http://afterschoolbar.blogspot.gr/2011/02/blog-post_3667.html

 http://http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/mou/xenitia.htm

http://www.slideshare.net/Vaspanag/ss-43380795

Ανάλυση

Πόσες ενότητες έχει το κείμενο;

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον έργοδότη;

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη δεσποινίδα Ιουλία;

ΠΟιος αφηγηματικός τρόπος κυριαρχεί: Είναι ο μοναδικός;

Αφηγηματικά στοιχεία του αφηγήματος:

Αφηγητής:

Χώρος:

Χρόνος:

Εργασία: Ποια ήταν η θέση της γυναίκας τον 19ο αιώνα;

Τι γνωρίζετε για τους αγώνες των γυναικών όσον αφορά τα εργασιακά τους δικαιώματα;

Αναζητήστε ρεπορτάζ εφημερίδων  σχετικά με την περίπτωση της Κούνεβα, μιας γυναίκας που έπεσε αντικείμενο εργασιακής εκμετάλλευσης τον 21ο αι. Πώς αντέδρασε; Συγκρίνετε την αντίδρασή της με αυτήν της Ιουλίας

Ο δημιουργός

https://www.youtube.com/watch?v=bGSkShSVOrA

Το ποίημα

Ο σημαντικός Γερμανός συγγραφέας Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956) έγραψε το ποίημα αυτό το 1937, όταν ζούσε ως αυτοεξόριστος στη Σκανδιναβία, κατατρεγμένος από τη χιτλερική εξουσία. Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος δεν είχε ακόμη ξεσπάσει, αλλά το ναζιστικό καθεστώς είχε ήδη δώσει δείγματα του βίαιου και απάνθρωπου προσώπου του με την άγρια καταδίωξη των Εβραίων και των αντιφρονούντων Γερμανών. Πολλοί δημοκρατικοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι διώχτηκαν ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, για να γλιτώσουν από την ηθική και σωματική τους εξόντωση.

Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα,
μτφρ. Μάριος Πλωρίτης, Θεμέλιο

Ερωτήσεις κατανόησης

1η ενότητα 1-9 Πλαγιότιτλος

Γιατί ο ποιητής δεν αποδέχεται τον όρο “μετανάστη” Για τον ίδιο και τους άλλους που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους;

Ποιος ήταν ο ρόλος του ναζιστικού καθεστώτος σε αυτή την επιλογή;

Πώς αισθάνονται οι πολιτικοί εξόριστοι στο νέο τόπο;

Γιατί ο ποιητής χρησιμοποιεί σταθερά το α’ πληθυντικό;

2η ενότητα 10-16 πλαγιότιτλος

Πώς ζουν  οι εξόριστοι στη νέα πατρίδα τους;

Το ρήμα απομένουμε τι δείχνει;

Το επίθετο ασύχαστοι τι δείχνει;

Ποια είναι τα συναισθήματα για την πατρίδα τους κ με ποιο τρόπο τα εκδηλώνουν;

Ποιος είναι ο ρόλος της επανάληψης της λέξης τίποτα;

3η ενότητα στ.17-26 Πλαγιότιτλος

Με ποιο τρόπο το ναζιστικό καθεστώς προσπαθεί να φιμώσει τις ελεύθερες και υγιείς φωνες;

Τα καταφέρνει;

Ποιο εκφραστικό σχήμα υπάρχει εδώ και ποιος είναι ο ρόλος του;

” Εμείς οι ίδιοι μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος¨”: Τι σημαίνει αυτή η φράση;

Ποια είναι η κατάσταση των πολτικών εξόριστων και τι αντικατοπτρίζει;

Ο ποιητής είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος για το μέλλον; Στηρίξτε την απάντησή σας με στίχους του ποιήματος

Ερώτηση: Θεωρείτε ότι τα σχήματα λόγου στο ποίημα το κάνουν λυρικό και συγκινητικό ή παίζουν άλλο ρόλο;

metanasteusis_fyllo_ergasias_sxoleio

Ανάλυση ποιήματος

http://alexgger.blogspot.gr/2015/03/blog-post_6.html

%ce%b3%ce%b9%ce%b1%cf%84%ce%b9

Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής;

