 2. Εκχριστιανισμός. 3. Κοινωνική και εθνολογική αφομοίωση.

Άβαροι :

Λαός ουννικής καταγωγής, που ορμώμενος από την Κεντρική Ευρώπη ενεργούσε επιθέσεις στα βαλκανικά εδάφη του Βυζαντίου.

2 . Ο ι Βούλγαροι και οι σχέσεις τους μ ε το Βυζάντιο

α. Ίδρυση Βουλγαρικού Κράτους Οι Βούλγαροι, φύλο ασιατικής προέλευσης, εμφανίστηκαν στο βαλκανικό χώρο στα τέλη του 7ου αι. και ύστερα από τη νίκη εναντίον των βυζαντινών στρατευμάτων το 680 ίδρυσαν κράτος μεταξύ Δούναβη και Αίμου, που αναγνωρίστηκε από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Βουλγαρικό έθνος: Βούλγαροι (όνομα, οργάνωση) + Σλάβοι (γλώσσα, λαϊκή βάση)

β. Σχέσεις με το Βυζάντιο Οι βυζαντινοβουλγαρικές σχέσεις χαρακτηρίστηκαν από πολέμους αλλά και εμπορικές συναλλαγές. Οι ηγεμόνες των Βουλγάρων είχαν υιοθετήσει την ελληνική ως επίσημη γλώσσα τους. Το 864 οι Βούλγαροι εκχριστιανίστηκαν

kef2_enot1_slavoi_boulgaroi_byzantio.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ

Μετά τον θάνατο του Ιουστινιανού (565) και για όλο το δεύτερο μισό του 6^ου αιώνα και τις αρχές του 7^ου στο Βυζάντιο υπήρχε μεγάλη κρίση (λοιμοί, κακές σοδειές, σεισμοί, εισβολές εχθρών π.χ Σλάβων και Περσών, εγκατάλειψη πόλεων, μείωση πληθυσμού, παρακμή εμπορίου, παραμέληση του στρατού).

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ και η μεταρρύθμισή του.

Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Ηράκλειος (610) οι Πέρσες, οι Σλάβοι και οι Άβαροι είχαν φθάσει έξω από την Κωνσταντινούπολη. Ο Ηράκλειος προχώρησε σε μεταρρύθμιση παίρνοντας την αρχηγία του βυζαντινού στρατού. Αναδιοργάνωσε το στρατό με τη βοήθεια της Εκκλησίας και πέτυχε μεγάλες νίκες κατά των εχθρών το 626 και το 627. Στα χρόνια μέχρι τον θάνατό του (641) ένας νέος κίνδυνος για το Βυζάντιο εμφανίστηκε και κατάφερε να κατακτήσει βυζαντινά εδάφη : οι Άραβες.

Διαδραστικός χάρτης που απεικονίζεται η εξάπλωση των Αράβων 

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8979?locale=el

Ιστοριογραμμή της εξάπλωσης των Αράβων

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8978?locale=el

7^ος αιώνας :  Θέματα και εξελληνισμός του κράτους

Θέματα : Ως το 7^ο αιώνα ο στρατός του Βυζαντίου ήταν μισθοφορικός. Το 7^ο αιώνα εγκαθιδρύθηκε από τους διαδόχους του Ηράκλειου ένα νέο διοικητικό σύστημα : Η Αυτοκρατορία χωρίστηκε σε θέματα (περιφέρειες) με δικό τους στρατό. Σε αυτό τον θεματικό στρατό υπηρετούσαν ελεύθεροι αγρότες, στους οποίους το κράτος παραχωρούσε στρατιωτικά κτήματα (στρατιωτόπια). Με τα έσοδά τους οι στρατιώτες/αγρότες συντηρούσαν την οικογένειά τους, αγόραζαν όπλα και κάλυπταν τα έξοδα των εκστρατειών. Με τον θεματικό στρατό που αποτέλεσε ένα είδος εθνικού στρατού, η αυτοκρατορία κατάφερε να αποκρούσει τις εχθρικές εισβολές. Η στρατιωτική και πολιτική διοίκηση των θεμάτων ασκούνταν από ένα πρόσωπο, το στρατηγό. Από τα τέλη του 7^ου αιώνα το σύστημα των θεμάτων σταθεροποιήθηκε και επεκτάθηκε στις ευρωπαϊκές επαρχίες.

