http://http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/3-h-43092799

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟΥΣ ΒΕΝΕΤΟΥΣ

• Οι Νορμανδοί της Ιταλίας είχαν αποβιβαστεί στην Ήπειρο και σκόπευαν να βαδίσουν εναντίον της Κωνσταντινούπολης.
• Ο Αλέξιος Α’ για να τους αντιμετωπίσει, ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών.
• Με τη βοήθεια του πανίσχυρου βενετικού στόλου, οι Βυζαντινοί νίκησαν τους Νορμανδούς.
• Ο Αλέξιος το 1082, για να ανταμείψει τους Βενετούς, τους έδωσε με χρυσόβουλο (επίσημη έγγραφη συμφωνία, υπογεγραμμένη από τον αυτοκράτορα και σφραγισμένη με χρυσή βούλα) τα ακόλουθα προνόμια :

1. Παραχώρησε τίτλους και χρήματα στους άρχοντες της Βενετίας (εκκλησιαστικούς και κοσμικούς)
2. Παραχώρησε σκάλες (=αποβάθρες) και εμπορικά καταστήματα στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης στους εμπόρους της Βενετίας.
3. Επέτρεψε στους Βενετούς να εμπορεύονται ελεύθερα, χωρίς να πληρώνουν δασμούς, σε όλα τα βυζαντινά λιμάνια.

• Τα αποτελέσματα της συμφωνίας :
  • Το Βυζάντιο παραιτήθηκε από όλα τα φορολογικά, ναυτιλιακά και οικονομικά του δικαιώματα, που δόθηκαν στους Βενετούς ως προνόμια.
  • Οι Βενετοί διείσδυσαν οικονομικά και έφτιαξαν μια πανίσχυρη αποικιακή αυτοκρατορία στην Ανατολή.
  • Το Βυζάντιο έχασε το ρόλο του μεσάζοντα ανάμεσα στους Άραβες και τη Δυτική Ευρώπη. Αυτό το ρόλο θα τον έπαιζαν πια οι Βενετοί.
• Οι επόμενοι αυτοκράτορες προσπάθησαν να αλλάξουν την κατάσταση :

Α) δημεύοντας τις περιουσίες των Βενετών και υποκινώντας βιαιότητες του πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης εναντίον τους.

Β) Δίνοντας προνόμια και στις άλλες ανταγωνίστριες ιταλικές πόλεις (Πίζα και Γένουα) : αυτό το μέτρο εφάρμοσε κυρίως ο Μανουήλ Κομνηνός, πετυχαίνοντας έτσι να διχάσει τους αντιπάλους του.

Χάρτης των εμπορικών σχέσεων της Βενετίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα

ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ’ (1042-1055) η παλιά αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης οδηγήθηκε στη ρήξη. Οι σχέσεις μεταξύ των Πατριαρχείων Ρώμης και Κωνσταντινούπολης διακόπηκαν πλήρως. Στο πλευρό του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης συντάχθηκαν τα πατριαρχεία Αντιόχειας, Ιεροσολύμων και Αλεξάνδρειας. Αυτό το γεγονός ονομάστηκε Σχίσμα των δύο Εκκλησιών.

Πώς οδηγηθήκαμε στο Σχίσμα;

Παπική πρεσβεία με αρχηγό τον καρδινάλιο Ουμβέρτο ήρθε στην Κωνσταντινούπολη για να συζητήσει με τον πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο την επίλυση των διαφορών των δύο πατριαρχείων. Η αλαζονεία των διαπραγματευτών οδήγησε σε οριστική ρήξη μεταξύ των δύο εκκλησιών (την Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική). Οι σύγχρονοι δεν αντιλήφθηκαν τη σημασία των γεγονότων που έμελλαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις για το μέλλον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8820

Πηγή:http://skapanefs.blogspot.gr/2013/04/blog-post_4557.html

Φύλλο εργασίας

http://blogs.sch.gr/elenzachou/files/2014/02/3.-%CE%95%CE%9D%CE%95%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%97-%CE%9F%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%9D%CE%9F%CE%9C%CE%99%CE%9A%CE%97-%CE%94%CE%99%CE%95%CE%99%CE%A3%CE%94%CE%A5%CE%A3%CE%97-%CE%9A%CE%91%CE%99-%CE%A3%CE%A7%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%91.pdf

enetikh oikonomikh dieisdysi

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/2-o-k

Το 1081, όταν ανέβηκε στον θρόνο ο πρώτος αυτοκράτορας της δυναστείας των Κομνηνών, ο Αλέξιος Α’, το Βυζάντιο κινδύνευε σε όλα τα μέτωπα.