Περιγραφή / Ποιες είναι οι αντιδράσεις του στρατιώτη στην επαφή του με την ομορφιά του τοπίου;

http://www.youtube.com/watch?v=6gOd94MmPc4

Εμφάνιση δεύτερου στρατιώτη/ Ιδια λόγια: Τι σημαίνει αυτό;

Πώς αντιδρά ο πρώτος στρατιώτης;

Ποια συναισθήματα νιώθουμε εμείς για τον πρώτο στρατιώτη;

Ο πληγωμένος στρατιώτης/ Ποια είναι τα “γιατί ” του;

Πώς αντιδρά ο πρώτος στρατιώτης στη θέα του ετοιμοθάνατου στρατιώτη;

Γιατί επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος ο πρώτος στρατιώτης;

Συναισθήματα/ απολογία/ απόδοση ευθυνών

Ποια λέξη δίνει τον τόνο της συναδέλφωσης;

Τελευταία σκηνή: Συγκλονιστική/ Στέλνει το μήνυμα: Ποιο είναι αυτό;

http://www.youtube.com/watch?v=Ib1MKILTq-Y

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/227/1673,5312/

1. Ποια σωτηρία προσδοκά από τα όνειρα και την αγάπη ο ποιητής και γιατί; Σύμφωνα με τον ποιητή, η αγάπη στηρίζει τα όνειρα των ανθρώπων και τα όνειρα είναι το καύσιμο της καθημερινής αντοχής τους. Τα ποικίλα άγχη και οι αναρίθμητες ταλαιπωρίες, οι στενοχώριες και οι κόποι τους, οι αγώνες, (επιτυχείς ή μάταιοι), οι δυσκολίες, οι ευθύνες τους οδηγούν πολλές φορές στην απομόνωση και στην απελπισία・ ανάμεσά τους στέκει και ο ποιητής και προσδοκά με ακλόνητη πίστη, θρησκευτική θα έλεγε κανείς, ότι μόνο η αγάπη θα τους λυτρώσει όλους, γιατί θα ζεστάνει την καρδιά τους, θα τους ενώσει μεταξύ τους, θα τους κάνει να αντιληφθούν την πραγματική ουσία της ζωής, (που δεν έχει καμιά σχέση με τα υλικά αγαθά), και θα τους χαρίσει τελικά τη συναδέλφωση και τη γαλήνη, ώστε να φτάσουν τελικά στη χώρα των αγγέλων στην ευτυχία.

2. Εντοπίστε τις λέξεις που χρησιμοποιεί ο ποιητής μεταφορικά. Εξηγήστε τη σημασία των μεταφορών και αιτιολογήστε τη συχνή χρήση τους στο ποίημα.

«Τροχοί»: H (μεταφορική) χρήση αυτής της λέξης φέρνει στο νου τα βασανιστήρια των Αγίων και υποδηλώνει τη δοκιμασία της αντοχής και της πίστης των ανθρώπων σε καθημερινό επίπεδο, στοιχεία που κλονίζουν την ψυχική δύναμή τους και τους ωθούν στην απόγνωση.

«Κανών»: Η αγάπη σύμφωνα με τον ποιητή, αποκτά θρησκευτική, ιερή σημασία και πρέπει να υμνείται ανάλογα με το Θεό, με ιερές μελωδίες, με σπουδαίες υμνωδίες, με ιερά τραγούδια.

«Αμπάρι του κορμιού»: Υποδηλώνεται η σαφής εκκλησιαστική διάκριση της ψυχής από το σώμα, του αγνού πνεύματος από την ευάλωτη ύλη. Η αγάπη, ως άυλο αγαθό, μπορεί να κατοικήσει αρχικά στην ψυχή, να νικήσει την απελπισία και από κεί να κατακτήσει και το σώμα διώχνοντας κάθε αρρώστια που το μαστίζει.

«Φορτίο»: Συμβολίζει το πνευματικό περιεχόμενο κάθε ανθρώπινης ύπαρξης, τα ψυχικά αποθέματα, τα συναισθήματα του καθενός.

«Χώρα των αγγέλων»: Αναφέρεται στον ηθικό προορισμό του ανθρώπου, στην καθαρότητα, στην ηρεμία και στη χαρά, στην ευδαιμονία.

