Όλα τα άρθρα του/της Βασιλική Παπαϊωάννου
Δευτερόκλιτα επίθετα
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/deyteroklita%20epitheta.htm
Ασκήσεις
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/b.klisi.1.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/b.klisi.2bebaia.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20arxaia/b.klisi.3antistixisi.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/2askiseis/a07/a8-3.htm
Λύω (οριστική)
Σχηματισμός αρχικών χρόνων ενεργητικής φωνής
Στη συνέχεια μελετάμε τις αυξήσεις στους παρελθοντικούς χρόνους
Η αύξηση είναι:
α. συλλαβική (ἐ), εφόσον το ρήμα ξεκινά στον ενεστώτα από σύμφωνο,
*** Όταν το ρήμα αρχίζει από ῥ-, το ρ διπλασιάζεται μετά την αύξηση, π.χ. ῥέπω à ἔρρεπον.
β. χρονική (έκταση του βραχύχρονου σε μακρόχρονο), εφόσον το ρήμα ξεκινά από φωνήεν,
α / ε η | π.χ. ἅπτω ἧπτον
ἐλπίζω ἤλπιζον |
ο ω | ὀνομάζω ὠνόμασα |
ῐ ῑ | ἱδρύω ἵδρυσα |
ῠ ῡ | ὑβρίζω ὕβριζον |
αι / ει ῃ
οι ῳ |
αἰκίζωι ᾐκιζον
οικίζω ᾠκιζον |
αυ / ευ ηυ | αὐξάνω ηὔξανον
εὔχομαι ηὐχόμην |
Προσοχή στις λεπτομέρειες!
Τι γίνεται με τα ρήματα που αρχίζουν με 3 σύμφωνα ή και 2 σύμφωνα, χωρὶς ὅμως νὰ εἶναι τὸ πρῶτο ἄφωνο καὶ τὸ δεύτερο ὑγρὸ ἤ ἔνρινο; Τι γίνεται με τα ρήματα που αρχίζουν με ζ,ξ,ψ;
Αύξηση συλλαβική: εεεεεεεε
Ας βρούμε μαζί παραδείγματα
Τι γίνεται με τα ρήματα που αρχίζουν με χ, φ, θ;
Ὅταν τὸ ἀρχικὸ σύμφωνο τοῦ θέματος εἶναι δασύπνοο (χ – φ – θ), τρέπεται στὴ συλλαβὴ τοῦ ἀναδιπλασιασμοῦ στὸ ἀντίστοιχο ψιλόπνοο (κ – π – τ)
π.χ.
χορεύ-ω, κε-χόρευ-κα, ἐ–κε-χορεύ-κειν΄ φυτεύ-ω, πε-φύτευ-κα, ἐ–πε-φυ-τεύ-κειν΄ θύ-ω, τέ-θυ-κα, ἐ–τε-θύ-κειν.
Κλίση οριστικής σε όλους τους χρόνους
Οριστική | |
Ενεστώτας | λύ-ω
λύ-εις λύ-ει λύ-ομεν λύ-ετε λύ-ουσιν |
Παρατατικός | ἔλυ-ον
ἔλυ-ες ἔλυ-ε ἐλύ-ομεν ἐλύ-ετε ἔλυ-ον |
Μέλλοντας | λύσ-ω
λύσ-εις λύσ-ει λύσ-ομεν λύσ-ετε λύσ-ουσιν |
Αόριστος | ἔλυσ-α
ἔλυσ-ας ἔλυσ-ε ἐλύσ-αμεν ἐλύσ-ατε ἔλυσ-αν |
Παρακείμενος
μονολεκτικός & περιφραστικός |
λέλυκ-α
λέλυκ-ας λέλυκ-ε λελύκ-αμεν λελύκ-ατε λελύκ-ασιν |
Υπερ/λικος | ἐλελύ-κειν
ἐλελύ-κεις ἐλελύ-κει ἐλελύ-κεμεν ἐλελύ-κετε ἐλελύ-κεσαν |
Attachments
Ραψωδία Α: στ. 54-306
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/OMHROS-ILIADA/Iliada/Iliada02.htm
Το στρατόπεδο των Αχαιών
Ο Ηράκλειος και η δυναστεία του (610-717) : εσωτερική μεταρρύθμιση και αγώνας επιβίωσης
Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ
Μετά τον θάνατο του Ιουστινιανού (565) και για όλο το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα και τις αρχές του 7ου στο Βυζάντιο υπήρχε μεγάλη κρίση (λοιμοί, κακές σοδειές, σεισμοί, εισβολές εχθρών π.χ Σλάβων και Περσών, εγκατάλειψη πόλεων, μείωση πληθυσμού, παρακμή εμπορίου, παραμέληση του στρατού).