Εξελληνισμός : Επίσημη γλώσσα στην πολιτική και στρατιωτική διοίκηση έγιναν τα ελληνικά, ενώ οι ρωμαϊκοί τίτλοι (π.χ. rex) αντικαταστάθηκαν από ελληνικούς (π.χ. ο Ηράκλειος υιοθέτησε τον τίτλο «βασιλεύς» με τη χριστιανική προσθήκη «πιστος ἐν Χριστῷ»). Έτσι περνάμε από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στη μεσαιωνική ελληνική Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Φύλλο εργασίας για Ηράκλειο (ομαδική εργασία μέσα στην τάξη)

%cf%86%cf%8d%ce%bb%ce%bb%ce%b1-%ce%b5%ce%b3%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%b7%cf%81%ce%ac%ce%ba%ce%bb%ce%b5%ce%b9%ce%bf

Ομαδικές εργασίες

http://users.sch.gr/astavrid/senaria/07_istoria_b_justinian/senar_istor_justinian_b_gym_ferg.htm

Θα μελετήσετε τα κείμενα και η κάθε ομάδα θα απαντήσει στις ερωτήσεις που την αφορούν

Εργασία μέσα στην τάξη

527 – 565: αυτοκρατορία Ιουστινιανού Α΄

α. Η πολιτική του: ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία

β. Εσωτερική πολιτική

Κοινωνικός τομέας:

-καταστολή Στάσης του «Νίκα» (= εξέγερση των δήμων) σε συνεργασία με τη σύζυγό του, Θεοδώρα

-ενίσχυση αυτοκρατορικής εξουσίας

-περιορισμός δύναμης των δήμων (= αθλητικά σωματεία με πολιτική ισχύ)

-περιορισμός δύναμης μεγαλογαιοκτημόνων

-προστασία ελεύθερων αγροτών (γιατί πλήρωναν φόρους)

Θρησκευτικός τομέας:

Σκοποί του: α) επιβολή Ορθοδοξίας σε όλη την αυτοκρατορία

β) εκχριστιανισμός γειτονικών λαών

Τρόποι: 1) καταδίωξη οπαδών αιρέσεων και οπαδών αρχαίας θρησκείας

2) αναστολή λειτουργίας Νεοπλατωνικής Ακαδημίας Αθηνών (529)

3) φροντίδα για διάδοση χριστιανισμού σε γειτονικούς λαούς.

Νομοθετικός τομέας: Κωδικοποίηση (=αναθεώρηση-βελτίωση) Ρωμαϊκού Δικαίου

-Ιουστινιάνειος Κώδικας (= το σύνολο των νόμων που υπήρχαν πριν τον Ιουστινιανό)

-Πανδέκτης (= γνώμες Ρωμαίων νομικών)

-Εισηγήσεις (= εγχειρίδιο για τους νέους σπουδαστές της νομικής)

-Νεαρές (= όλοι οι νόμοι μετά το 534 μ.Χ. Οι μόνοι γραμμένοι στα ελληνικά)

γ. Εξωτερική πολιτική

Στόχος: Η ανάκτηση των ρωμαϊκών εδαφών στη δύση, τα οποία είχαν καταλάβει βαρβαρικά φύλα.

Τρόποι: 1) επεκτατικοί πόλεμοι και 2) αντιμετώπιση εισβολών

Πόλεμοι Ιουστινιανού:

α) στη Δύση:

1) κατά Βανδαλικού βασιλείου (Β. Αφρική) (533- 534) κατάκτηση

2) κατά Οστρογοτθικού βασιλείου (Ιταλία) (535 – 555) κατάκτηση

3) κατά Βησιγοτθικού βασιλείου (Ισπανία) ανάκτηση Ν. Α. παράκτιων περιοχών

β) στην Ανατολή:

Επειδή οι Πέρσες κατέλαβαν εκτεταμένες περιοχές:

Υπογραφή συνθήκης  του 562 μ.Χ (Ιουστινιανός – Χοσρόης Α΄). Προσωρινή ειρήνη στην περιοχή.

γ) στα Βαλκάνια:

Σλάβοι και άλλοι λαοί εισβάλλουν στις ευρωπαϊκές επαρχίες αυτοκρατορίας

Ο Ιουστινιανός τους αντιμετωπίζει με:

• φρούρια και τείχη στη γραμμή Δούναβη και Χερσονήσου Αίμου
• διάθεση χρημάτων για εξαγορά ειρήνης

Αποτέλεσμα: Ανάκτηση της Δύσης αλλά εξασθένιση στρατού και άδειασμα κρατικών ταμείων.