«Συνωστίζεται»: Χρησιμοποιείται μεταφορικά και εννοεί τον παραγκωνισμό των ειλικρινών και αγνών συναισθημάτων ανάμεσα στις τόσες φοβίες και ανασφάλειες της καθημερινότητας.

Όλες αυτές οι μεταφορικές έννοιες αποτελούν ένα τέχνασμα του ποιητή, προκειμένου να κάνει χριστιανικούς υπαινιγμούς υπέρ του ιδανικού της αγάπης. Ο χριστιανισμός, άλλωστε, αποτελεί τη θρησκεία της υπέρτατης αγάπης κι επομένως οι συμβολιστικές αναφορές σε αυτόν είναι οι ιδανικότερες για να λάβουν το μήνυμα του δημιουργού οι αναγνώστες.

3. Γιατί ο ποιητής θεωρεί ότι δεν αξίζει η αγάπη να συνωστίζεται με τα άλλα αισθήματα;

Η αγάπη είναι ασύγκριτης σημασίας και ιερής αξίας συναίσθημα. Αποκτιέται με τη διάθεση αυτοθυσίας και έμπρακτης εκδήλωσης αλληλεγγύης και σεβασμού στο συνάνθρωπο. Και όλα τα παραπάνω είναι εφικτά, μόνο εάν το ίδιο το άτομο έχει επιλέξει αυτόβουλα να τη δεχτεί στην καρδιά του. Δεν επιβάλλεται και δεν τιμωρεί・ κατακλύζει και αλλάζει τον τρόπο που κάποιος αντικρίζει τη ζωή, μόνο εάν ο ίδιος την επιζητήσει. Δεν είναι, επομένως, δυνατό να παραλληλιστεί με οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα και πολύ περισσότερο να στριμωχτεί στην καρδιά με το βασανιστικό φόβο, την ανησυχία, το άγχος και τη μοχθηρότητα, κάποιες φορές, που κατακλύζουν την καρδιά του ανθρώπου κατά την καθημερινή μάχη του με τις αβάσταχτες ευθύνες που τον πνίγουν ή με τα ευτελή αισθήματα που του επιβάλλουν οι ρυθμοί της κάθε εποχής (υποκρισία, κολακεία, ανταγωνιστικότητα, βία, αγανάκτηση κ.α.).

Το κείμενο

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/227/1673,5316/

Ανάλυση

http://alexgger.blogspot.gr/2013/05/blog-post_29.html

http://alexgger.blogspot.gr/2014/12/blog-post_3.html

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
http://www.iatrikathemata.gr/paidiergasia.htm

Ανοίξτε τη διεύθυνση και απαντήστε στις ερωτήσεις:

Το ημερολόγιο της Αννας Φρανκ

Τεχνική της αφήγησης

Η αφηγήτρια              

Στο απόσπασμα, ο συντάκτης του ημερολογίου και ο αφηγητής και 0 λόγος της ταυτίζονται. Πρόκειται δηλαδή για την Άννα Φρανκ, η οποία καταγράφει τις σκέψεις της για τις σχέσεις με τα πρόσωπα της οικογένειας της. Όσα γράφει στο ημερολόγιο της απευθύνονται προς τη φανταστική της φίλη, Κίτυ, με τη μορφή αλληλογραφίας. Μετά από ένα περιστατικό, σημαντικό, όπως πιστεύει η Άννα, στην πραγματικότητα όμως συνηθισμένο και ασήμαντο μέσα σε μια οικογένεια, καταφεύγει στο ημερολόγιο της, που αποτελεί γι’ αυτήν ένα σιωπηλό συνομιλητή στον οποίο εξομολογείται με ειλικρίνεια τις σκέψεις και τα συναισθήματα της. 0 τρόπος που γράφει φανερώνει ψυχική αναστάτωση, διότι αισθάνεται αδικημένη από τους γονείς της. Μιλάει γι’ αυτούς με θυμό και κάποια μνησικακία, αλλά είναι περισσότερο αντικειμενική στις παρατηρήσεις για τον εαυτό της. 0 τόνος της είναι γενικά εξομολογητικός, παρουσιάζει όμως διακυμάνσεις. Όταν μιλάει για τους γονείς της και κυρίως για τη μητέρα της, ο τόνος της γίνεται επικριτικός («Για μένα, η μητέρα μου δεν είναι πάντα “η μητέρα”») και σε κάποια σημεία που αναφέρεται στην αδερφή της ειρωνικός («Η Μαργκότ είναι αναμφισβήτητα η πιο έξυπνη, η πιο ευγενική, η πιο όμορφη και η πιο καλή!»).