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ

Η Πρόνοια

Στηρίχτηκαν στους ευγενείς και εφάρμοσαν το θεσμό της Πρόνοιας : παραχώρησαν ισόβια αγροκτήματα και φορολογικά έσοδα στους ευγενείς με την υποχρέωση αυτοί να προσφέρουν στρατιωτικές υπηρεσίες. Οι ευγενείς αυτοί ονομάστηκαν προνοιάριοι ή στρατιώτες και έγιναν η πιο δυνατή τάξη στο Βυζάντιο, ενώ οι απλοί αγρότες ζούσαν πλέον σε άθλιες συνθήκες.

ΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ

ΑΛΕΞΙΟΣ Α’ (1081-1118)

• Οι Βυζαντινοί παίρνουν πίσω τη Δυτική Μικρά Ασία. Ο Αλέξιος Α’ εκμεταλλεύτηκε τις Σταυροφορίες και με συνθήκη που υπέγραψε με τους Σταυροφόρους στην Κωνσταντινούπολη, πέτυχε να απελευθερώσει τη δυτική Μικρά Ασία (Νίκαια, Σμύρνη, Σάρδεις, Έφεσο κ.α.)
• Οι Βυζαντινοί απαλλάσσονται από τις επιδρομές των εχθρών στα Βαλκάνια. Τόσο με τη διπλωματία, όσο και με τον πόλεμο, ο Αλέξιος Α’ κατάφερε να απαλλαγεί από τις επιδρομές των Πατζινάκων και των Κουμάνων στα Βαλκάνια.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ (1118-1143)

• Κατέλαβε διάφορα κρατίδια στη Μικρά Ασία και έφτασε ως τη συριακή Αντιόχεια.
• Επέβαλε την κυριαρχία του στους Σέρβους
• Προσπάθησε να θέσει υπό την κηδεμονία του το ισχυρό Ουγγρικό Βασίλειο.

ΜΑΝΟΥΗΛ Α’ ΚΟΜΝΗΝΟΣ (1143-1180)

• Στη εσωτερική πολιτική ήταν φιλοδυτικός και στηρίχθηκε στους Λατίνους
• Υπέγραψε συνθήκη με τους Ούγγρους
• Ταπείνωσε τους Σέρβους
• Συνέχισε τις εκστρατείες εναντίον των Σελτζούκων στη Μ. Ασία.

Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ

Ο σουλτάνος των Σελτζούκων επιτέθηκε εναντίον του Βυζαντίου στα χρόνια του Μανουήλ. Ο βυζαντινός στρατός καταστράφηκε στη μάχη στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας (1176). Η ήττα έμοιαζε με αυτή του Ματζικέρτ (1071).

Με τη νίκη αυτή οι Τούρκοι ξαναέγιναν κυρίαρχοι της Μικράς Ασίας. Πολλοί κάτοικοι της περιοχής λόγω των σφαγών, της πείνας και της πανούκλας εξισλαμίστηκαν.

Να δουμε και το χαρτη

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/xartes/edafiki%20exelixi%20byz.%20aut..htm

komninoi

Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αι.

Συνοπτική παρουσίαση της ενότητας (Μην εκτυπώσετε!)