Ο ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ και η μεταρρύθμισή του.
Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Ηράκλειος (610) οι Πέρσες, οι Σλάβοι και οι Άβαροι είχαν φθάσει έξω από την Κωνσταντινούπολη. Ο Ηράκλειος προχώρησε σε μεταρρύθμιση παίρνοντας την αρχηγία του βυζαντινού στρατού. Αναδιοργάνωσε το στρατό με τη βοήθεια της Εκκλησίας και πέτυχε μεγάλες νίκες κατά των εχθρών το 626 και το 627. Στα χρόνια μέχρι τον θάνατό του (641) ένας νέος κίνδυνος για το Βυζάντιο εμφανίστηκε και κατάφερε να κατακτήσει βυζαντινά εδάφη : οι Άραβες.
Διαδραστικός χάρτης που απεικονίζεται η εξάπλωση των Αράβων
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8979?locale=el
Ιστοριογραμμή της εξάπλωσης των Αράβων
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8978?locale=el
7ος αιώνας : Θέματα και εξελληνισμός του κράτους
Θέματα : Ως το 7ο αιώνα ο στρατός του Βυζαντίου ήταν μισθοφορικός. Το 7ο αιώνα εγκαθιδρύθηκε από τους διαδόχους του Ηράκλειου ένα νέο διοικητικό σύστημα : Η Αυτοκρατορία χωρίστηκε σε θέματα (περιφέρειες) με δικό τους στρατό. Σε αυτό τον θεματικό στρατό υπηρετούσαν ελεύθεροι αγρότες, στους οποίους το κράτος παραχωρούσε στρατιωτικά κτήματα (στρατιωτόπια). Με τα έσοδά τους οι στρατιώτες/αγρότες συντηρούσαν την οικογένειά τους, αγόραζαν όπλα και κάλυπταν τα έξοδα των εκστρατειών. Με τον θεματικό στρατό που αποτέλεσε ένα είδος εθνικού στρατού, η αυτοκρατορία κατάφερε να αποκρούσει τις εχθρικές εισβολές. Η στρατιωτική και πολιτική διοίκηση των θεμάτων ασκούνταν από ένα πρόσωπο, το στρατηγό. Από τα τέλη του 7ου αιώνα το σύστημα των θεμάτων σταθεροποιήθηκε και επεκτάθηκε στις ευρωπαϊκές επαρχίες.
Εξελληνισμός : Επίσημη γλώσσα στην πολιτική και στρατιωτική διοίκηση έγιναν τα ελληνικά, ενώ οι ρωμαϊκοί τίτλοι (π.χ. rex) αντικαταστάθηκαν από ελληνικούς (π.χ. ο Ηράκλειος υιοθέτησε τον τίτλο «βασιλεύς» με τη χριστιανική προσθήκη «πιστος ἐν Χριστῷ»). Έτσι περνάμε από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στη μεσαιωνική ελληνική Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Φύλλο εργασίας για Ηράκλειο (ομαδική εργασία μέσα στην τάξη)
Attachments
Β’ κλίση
Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. |
ου ῳ ον ε |
ου ῳ ον ον |
Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. |
ων οις ους οι |
ων οις α α |
Να κλίνετε στις πλάγιες πτώσεις ενικού και πληθυντικού τα ουσιαστικά:
- ὁ ὕμνος
- ὁ μόλυβδος
- ἡ κάμηλος
- ἡ ψῆφος
- τὸ ἄστρον
- τὸ λῖκνον
Φύλλο εργασίας για την εποχή του Ιουστινιανού
Ομαδικές εργασίες
http://users.sch.gr/astavrid/senaria/07_istoria_b_justinian/senar_istor_justinian_b_gym_ferg.htm
Θα μελετήσετε τα κείμενα και η κάθε ομάδα θα απαντήσει στις ερωτήσεις που την αφορούν
Εργασία μέσα στην τάξη
Η Στάση του Νίκα και ο ρόλος της Θεοδώρας
Τα γεγονότα του 532 έχουν μείνει γνωστά στην ιστορία ως η Στάση του Νίκα. Τα επεισόδια στην Κωνσταντινούπολη εξελίχθηκαν σε αληθινή επανάσταση, η πάταξη της οποίας πραγματοποιήθηκε μετά από μεγάλη αιματοχυσία. Η δυσφορία που είχαν προκαλέσει οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις και η βαριά φορολογία καθώς και οι αυθαιρεσίες ορισμένων αξιωματούχων εκφράστηκαν μέσω των δήμων των Πράσινων και των Βένετων στον Ιππόδρομο. Τα συνθήματα εναντίον του αυτοκράτορα και οι μικροσυμπλοκές που ακολούθησαν είχαν σαν αποτέλεσμα τη σύλληψη και τον απαγχονισμό ορισμένων δημοτών. Δύο από τους κατάδικους που γλίτωσαν φυγαδεύτηκαν αναζητώντας άσυλο σε μια εκκλησία. Όταν στις 13 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκαν οι αγώνες στον Ιππόδρομο ο λαός αξίωσε αθώωση των δύο ανδρών. Η άρνηση του Ιουστινιανού προκάλεσε την αντίδρασή τους, που εκδηλώθηκε όχι μόνο με συνθήματα κατά του αυτοκράτορα αλλά και με πυρπόληση κτηρίων της Πρωτεύουσας, ανάμεσα στα οποία και η Αγία Σοφία. Το σύνθημα που τους εμψύχωνε ήταν “Νίκα”, σύνθημα που συνήθως φώναζαν στον ιππόδρομο.