Οι σχέσεις της με τα άλλα πρόσωπα

Οι σχέσεις της αφηγήτριας με το οικογενειακό της περιβάλλον  δεν είναι αρμονικές. Απέναντι στην αδερφή της είναι ανταγωνιστική και εκδηλώνει ζήλια. Θεωρεί ότι καταφέρνει να έχει τους γονείς με το μέρος της εξαιτίας του «μισοκακόμοιρου ύφους» και της «γκρινιάρικης διάθεσης» της. Αγανακτεί επίσης, διότι ενώ η άλλη εισπράττει πάντα επαίνους για τα χαρίσματα της, η ίδια δέχεται συνεχώς επικρίσεις. Πιο προβληματική είναι η σχέση με τη μητέρα της, για την οποία πιστεύει ότι δεν της δείχνει κατανόηση και δεν ανταποκρίνεται στο μητρικό της ρόλο αν και εκείνη έχει ανάγκη από τη στήριξη της. Για τον πατέρα της τρέφει ιδιαίτερη αγάπη και τον αποκαλεί το μεγάλο της ιδεώδες», έχει όμως το παράπονο ότι ούτε αυτός τη στηρίζει ηθικά και ότι δεν είναι διατεθειμένος να ακούει τα προβλήματα της. Γενικά, πιστεύει ότι οι γονείς της δεν την προσέχουν όσο θα της άξιζε και εξακολουθούν να τη μεταχειρίζονται σαν ένα κακομαθημένο παιδί.

ψυχολογία και χαρακτήρας της

Η προβληματική σχέση της Άννας με τους γονείς της παρουσιάζεται με ειλικρίνεια, αλλά η ψυχολογική της διάθεση χαρακτηρίζεται από αστάθεια και μεταπτώσεις. Ενώ πολλές από τις απόψεις και τις κρίσεις της χαρακτηρίζονται από ωριμότητα, από την άλλη πλευρά αρκετά από τα παράπονα της θυμίζουν χαϊδεμένο παιδί που θέλει να είναι το επίκεντρο της προσοχής. Έτσι, οι αντιφάσεις που φανερώνονται στο χαρακτήρα και την ψυχολογία της είναι αρκετές. Είναι ένα κορίτσι που κακίζει τη μητέρα της, που ζηλεύει την αδερφή της, που κάνει παράπονα στον πατέρα και γενικά τα βάζει με όλους, επειδή δεν την καταλαβαίνουν. Από την άλλη πλευρά, κάποιες απόψεις της για το μητρικό ρόλο και για την ανάγκη να βρει στη μητέρα της ένα ιδανικό πρότυπο δείχνουν συνετή κρίση, δυσανάλογη με την ηλικία της. Την ίδια ωριμότητα φανερώνει και η αυτοκριτική της, καθώς παρουσιάζεται δυσαρεστημένη για την ανεπάρκεια της να ολοκληρώσει ένα έργο. Οι αντιφάσεις αυτές είναι απόλυτα φυσιολογικές στη φάση της μετάβασης από την παιδική στην εφηβική ηλικία, στην οποία βρίσκεται η Άννα. Ψυχολογικές μεταπτώσεις, παράπονα, πείσματα και ζήλιες χαρακτηρίζουν πάντα αυτή την ηλικία σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Η Άννα, με τα χαρίσματα και τα ελαττώματα της είναι ένας αντιπροσωπευτικός για την ηλικία της χαρακτήρας. Τη διακρίνει φιλομάθεια, εξυπνάδα, ωριμότητα, ειλικρίνεια. Παράλληλα όμως έχει εγωισμό και ζήλια και γενικά είναι απόλυτη στα συναισθήματα της. Έτσι, το μόνο που πετυχαίνει είναι να νιώθει μοναξιά ανάμεσα σε τόσους ανθρώπους και κάτω από συνθήκες που δεν της επιτρέπουν τέτοιες «πολυτέλειες».