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-42639615

Στα χρόνια της δυναστείας των Μακεδόνων (867-1056) :

1. ο πληθυσμός αυξήθηκε σταθερά
2. η οικονομία βελτιώθηκε
3. Η αστική οικονομία αναπτύχθηκε περισσότερο από την οικονομία της υπαίθρου.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ

• Ποια ήταν τα δύο είδη αριστοκρατών που υπήρχαν κατά τον 8^ο και 9^ο αιώνα;

Οι γαιοκτήμονες-αριστοκράτες που υπήρχαν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χάθηκαν κατά τις εχθρικές εισβολές του 7^ου αιώνα. Στη θέση της εμφανίστηκε ανάμεσα στον 8^ο και 9^ο αιώνα μια νέα αριστοκρατία της γης (επαρχιακή αριστοκρατία). Κοντά σε αυτήν υπήρχε η αριστοκρατία των αξιωμάτων (αστική αριστοκρατία).

• Ποιους ονομάζουμε δυνατούς;

Οι δύο αυτές ομάδες συχνά συνδέονταν με γάμους κι έτσι στα τέλη του 10^ου αιώνα συγχωνεύτηκαν σε μια ενιαία αριστοκρατική τάξη: τους δυνατούς. Σε αυτούς υπήρχαν πολιτικοί, στρατιωτικοί, θρησκευτικοί άρχοντες και διαχειριστές της κρατικής, της εκκλησιαστικής και της μοναστικής περιουσίας.

• Ποιοι αποτελούσαν τις αγροτικές μάζες (πένητες);

α) οι ελεύθεροι γαιοκτήμονες

β) οι ακτήμονες γεωργοί (που νοίκιαζαν γη για καλλιέργεια)

γ) οι πάροικοι ( που ήταν δεμένοι με τη γη ή είχαν εξάρτηση από τους κυρίους τους)

• Ποιος ήταν ο κίνδυνος για τους αγρότες κατά τον 9^ο αιώνα;

Οι αγρότες κατά τον 9^ο αιώνα κινδύνευαν :

α) από τους μεγαλοκτηματίες που αποκτούσαν κτήματα νόμιμα (με αγορά ή κλήρο) ή και παράνομα.

β) από τους φόρους που ζητούσε το κράτος.

• Ήταν ενιαία τα μεγάλα κτήματα στο Βυζάντιο;

Όχι. Αποτελούνταν από πολλά μικρότερα (τα χωρία ή προάστεια) που τα καλλιεργούσαν ακτήμονες ενοικιαστές ή πάροικοι.

• Γιατί η αγροτική παραγωγή στο Βυζάντιο παρέμεινε στάσιμη και ευάλωτη στις κρίσεις που άρχισαν από τον 11^ο αιώνα;

Οι ευγενείς που κατείχαν τα κτήματα μολονότι ζούσαν μια ζωή γεμάτη πολυτέλειες (με τα έσοδα από τα κτήματα και τους μισθούς που έπαιρναν ως αριστοκράτες από το κράτος), δε ξόδευαν χρήματα για να βελτιώσουν τις εγκαταστάσεις τους και τις τεχνικές παραγωγής.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ

• Η οικονομία στις πόλεις γνώρισε ανάπτυξη στην περίοδο των Μακεδόνων;

Ναι, η αστική οικονομία γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη σε αντίθεση με την αγροτική παραγωγή.

• Ποιες ήταν οι πόλεις με τη σημαντικότερη εμπορική κίνηση αυτή την περίοδο;

Από τις αρχές του 9^ου αιώνα κάποιες παλιές πόλεις ξαναχτίστηκαν (π.χ. η Πάτρα και η Σπάρτη), ενώ ιδρύθηκαν και νέες. Την ίδια εποχή κάστρα, όπως το Άρτζε (Γεωργία) και το Άνιον (Αρμενία) έγιναν αστυκώμαι ή αγροτοπόλεις. Μεγάλη εμπορική κίνηση είχαν και πόλεις όπως η Έφεσος και η Τραπεζούντα, όπου γίνονταν ετήσιες εμποροπανηγύρεις.

• Πώς ήταν οργανωμένοι οι έμποροι και οι βιοτέχνες;

Ήταν οργανωμένοι σε συντεχνίες ή εμπορικά σωματεία (συστήματα). Το πόσο θα παράγουν και σε τι τιμή θα το πουλάνε ήταν προκαθορισμένο. Η λειτουργία των συστημάτων στην Κωνσταντινούπολη καθοριζόταν από το «Επαρχιακόν Βιβλίον» (συλλογή διατάξεων των αρχών του 10^ου αιώνα). Οι περισσότερες βιοτεχνίας ασχολούνταν με τρόφιμα. Από τα τέλη του 10^ου αιώνα δημιουργήθηκαν επιχειρήσεις που επεξεργάζονταν και εμπορεύονταν είδη πολυτελείας (π.χ. μπαχαρικά, μετάξι, κοσμήματα κ.α.)