Ο ίδιος ο αυτοκράτορας ήταν παγιδευμένος στο παλάτι, ανίκανος να ελέγξει και να καταστείλει τη στάση. Αφού απομάκρυνε από το παλάτι τους αξιωματούχους εκείνους, από τους οποίους φοβόταν ότι διέτρεχε κίνδυνο πραξικοπήματος, προσπάθησε, μάταια, εμφανιζόμενος στον Ιππόδρομο να μιλήσει στο οργισμένο πλήθος.
Επαναστατημένοι πολίτες μετέφεραν τον Υπάτιο, ανιψιό του Αναστάσιου, στον Ιππόδρομο και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα. Ο Ιουστινιανός ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη, όταν την απόφασή του ανέτρεψε η Θεοδώρα με τη δυναμική παρέμβαση και το λόγο της. Τους είπε: «Και τη στιγμή που δεν θα απόμενε άλλη σωτηρία από τη φυγή, εγώ δε θα ήθελα να φύγω. Αυτοί που φόρεσαν κάποτε το στέμμα δεν πρέπει ποτέ να ζουν ύστερα από το χαμό του. Ποτέ δεν θα δω την ημέρα που θα πάψουν να με χαιρετούν με τον τίτλο της αυτοκράτειρας. Αν εσύ Καίσαρ θέλεις να φύγεις, μπορείς να το κάνεις. Χρήματα έχεις, τα καράβια είναι έτοιμα, η θάλασσα είναι ανοιχτή. Όσο για μένα θα μείνω. Μ’ αρέσει αυτή η παλιά παροιμία που λέει πως: καλός τάφος είναι αυτός στην πορφύρα».(Ch.Diehl : “Βυζαντινές Μορφές”).
Οι στρατηγοί Bελισάριος και Μούνδος, καταστρώνοντας σχέδιο και στέλνοντας δικούς τους ανθρώπους να αναμιχθούν στο πλήθος και να προκαλέσουν τη διάσπασή του, αποφάσισαν να καταστείλουν την επανάσταση. Ακολούθησε μεγάλη σφαγή του συγκεντρωμένου πλήθους στον Ιππόδρομο, που ανέρχεται όπως πιστεύεται στις 30.000 ανθρώπους. Την επόμενη ημέρα ο Υπάτιος εκτελέστηκε. Η εξέγερση έλαβε τέλος ύστερα από έξι ημέρες. Η καταστολή της σήμανε την ενίσχυση της εξουσίας και της δύναμης του Ιουστινιανού.