δ. Κτίσματα και Αγία Σοφία

• Οικοδομικό πρόγραμμα ιδιαίτερα φιλόδοξο:

-κατασκευή πολλών αμυντικών έργων

-κατασκευή έργων κοινής ωφέλειας (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία)

-κατασκευή ναών

-κατασκευή Αγίας Σοφίας

• Αγία Σοφία: το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέχνης

-Χρόνος κατασκευής: 532 – 537

-Αρχιτέκτονες: Ανθέμιος και Ισίδωρος

-Ρυθμός: βασιλική μετά τρούλου

-Το εντυπωσιακότερο στοιχείο της: ο τρούλος της (τεράστιος, φωτεινός).

http://www.youtube.com/watch?v=BPEar4-NmKU

2o-ioystinianlos

%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7-%cf%81%cf%8e%ce%bc%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%cf%81%cf%8e%ce%bc%ce%b7

Μέτρα ανόρθωσης του ρωμαϊκού κράτους από τον Κων/νο Α΄:

-Ιδρυση νέου διοικητικού κέντρου (Κων/πολη)

-Αναγνώριση δικαιώματος άσκησης χριστιανικής λατρείας.

-Καθιέρωση διάκρισης πολιτικής από στρατιωτική εξουσία.

-Κοπή και κυκλοφορία νέου νομίσματος (χρυσού).

α. ΄Ιδρυση της Κωνσταντινούπολης

-Ο Κων/νος Α΄ νικά το 324 μ.Χ το Λικίνιο (=Αύγουστος ανατολικού Κράτους)

και γίνεται μονοκράτορας

-Αποφασίζει την ίδρυση νέας πρωτεύουσας η οποία:

• ιδρύεται στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου
• έχει μοναδική γεωπολιτική θέση

(σταυροδρόμι ανάμεσα σε Ασία και Ευρώπη, Εύξεινο Πόντο και Μεσόγειο)

• έχει μεγάλη εμπορική σημασία

Λόγοι ίδρυσης της νέας πρωτεύουσας:

1. Στην Ανατολή: ακμαίος πληθυσμός και οικονομία
2. Οι χριστιανοί: πολυπληθέστεροι στην Ανατολή
3. Θρησκευτικές συγκρούσεις στις μεγάλες πόλεις Ανατολής: από την Κων/πολη ελέγχονται, επειδή είναι κοντά.
4. Από Κων/πολη: ευκολότερη η απόκρουση των εχθρών: Γότθων (στο Δούναβη) και Περσών (στον Ευφράτη), επειδή βρίσκεται στη μέση.

Φυσιογνωμία της νέας πρωτεύουσας (Κων/πολης)

• Οικοδομήθηκε σύμφωνα με το ρυμοτομικό σχέδιο της Ρώμης.
• Νέα τείχη
• Επιβλητικές λεωφόροι
• Φόρουμ (πλατεία) Κων/νου
• Διακόσμηση με λαμπρά έργα τέχνης, όπως:

-το Ιερόν Παλάτιον

-το κτίριο της Συγκλήτου

-άλλα δημόσια κτίρια: εκκλησίες, λουτρά, δεξαμενές κ.ά.

• Βαθμιαία απόκτηση χαρακτηριστικών χριστιανικής πόλης.
• Ραγδαία πληθυσμιακή ανάπτυξη.
• 11 Μαίου 330: εγκαίνια Κων/πολης

β. Θρησκευτική πολιτική

Ο Κων/νος Α΄ κράτησε ευνοϊκή πολιτική προς το Χριστιανισμό:

-312: Μετέφερε το Χριστόγραμμα από τα λάβαρα στο νόμισμα.

-313: Υπέγραψε με το Λικίνιο το Διάταγμα των Μεδιολάνων (=αναγνώριση ελευθερίας άσκησης λατρείας στους χριστιανούς).

-324: ΄Επαψε οριστικά τους διωγμούς εναντίον των χριστιανών, όταν έγινε μονοκράτορας.

-Εξέδωσε πολλούς νόμους ευνοϊκούς για τους χριστιανούς.

-325: Συγκάλεσε την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας.

Εργο Α΄ Οικουμενικής Συνόδου: Διατύπωση της διδασκαλίας της Εκκλησίας έναντι των αιρέσεων.

Σκοπός: Ειρήνευση της εκκλησίας και της αυτοκρατορίας.

http://www.byzantium1200.com/contents.html

Ο Ιππόδρομος

Πηγή:http://lappeio.blogspot.gr/2010/09/blog-post_17.html

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!