• Τι γνωρίζετε για το εξωτερικό βυζαντινό εμπόριο;

Το εξωτερικό βυζαντινό εμπόριο πήρε τα πάνω του από τα μέσα του 10^ου αιώνα. Το Βυζάντιο επέκτεινε τις εμπορικές του σχέσεις με τους Βούλγαρους, τους Ρώσους, τη Βενετία και το Χαλιφάτο. Βυζαντινοί έμποροι ταξίδευαν στο Χαλιφάτο ως την Αίγυπτο για να προμηθευτούν μπαχαρικά. Ταυτόχρονα Άραβες έμποροι έφερναν στην Κωνσταντινούπολη μπαχαρικά, αρώματα και βαφές. Ο εκτελωνισμός των προϊόντων γινόταν στην Τραπεζούντα.

• Ποιους βοήθησε η ανάπτυξη της αστικής οικονομίας;

Με την ανάπτυξη της αστικής οικονομίας δημιουργήθηκε η μεσαία τάξη (εμποροβιοτέχνες, ναύκληροι και τραπεζίτες). Αυτή η τάξη οργανώθηκε σε συντεχνίες ή αδελφότητες και υποκίνησε λαϊκές εξεγέρσεις κατά των ευγενών. Στα μέσα του 11^ου αιώνα η μεσαία τάξη είχε μεγάλη πολιτική δύναμη.

• Ποιοι αποτελούσαν το δήμο (λαϊκή τάξη των πόλεων);

Οι φτωχοί που εργάζονταν που και που καθώς και οι άνεργοι αποτελούσαν το δήμο, που ήταν πολυπληθής σε κάθε πόλη.

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/6-h-42335626

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ

Οι Βάραγγοι

Οι Βάραγγοι, τους οποίους οι ανατολικοί σλάβοι ονόμαζαν Ρώς, ήταν σκανδιναβικά φύλα που εμφανίστηκαν τον 9^ο αιώνα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της σημερινής Δανίας και Σουηδίας. Ήταν έμποροι και πειρατές. Οι Δυτικοί τους ονόμαζαν Βίκιγκς και Νορμανδούς.

Στο χώρο της σημερινής Ρωσίας αξιοποίησαν τα ποτάμια για τις εμπορικές επαφές με τους Βυζαντινούς («δρόμος από τους Βαράγγους στους Έλληνες»). Με ποταμόπλοια έφθαναν στον Εύξεινο Πόντο και μετά στην Κωνσταντινούπολη.

Η ανάμιξη των Βαράγγων ή Ρως με τους ανατολικούς Σλάβους

Η ανάμιξη των Βαράγγων ή Ρως με τους ανατολικούς Σλάβους δημιούργησε ένα νέο λαό. Ο λαός αυτό πήρε :

1) από τους Ρως το όνομα (Ρώσοι) και την κρατική οργάνωση που δε διέθεταν οι Σλάβοι

2) από τους Σλάβους τη γλώσσα και τη λαϊκή βάση.

ΙΔΡΥΣΗ ΚΡΑΤΟΥΣ – ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Στα μέσα του 9^ου αιώνα σχηματίστηκε το 1^ο σημαντικό ρωσικό κράτος : η Ηγεμονία του Κιέβου, η οποία έκανε εμπόριο με το Χαλιφάτο και το Βυζάντιο.

Μετά από δυο αποτυχημένες εκστρατείες κατά της Κωνσταντινούπολης, οι Ρώσοι υπέγραψαν δύο σημαντικές εμπορικές συνθήκες με το Βυζάντιο (911, 944). Με αυτές τις συνθήκες μπορούσαν να ταξιδεύουν και να εμπορεύονται στην Κωνσταντινούπολη. Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών προετοίμασαν τον εκχριστιανισμό των Ρώσων που άρχισε στα μέσα και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 10^ου αιώνα.

ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΡΩΣΩΝ

Ο Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος για να αντιμετωπίσει την εξέγερση της μικρασιατικής αριστοκρατίας (δυνατοί) ζήτησε τη βοήθεια του ηγεμόνα των Ρώσων, Βλαδίμηρου, υποσχόμενος να του δώσει ως σύζυγο την αδερφή του Άννα.

Ο Βλαδίμηρος δέχτηκε και έστειλε βοήθεια. Οι Βυζαντινοί με τη βοήθεια των Ρώσων συνέτριψαν τους δυνατούς, αλλά ο Βασίλειος δεν υλοποίησε τη υπόσχεσή του στον Βλαδίμηρο.

Ο Βλαδίμηρος για να πιέσει τους Βυζαντινούς, κατέλαβε τη Χερσώνα (στην Κριμαία) κι έτσι ο Βασίλειος έδωσε την αδερφή του στον Βλαδίμηρο με την προϋπόθεση ότι αυτός θα γινόταν χριστιανός.

Η νύφη ταξίδευσε στη Χερσώνα, όπου έγινε ο γάμος και η βάπτιση του Βλαδίμηρου. Ακολούθησε ομαδική βάπτιση των Ρώσων στα νερά του ποταμού Δνείπερου το 989

Τα θετικά του εκχριστιανισμού των Ρώσων

1. μια τεράστια έκταση εντάχθηκε στη σφαίρα επιρροής του Βυζαντίου και της Ορθοδοξίας
2. Ο βυζαντινός πολιτισμός και η βυζαντινή νοοτροπία επηρέασαν τους Ρώσους
3. Οι εμπορικές ανταλλαγές με το Βυζάντιο εντατικοποιήθηκαν
4. Αυξήθηκε ο αριθμός των Βαράγγων και Ρώσων μισθοφόρων που υπηρετούσαν στην αυτοκρατορική αυλή του Βυζαντίου και στο βυζαντινό στρατό.

Πηγή: http://skapanefs.blogspot.gr/2013/01/6.html

exristianismos-rwvswn

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/4-41393032

α. Ο εκχριστιανισμός των Μοραβών

Ο ηγεμόνας της Μοραβίας Ραστισλάβος ζήτησε από το Βυζάντιο ιεραποστόλους, για να διδάξουν στο λαό του το Χριστιανισμό, προκειμένου να αντισταθμίσει την απειλή των Γερμανών και των Βουλγάρων.

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ΄ και ο πατριάρχης Φώτιος απέστειλαν το 863 τους θεσσαλονικείς αδελφούς Μεθόδιο και Κωνσταντίνο (Κύριλλο), οι οποίοι διέδωσαν το Χριστιανισμό:

• δημιουργώντας ένα σλαβικό αλφάβητο,
• αποδίδοντας στα σλαβικά τη Θεία Λειτουργία και τα ιερά βιβλία.

β. Σημασία του εκχριστιανισμού

• Η οργάνωση της σλαβικής εκκλησίας μύησε τους Σλάβους στο πολιτιστικό σύστημα των Ελλήνων και του Χριστιανισμού.
• Συντέλεσε στην ενότητα των Σλάβων.

γ. Ο εκχριστιανισμός των Βουλγάρων

Ανταγωνισμός μεταξύ βυζαντινής και ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας για το ποια θα αναλάβει τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων.

Σε αντίθεση με τους Σλάβους, οι Βούλγαροι εξαναγκάστηκαν να εκχριστιανιστούν. Για τον εκχριστιανισμό τους συγκρούστηκε η βυζαντινή εκκλησία με τον πάπα.

Ο βυζαντινός στρατός υποχρέωσε το Βούλγαρο ηγεμόνα Βόρη να δεχτεί τον Χριστιανισμό από την Κωνσταντινούπολη και να βαπτιστεί ο ίδιος χριστιανός με νονό τον βυζαντινό αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’ (864).

Ο πάπας όμως, μετά από κάλεσμα του Βόρη, επενέβη στα ζητήματα της Βουλγαρικής Εκκλησίας.