Πηγές: http://ecopana.wordpress.com & Ch.Diehl : “Βυζαντινές Μορφές”, εκδ. Μπεργαδη, Αθήνα 1969
Ερωτήσεις
- Για ποιο λόγο συγκεντρωνόταν ο λαός στον Ιππόδρομο;
- Τι ήταν η στάση του Νίκα και με ποιο ήταν το αποτέλεσμά της;
- Ποιες ήταν οι συνέπειές της στη δύναμη των δήμων και του αυτοκράτορα Ιουστινιανού;
Αρχαία αγορά
- Ας δούμε τις σημασίες της λέξης αγορά: Βικιλεξικό
http://https://el.wiktionary.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CF%8C
2. Περπατώντας στην αρχαία αγορά
Δείτε το διαδραστικό βίντεο, παρατηρήστε τα κτίρια και κρατήστε σημειώσεις:
http://aesop.iep.edu.gr/node/21221
Δημιουργός Σεναρίου: ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΟΥ (Εκπαιδευτικός)
Έλεγχος Σεναρίου με τα Προγράμματα Σπουδών: ΚΟΡΝΑΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ/ΚΑΣΚΑΜΑΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Σχολικός Σύμβουλος)
Έλεγχος Επιστημονικής Επάρκειας Σεναρίου: ΒΙΤΟΥΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ/ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ (Συντονιστής)
Ο Ιουστινιανός και το έργο του
527 – 565: αυτοκρατορία Ιουστινιανού Α΄
α. Η πολιτική του: ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία
β. Εσωτερική πολιτική
Κοινωνικός τομέας:
-καταστολή Στάσης του «Νίκα» (= εξέγερση των δήμων) σε συνεργασία με τη σύζυγό του, Θεοδώρα
-ενίσχυση αυτοκρατορικής εξουσίας
-περιορισμός δύναμης των δήμων (= αθλητικά σωματεία με πολιτική ισχύ)
-περιορισμός δύναμης μεγαλογαιοκτημόνων
-προστασία ελεύθερων αγροτών (γιατί πλήρωναν φόρους)
Θρησκευτικός τομέας:
Σκοποί του: α) επιβολή Ορθοδοξίας σε όλη την αυτοκρατορία
β) εκχριστιανισμός γειτονικών λαών
Τρόποι: 1) καταδίωξη οπαδών αιρέσεων και οπαδών αρχαίας θρησκείας
2) αναστολή λειτουργίας Νεοπλατωνικής Ακαδημίας Αθηνών (529)
3) φροντίδα για διάδοση χριστιανισμού σε γειτονικούς λαούς.
Νομοθετικός τομέας: Κωδικοποίηση (=αναθεώρηση-βελτίωση) Ρωμαϊκού Δικαίου
-Ιουστινιάνειος Κώδικας (= το σύνολο των νόμων που υπήρχαν πριν τον Ιουστινιανό)
-Πανδέκτης (= γνώμες Ρωμαίων νομικών)
-Εισηγήσεις (= εγχειρίδιο για τους νέους σπουδαστές της νομικής)
-Νεαρές (= όλοι οι νόμοι μετά το 534 μ.Χ. Οι μόνοι γραμμένοι στα ελληνικά)
γ. Εξωτερική πολιτική
Στόχος: Η ανάκτηση των ρωμαϊκών εδαφών στη δύση, τα οποία είχαν καταλάβει βαρβαρικά φύλα.
Τρόποι: 1) επεκτατικοί πόλεμοι και 2) αντιμετώπιση εισβολών
Πόλεμοι Ιουστινιανού:
α) στη Δύση:
1) κατά Βανδαλικού βασιλείου (Β. Αφρική) (533- 534) κατάκτηση
2) κατά Οστρογοτθικού βασιλείου (Ιταλία) (535 – 555) κατάκτηση
3) κατά Βησιγοτθικού βασιλείου (Ισπανία) ανάκτηση Ν. Α. παράκτιων περιοχών
β) στην Ανατολή:
Επειδή οι Πέρσες κατέλαβαν εκτεταμένες περιοχές:
Υπογραφή συνθήκης του 562 μ.Χ (Ιουστινιανός – Χοσρόης Α΄). Προσωρινή ειρήνη στην περιοχή.
γ) στα Βαλκάνια:
Σλάβοι και άλλοι λαοί εισβάλλουν στις ευρωπαϊκές επαρχίες αυτοκρατορίας
Ο Ιουστινιανός τους αντιμετωπίζει με:
- φρούρια και τείχη στη γραμμή Δούναβη και Χερσονήσου Αίμου
- διάθεση χρημάτων για εξαγορά ειρήνης
Αποτέλεσμα: Ανάκτηση της Δύσης αλλά εξασθένιση στρατού και άδειασμα κρατικών ταμείων.
δ. Κτίσματα και Αγία Σοφία
- Οικοδομικό πρόγραμμα ιδιαίτερα φιλόδοξο:
-κατασκευή πολλών αμυντικών έργων
-κατασκευή έργων κοινής ωφέλειας (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία)
-κατασκευή ναών
-κατασκευή Αγίας Σοφίας
- Αγία Σοφία: το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέχνης
-Χρόνος κατασκευής: 532 – 537
-Αρχιτέκτονες: Ανθέμιος και Ισίδωρος
-Ρυθμός: βασιλική μετά τρούλου
-Το εντυπωσιακότερο στοιχείο της: ο τρούλος της (τεράστιος, φωτεινός).
http://www.youtube.com/watch?v=BPEar4-NmKU