Τα συναισθήματα που κυριαρχούν στο κείμενο είναι η λύπη και η αγανάκτηση μιας έφηβης που αισθάνεται να την πνίγει η αδικία. Η Άννα εκδηλώνει επίσης κακία για τη μητέρα και την αδερφή της και ζήλια για την προτίμηση, όπως νομίζει, του πατέρα προς την αδερφή της. Η ζήλια αυτή έχει ως αιτία την υπερβολική αγάπη της γι’ αυτόν, η οποία την κάνει απαιτητική και απόλυτη. Η έλλειψη επικοινωνίας με τους γονείς της προξενεί επίσης στην Άννα συναισθήματα μονα­ξιάς και απομόνωσης.

2o κείμενο

Το νανούρισμα του Χικμέτ

Ναζίμ Χικμέτ, ο τούρκος ποιητής παγκόσμιας εμβέλειας

Νανούρισμα στο γιο μου

http://vod-new.sch.gr/asset/detail/f2VbZdWApH8GXaPLRKeMw2jC

Νοηματική προσέγγιση

O πατέρας-ποιητής παραστέκεται στο άρρωστο παιδί του και υπαγορεύει στη μητέρα το παρακάτω ασυνήθιστο νανούρισμα.
Ο γιος μου κρυολόγησε. Καίει στον πυρετό, ύπνος δεν τον παίρνει. Τα μάτια του βγάζουνε φωτιές. Κι η μάνα του: «Να νανουρίσω το μωρό μου», λέει. «Τι να του τραγουδήσω; “Νάνι νάνι το παιδί μου” ή το “Ας κοιμηθεί να μεγαλώσει κι ύστερα πασάς να γένει”;» Μα ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Η μάνα του γιου μου έτσι θα ‘θελα να τον νανουρίσει:

Διαβάζουμε το νανούρισμα

Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Στον ύπνο σου έρχεται μια θάλασσα απέραντη. Βουνά
τα κύματά της, φουσκώνουν αφρισμένα, λυσσομανάνε…

Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Στον ύπνο σου έρχεται ένα καράβι, κι εσύ στη γέφυρα
του καπετάνιου. Στα δεξιά σου, το κύμα που χτυπιέται,
και στα ζερβά σου… Για δες το που σε πολεμάει…
Μα μη σε νοιάζει, γιε μου, μη φοβάσαι! Οι μηχανές δουλεύουνε
σαν την καρδιά σου. Το σκαρί γερό και το τιμόνι στα χέρια σου…

Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Πελώρια αέρινη γέφυρα δένει τα περιγιάλια.
Στ’ αστραφτερό δοκάρι της εσύ αγναντεύεις.
Κοίτα κάτω, μη ζαλιστείς. Κοίτα πάνω,
το κεφάλι σου λες κι ακουμπάει στον ουρανό…

Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Τι πολλά βιβλία είν’ αυτά; Όλα τα έχεις διαβάσει;
Ρυτίδες στο μέτωπό σου, τα μαλλιά σου κατάλευκα.
Τα μάτια σου είναι τα μόνα στη γη που έχουν καταλάβει.
Το πρόσωπό σου όμορφο σαν την αιωνιότητα.
Μην αμφιβάλλεις, μη φοβάσαι μη και δεν βρήκες ό,τι έψαχνες.
Διάβαζε πολεμώντας, διάβαζε αυτό που διαβάζεις
χωρίς να το ξεχωρίζεις από τη μάχη…

Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσουνάνι…
Άκου• φωνές ακούς. Κοίτα τι όμορφα χρώματα που βλέπεις…
Τα χέρια σου χαϊδεύουν το μάρμαρο, και να, του δίνουν το πιο σταθερό,
το πιο ζωντανό σχήμα…

Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…
Άφοβος σαν θαλασσινός, μάστορας δημιουργός,
φιλόσοφος γνώστης και καλλιτέχνης τολμηρός• έτσι να γίνεις…
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου• νάνι…

Νοηματική προσέγγιση

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6541

https://www.youtube.com/watch?v=0gdfLMViZJk

Από 32.30′ εως 42′

http://www.youtube.com/watch?v=6aoodse2AYA

Αφού παρακολουθήσετε τα αποσπάσματα που αφορούν την επαφή της κυρίας Ντορεμί με τους μαθητές, αφηγηθείτε τα γεγονότα προσθέτοντας και τις αναγκαίες περιγραφές ώστε το κείμενό σας να αποκτήσει τη ζωντάνια του λογοτεχνικού έργου.