Ο πατριάρχης Φώτιος υπερασπιζόμενος την ανεξαρτησία της Βουλγαρικής Εκκλησίας και τα συμφέροντα του Βυζαντίου, κατήγγειλε την επέμβαση του πάπα και κατηγόρησε τη ρωμαϊκή εκκλησία για λειτουργικά και δογματικά λάθη.

Η σύνοδος του έτους 867:

• αναθεμάτισε τον πάπα,
• απέρριψε το δόγμα περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού (filioque),
• καταδίκασε την επέμβαση της Ρώμης στη Βουλγαρία.

Με απόφαση της συνόδου του 870 η εκκλησία της Βουλγαρίας υπάχθηκε οριστικά στη δικαιοδοσία του πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.

%ce%b5%ce%ba%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%ce%bb%ce%ac%ce%b2%cf%89%ce%bd-%ce%ba-%ce%b2%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%b3%ce%ac%cf%81%cf%89%ce%bd1

842 Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Θεόφιλος. Τον διαδέχονται ο γιος του Μιχαήλ Γ΄ (ο Μέθυσος) και η σύζυγός του Θεοδώρα. Με το θάνατο του Θεόφιλου καταρρέει ολοκληρωτικά και η Εικονομαχία (843). Η Θεοδώρα θα παραμείνει στο θρόνο ως συναυτοκράτειρα του ανήλικου γιου της Μιχαήλ μέχρι το 856.

859 Αρχίζει η βυζαντινή αντεπίθεση κατά των Αράβων : ο βυζαντινός στρατός περνάει τον Ευφράτη και νικά μετά από τέσσερα χρόνια τον εμίρη της Μελιτηνής (863) : οι πόλεμοι εναντίον των Αράβων έδωσαν υλικό για τη δημιουργία της βυζαντινής επικής ποίησης (ανώνυμοι ποιητές εξυμνούσαν τα κατορθώματα ακριτών (= συνοριοφυλάκων)). Αξιοσημείωτο είναι το έπος που εξυμνεί τα κατορθώματα του Αρμούρη. Τα ποιήματα αυτά, σύμφωνα με τον λόγιο Αρέθα (μέσα 9^ου, αρχές 10^ου αιώνα) τα έψαλλαν τραγουδιστές περιφερόμενοι στις επαρχίες της Μ. Ασίας (θυμηθείτε τους ραψωδούς!) και είναι τα σημαντικότερα δείγματα της λαϊκότροπης ή δημώδους λογοτεχνίας, που αναπτύχθηκε παράλληλα με τη λόγια Γραμματεία.

 Ανακαινίζεται το Πανδιδακτήριο της Μαγναύρας. (Στο Πανεπιστήμιο υπήρχαν σχολές φιλοσοφίας, γεωμετρίας, αστρονομίας και γραμματικής). Τη διεύθυνση του οποίου αναλαμβάνει ο Λέων ο Μαθηματικός (είχε μεγάλη φήμη τότε ως επιστήμονες και γι’ αυτό είχε προσκληθεί προηγουμένως στη Βαγδάτη από τον χαλίφη, πρόσκληση που όμως δεν αποδέχτηκε). Το Πανδιδακτήριο προετοίμασε την αναβίωση των αρχαίων γραμμάτων που έγινε αργότερα, στην εποχή του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (908-920).

http://skapanefs.blogspot.gr/2013/01/blog-post_10.html

http://www.fhw.gr/chronos/09/gr/p/610/main/p4e1.html

http://www.fhw.gr/chronos/09/gr/p/610/main/p4e2.html

Αφού μελετήσετε τις πληροφορίες που παρέχονται στα 2 παραπάνω λινκ, να δημιουργήσετε  μια χρονογραμμή στην οποία να συμπεριλάβετε τις  φάσεις, τους αυτοκράτορες που εμπλέκονται καθώς  και τα βασικότερα γεγονότα.

2.

•    Τί ονομάζουμε Εικονομαχία;

Εικονομαχία ονομάζουμε τη διαμάχη που ξέσπασε στο Βυζάντιο από τις αρχές του 8^ου ως τα μέσα του 9^ου αιώνα σχετικά με το αν η λατρεία των εικόνων είναι σύμφωνη με τις παραδόσεις της Ορθοδοξίας ή όχι.

•   Ποιοι ήταν οι πρωτεργάτες της εικονομαχικής κίνησης;

Πρωτεργάτες της ανεικονικής κίνησης ήταν οι αυτοκράτορες Λέων Γ’ και ο γιος του, Κωνσταντίνος Ε’ (της δυναστείας των Ισαύρων). Ο Λέων Γ’ καταγόταν από τη Συρία και γι’αυτό πρέπει να επηρεάστηκε από τις ανεικονικές (αντίθετες με τη λατρεία των εικόνων) αντιλήψεις της ιουδαϊκής και ισλαμικής θρησκείας.

•   Ποιες ήταν οι αιτίες της Εικονομαχίας;

• Οι πληθυσμοί της Μ. Ασίας ήταν αντίθετοι με τις εικόνες λόγω της επίδρασης σε αυτούς του γειτονικού Ισλάμ. Οι Ίσαυροι ήθελαν να τα πηγαίνουν καλά με αυτούς τους πληθυσμούς που σήκωναν το κύριο βάρος της άμυνας κατά των Αράβων.
• Οι δεισιδαιμονίες και οι υπερβολές που είχαν εκδηλωθεί γύρω από τη λατρεία των εικόνων
• Η επιθυμία των Ισαύρων να μειώσουν τη δύναμη των μοναχών
• Η ιδέα ότι οι επιτυχίες των εχθρών οφείλονταν στην οργή του Θεού για ό, τι συνέβαινε στον χώρο της λατρείας.

• Τί έγινε στην Α’ φάση της Εικονομαχίας (726-787);

Η Α’ φάση άρχισε με την απομάκρυνση της εικόνας του Χριστού από την Χαλκή Πύλη της Κωνσταντινούπολης ► ο λαός διαμαρτυρήθηκε ► εκδόθηκε αυτοκρατορικά διάταγμα κατά των εικόνων το 730 και οι εικονόφιλοι τιμωρήθηκαν με εξορίες, φυλακίσεις και δημεύσεις περιουσιών ► Υπέρ των εικόνων τάχθηκε ο μεγάλος θεολόγος, Ιωάννης Δαμασκηνός ► Ο Κωνσταντίνος Ε’ εξαπέλυσε μεγάλη επίθεση κατά των εικόνων (τρομοκράτησε μοναχούς και έκλεισε μοναστήρια) ► Η Α’ φάση τελείωσε με την Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο του 787 που συγκάλεσε η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία. Οι εικόνες αποκαταστάθηκαν, διευκρινίστηκε όμως ότι θα πρέπει να τους απονέμεται μόνο τιμητική προσκύνηση.

•   Τί έγινε στην Β’ φάση της Εικονομαχίας (815-843);

Ο Λέων Ε’ ο Αρμένιος ισχυρίστηκε ότι φταίνε οι εικόνες για τις ήττες των Βυζαντινών στις μάχες ► Η Σύνοδος του 843 που συγκλήθηκε από την Θεοδώρα αποκατέστησε πανηγυρικά τις εικόνες και αποφάσισε την αναστήλωσή τους.

• Ποια ήταν η σημασία της ήττας των εικονομάχων (εχθροί των εικόνων);

Η αποκατάσταση των εικόνων θεωρείται νίκη της ελληνικής πνευματικής παράδοσης απέναντι στην ασιατική. Έτσι τερματίστηκαν οι πνευματικές διαμάχες και άρχισε μια περίοδος συνεργασίας Κράτους – Εκκλησίας. Παράλληλα περιορίστηκαν και οι υπερβολές στη λατρεία των εικόνων και των λειψάνων.