Και πάλι στο σχολείο. Ζ. Σαρή

http://www.slideshare.net/patmaria92/ss-24416368

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Διαβάστε το κείμενο της Ζωρζ Σαρή «Και πάλι στο σχολείο…»

Στο κείμενο έχουμε την αφήγηση της πρώτης μέρας στο σχολείο, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, μιας ομάδας κοριτσιών που φοιτούν σε Σχολή Θηλέων. Μέσα σε αυτήν την αφήγηση μπορούμε να εντοπίσουμε μια σειρά από μικρότερες αφηγήσεις για το πώς πέρασε κάθε κορίτσι τις καλοκαιρινές του διακοπές.

Εντοπίστε όσο πιο πολλές μπορείτε από αυτές τις αφηγήσεις. Αν το διαβάσετε από το εγχειρίδιο, υπογραμμίστε την καθεμιά με μαρκαδόρο υπογράμμισης διαφορετικού χρώματος. Αν το διαβάσετε από την ιστοσελίδα του ψηφιακού σχολείου, αντιγράψτε τις αφηγήσεις σε ένα έγγραφο Word και χρωματίστε την καθεμιά με διαφορετική γραμματοσειρά.

• Ποιες από αυτές είναι σε πλάγιο και ποιες σε ευθύ λόγο; Γιατί η συγγραφέας καταφεύγει τόσο συχνά στη χρήση του διαλόγου;
• Σε ποιο χρόνο είναι τα περισσότερα ρήματα σε αυτές τις αφηγήσεις;
• Πόσες λέξεις περιλαμβάνει η μικρότερη και πόσες η μεγαλύτερη από αυτές;

• Διαλέξτε μια από τις αφηγήσεις των κοριτσιών που εντοπίσατε στο κείμενο της Σαρή και γράψτε σε ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου την «έκθεση» της μαθήτριας. Θυμηθείτε τα όσα συζητήσαμε ήδη για τα χαρακτηριστικά μιας αφήγησης.Η αφήγηση σας να έχει έκταση περίπου 150 λέξεις και να είναι γραμμένη σε α΄ ενικό πρόσωπο. Μπορείτε να την εμπλουτίσετε με περιγραφές, όπου θεωρείτε ότι είναι απαραίτητο.

«Να’ σαι καλά δάσκαλε»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ (1927-1985)

https://www.youtube.com/watch?v=8jHNFYZrmRo

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

• Αξία-περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού
• Αποκοπή-γνωριµία των μαθητών µε τον λαϊκό πολιτισµό
• Μαθητική πονηριά

ΥΠΟΘΕΣΗ

Στο διήγημα αυτό ο αφηγητής, με το βλέμμα ενός έφηβου μαθητή,  περι­γράφει την εμπειρία του από τη διδασκαλία και την παρουσία του φιλολό­γου του.

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Το διήγημα περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, αφού ο Ιωάννου θήτευσε στη Μέση Εκπαίδευση και ασχο­λήθηκε με τη συγκέντρωση και μελέτη των δημοτικών τραγουδιών.

Το έργο του Γιώργου Ιωάννου τοποθετείται στη μεταπολεμική ελληνική λογοτεχνία και πηγάζει από τις προσωπικές εμπειρίες του συγγραφέα από την εποχή της γερμανικής κατοχής, της εθνικής αντίστασης και του εμφυλίου στην Ελλάδα. Γνωρίσματα των έργων του Ιωάννου, κατά τον Λ. Πολίτη, είναι ο «εξομολογητικός» τόνος της αφήγησης και παράλληλα η «ταύτιση του αφηγητή με τα βάσανα και τις λαχτάρες μια ολόκληρης ομάδας ανθρώπων»

ΤΑ ΔΥΟ ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

Στο κείμενο παρουσιάζονται δύο μοντέλα διδασκαλίας:

α. «σχολείο εργασίας»,

• ·  δεν είναι απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία
• ·  δεν περιορίζει την απόκτηση γνώσεων στους τοίχους του σχολικού περιβάλλοντος,
• ·  ενθαρρύνει τους μαθητές σε δραστηριότητες που ξεφεύγουν από τα όρια του τυπικού αναλυτικού προγράμματος
• ·   τους καλλιεργεί δημιουργικά ενδιαφέροντα, ώστε να εφαρμόζουν στην πράξη τη θεωρητική γνώση.
• ·  οι μαθητές δε φοβούνται τον δάσκαλο,
• ·  τον βλέπουν ως συνεργάτη και σύμβουλο και εκδηλώνονται μπροστά του με αυθορμητισμό και ειλικρίνεια,
• ·   ο δάσκαλος συμπεριφέρεται στους μαθητές με οικειότητα και κατανόηση,
• ·   δεν παρουσιάζεται ως αυθεντία,
• ·   σέβεται την προσωπικότητα του μαθητή και παράλληλα δημιουργεί ευχάριστη ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας τον διάλογο αντί για την αυταρχική επιβολή των απόψεών του.

β. Το δεύτερο μοντέλο δίνεται συνοπτικά με τη φράση: Αλλά ήξεραν πολύ καλά από κατάλογο, άγριες ή φαρμακερές φωνές και τρεμούλες.

• ·     έχει δασκάλους με συμπεριφορά αντιπαιδαγωγική
• ·     ο δάσκαλος καταπιέζει τους μαθητές και επιβάλλεται με την απειλή του βαθμού και την άσκηση βίας (ξυλοδαρμός) προβάλλοντας τον εαυτό του ως αυθεντία.
• ·      οι μαθητές από την πλευρά τους τον τρέμουν από τον φόβο τους
• ·     τους επιβάλλεται είναι η στείρα απομνημόνευση ξερών και άψυχων γνώσεων μέσα στο απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία περιβάλλον του σχολείου.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥ

Ζωντανός και αξιαγάπητος, ενθουσιώδης και υπεύθυνος επιστήμονας, γνώστης και λάτρης της λαϊκής παράδοσης και του πολιτισμόυ, φυσιολάτρης και ονειροπόλος, ευρηματικός και καινοτόμος, τολμηρός.

ΤΕΧΝΙΚΗ:

• ·       α’ πρόσωπη αφήγηση
• ·      Ο αφηγητής συμμετέχει ως ήρωας στην ιστορία.(αφηγητής έφηβος, ώριμος αφηγητής)
• ·       Εστιάζει τα γεγονότα μέσα από την προοπτική του παρελθόντος.
• ·   Απευθύνεται νοερά σε β’ πρόσωπο στον παλιό του καθηγητή και μιλάει με την προοπτική του παρόντος.
• ·        Στοχαστική διάθεση, μοιάζει να απευθύνεται σε έναν υποθετικό συνομιλητή.
• ·        Περιγραφή συναισθημάτων.
• ·       Αναδρομική αφήγηση με γραμμική πορεία και αφηγηματικά κενά που επιταχύνουν την αφήγηση.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ: αφήγηση, περιγραφές, σχόλια του αφηγητή, διάλογοι.

ΓΛΩΣΣΑ: απλή, δημοτική με λέξεις της καθημερινότητας.

ΥΦΟΣ: ζωντανό και παραστατικό στην περιγραφή της σχολικής τάξης μελαγχολικό και στοχαστικό όταν ο αφηγητής εξομολογείται την εμπειρία του.

ΤΟΝΟΣ: ειρωνικός και με δόση μελαγχολίας.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: παρομοιώσεις, μεταφορές, επαναλήψεις, ασύνδετα σχήματα εικόνες (λιτότητα γενικά στα εκφραστικά μέσα).

ΙΔΕΕΣ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ:

• ·         Προβάλλεται ο σημαντικός ρόλος του εκπαιδευτικού στην ανάδειξη του λαϊκού πολιτισμού και κάθε αξίας που συντελεί στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και στην αισθητική τους καλλιέργεια.
• ·         Ο αστικός τρόπος ζωής, η στροφή από τη συλλογική ζωή στην προβολή του ατομικού συμφέροντος και η εισβολή ξένων προτύπων ζωής οδήγησαν στην περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού και στην ισοπέδωση ιδεών και αξιών.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ: ομοδιηγητικός όταν συμμετέχει ο ίδιος στα γεγονότα, ετεροδιηγητικός όταν αφηγείται την πονηριά του συμμαθητή του.