• Ποιες ήταν οι συνέπειες την Εικονομαχίας;

• Η Εικονομαχία δίχασε το βυζαντινό λαό (με συνέπειες τόσο στην εξωτερική πολιτική, όσο και στον πολιτισμό)
• Η Εκκλησία της Ρώμης (καθολικοί) εξοργίστηκε με τους εικονομάχους αυτοκράτορες και γύρισε την πλάτη στο Βυζάντιο, που πλέον αναζήτησε τη στήριξη των Φράγκων ηγεμόνων.
• Στη διάρκεια της Εικονομαχίας απαγορεύτηκε η παράσταση θείων προσώπων στους τοίχους των Εκκλησιών και διατάχθηκε η καταστροφή εικόνων. Έτσι καταστράφηκαν πολλά έργα τέχνης, ενώ οι εκκλησίες διακοσμήθηκαν με ζώα και φυτά στους τοίχους. Ταυτόχρονα υποχώρησε η ενασχόληση με τα γράμματα, ενώ μετά τη νίκη των εικόνων, καταστράφηκαν πολλά κείμενα εικονομάχων.

http://www.fhw.gr/chronos/09/gr/index.html

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ (717-1025)

I. ΠΑΓΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ Μ. ΑΣΙΑ

Στα χρόνια της Ισαυρικής ή συριακής δυναστείας(717-802) και της δυναστείας του Αμορίου (802-867) διαμορφώθηκε το μεσαιωνικό ελληνικό βυζαντινό κράτος

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

1)      Σταθεροποιήθηκαν τα σύνορα μεταξύ Βυζαντίου και αραβικού χαλιφάτου.

– έως άκρα της Μ. Ασίας (στεριά)

– κατά μήκος γραμμής: Κιλικία – Κύπρος – Κρήτη (θάλασσα)

Στα μέσα του 9^ου αιώνα άρχισε η βυζαντινή αντεπίθεση στη Μ. Ασία.

2)      Στα Βαλκάνια το Βυζάντιο αντιμετώπισε με επιτυχία τη βουλγαρική απειλή και άρχισε να αφομοιώνει τους σλαβικούς πληθυσμούς.

Εσωτερική πολιτική:

1) Ενισχύθηκε ο ελληνικός χαρακτήρας της αυτοκρατορίας

-περιορίστηκε η χρήση της λατινικής γλώσσας

2) Οργανώθηκε η κεντρική διοίκηση με διάφορες υπηρεσίες

-σημαντικότερη: η υπηρεσία για την εξωτερική πολιτική

3) Οργανώθηκε περαιτέρω η περιφερειακή διοίκηση:

α) Γενικεύτηκαν τα “θέματα” (με διχοτόμηση των παλιών μεγάλων στη Μ. Ασία και δημιουργία νέων στα Βαλκάνια)

β) Οι στρατηγοί – διοικητές θεμάτων απέκτησαν μεγάλη δύναμη (Μειονέκτημα: συχνά γίνονταν επικίνδυνοι για την κεντρική εξουσία και οργάνωναν εξεγέρσεις)

γ) Αυξήθηκε ο “θεματικός στρατός”:

– από στρατιώτες – αγρότες

– είχαν δικά τους κτήματα (στρατιωτόπια)

– επιστρατεύονταν σε περίπτωση πολέμου

Αποτελέσματα ανάπτυξης “θεματικού” στρατού:

α) περιορισμός μισθοφόρων

β) ανάπτυξη μικρής και μεσαίας αγροτικής ιδιοκτησίας στη βυζαντινή ύπαιθρο

β. Ανάκαμψη της οικονομίας

• Οικονομική ανάκαμψη από τον 8ο προς τον 9ο αι.

ενδείξεις:

– αυξήθηκε ο πληθυσμός της αυτοκρατορίας

– ξεπεράστηκε η κρίση στην οικονομία

– αυξήθηκαν τα κρατικά έσοδα

– αναζωογονήθηκαν το εμπόριο και η βιοτεχνία

• Στην οικονομική ανάκαμψη συνέβαλαν και οι “κακώσεις” (= δημοσιονομικά μέτρα) του Νικηφόρου Α΄ για:για:α) ανάκαμψη του εμπορίου

  β) αύξηση των εσόδων του κράτους

• %ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bc%cf%8c%cf%81%cf%86%cf%89%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bc%ce%b5%cf%83%ce%b1%ce%b9%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%b2%cf%85%ce%b6%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9