ιστορία-πακέτο τελικό

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/3-47790143

Τι σημαίνει ο όρος (θρησκευτική) Μεταρρύθμιση;

Είναι η θρησκευτική κίνηση στη δυτική Ευρώπη κατά το 16ο αι. που είχε ως συνέπεια την ίδρυση της προτεσταντικής εκκλησίας.

Ποιες ήταν οι αιτίες της Μεταρρύθμισης;

Στο τέλος του Μεσαίωνα η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία βρίσκεται σε κρίση και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις θρησκευτικές ανάγκες των πιστών, που τώρα είναι πιο προσωπικές. Οι φωνές διαμαρτυρίες για την ηθική διαφθορά ολοένα και πληθαίνουν:

α) Οι ανώτεροι κληρικοί ανταγωνίζονται τους ηγεμόνες στην πολυτέλεια χωρίς να ενδιαφέρονται για το ποίμνιο τους, ενώ οι κατώτεροι είναι παραμελημένοι και ζουν μέσα στην αμάθεια.

β) Οι χριστιανοί είναι θορυβημένοι από τους συνεχείς πολέμους, τις επιδημίες και τις προφητείες για το τέλος του κόσμου. Χωρίς πνευματική καθοδήγηση, βρίσκονται σε σύγχυση και κυριαρχούνται από την ιδέα του θανάτου και την αγωνία για τη σωτηρία της ψυχής τους.

γ) Η Εκκλησία όχι μόνο αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανησυχίες των πιστών αλλά και εκμεταλλεύεται το μεταθανάτιο φόβο τους για την κόλαση πουλώντας έγγραφα άφεσης αμαρτιών, τα λεγόμενα συγχωροχάρτια.

Ποια ήταν η στάση των ανθρωπιστών απέναντι στην κρίση της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας;

α) Οι ανθρωπιστές καταδικάζουν αυτές τις πρακτικές της Εκκλησίας καθώς και τις δεισιδαιμονίες του λαού και αντιπροτείνουν μια ειλικρινή πίστη βασισμένη στο αληθινό μήνυμα του Χριστού.

β)Υποστηρίζουν ότι αυτό θα το κατανοήσουν οι πιστοί με την άμεση επαφή τους με το θείο λόγο μέσω των μεταφράσεων της Αγίας Γραφής σε λαϊκή γλώσσα και χωρίς τη μεσολάβηση της επίσημης ερμηνείας των ιερών κειμένων από την Εκκλησία.

Η ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Ποια ήταν η αφορμή για να προκληθεί η αντίδραση του Λουθήρου στη Γερμανία; Πώς αντέδρασε;

Η μαζική πώληση συγχωροχαρτιών στη Γερμανία προκάλεσε την έντονη αντίδραση του μοναχού και θεολόγου Μαρτίνου Λουθήρου (1483-1546).

Τον Οκτώβριο του 1517 θυροκόλλησε σε ναό της Βιτεμβέργης ένα κατάλογο με 95 θέσεις, δηλαδή επιχειρήματα με τα οποία καταδίκαζε τα συγχωροχάρτια και υποστήριζε τις απόψεις του για τη θρησκεία.

Ποια ήταν η αντίδραση του πάπα στις ενέργειες του Λουθήρου; Τον έκαμψε;

Ο πάπας προχώρησε στον αφορισμό του (1520), όμως αυτός έκαψε δημόσια το σχετικό έγγραφο, τη βούλα*.

Τι έλεγε η διδασκαλία του Λουθήρου και πώς αντέδρασε ο Γερμανός αυτοκράτορας στη διάδοση της;

Ο Λούθηρος υποστήριζε ότι σωτηρία της ψυχής είναι αποτέλεσμα μόνο της πίστης.

Η διδασκαλία του, διαδόθηκε με μεγάλη ταχύτητα στη Γερμανία (Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία). Ο αυτοκράτορας όμως Κάρολος Ε΄, που φοβόταν διάσπαση του κράτους, έθεσε το Λούθηρο εκτός νόμου ως αιρετικό και αποκήρυξε το Λουθηρανισμό.

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε τις 95 θέσεις του Λουθήρου.

Ποιοι ονομάστηκαν διαμαρτυρόμενοι ή προτεστάντες; Πώς έληξε ο πόλεμος που ακολούθησε;

Οι οπαδοί του Λουθήρου και οι γερμανοί ηγεμόνες που τον υποστήριζαν διαμαρτυρήθηκαν επειδή ο Κάρολος Ε΄ αποκήρυξε τον Λούθηρο και τη διδασκαλία του και για το λόγο αυτό ονομάστηκαν διαμαρτυρόμενοι ή προτεστάντες. Ακολούθησε γενικευμένη σύρραξη (πολεμική σύγκρουση) μεταξύ των οπαδών του Λουθήρου και των δυνάμεων του αυτοκράτορα, που τερματίστηκε με την υπογραφή της Ειρήνης της Αυγούστας (1555).

Τι προέβλεπε η Ειρήνη της Αυγούστας;

Η συνθήκη αυτή αναγνώριζε τη νομιμότητα του Λουθηρανισμού και το δικαίωμα κάθε ηγεμόνα να επιβάλει στην επικράτειά του το δόγμα που ήθελε. Με τον τρόπο αυτό η Γερμανία διαιρέθηκε σε κρατίδια ρωμαιοκαθολικά και σε κράτη διαμαρτυρόμενα.

Πού αλλού διαδόθηκε η Μεταρρύθμιση και με ποιες συνέπειες;

Η Μεταρρύθμιση διαδόθηκε και σε άλλες χώρες με διάφορες παραλλαγές, προκαλώντας την αντίδραση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ακολούθησε περίοδος συγκρούσεων με αποκορύφωμα τη σφαγή στο Παρίσι δύο χιλιάδων Γάλλων προτεσταντών ή καλβινιστών δηλαδή οπαδών του Γάλλου μεταρρυθμιστή Καλβίνου τη νύκτα του Αγίου Βαρθολομαίου (24 Αυγούστου 1572).

Πότε και πώς αποκαταστάθηκε η ειρήνη στην Ευρώπη;

Μετά από αρκετές δεκαετίες αιματηρών πολέμων αποκαταστάθηκε τελικά η ειρήνη με το Διάταγμα της Νάντης (1598), που αναγνώριζε το δικαίωμα των καλβινιστών να ασκούν ελεύθερα τη λατρεία τους υπό ορισμένες όμως προϋποθέσεις.

Β΄ΜΕΡΟΣ: ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Πώς αντέδρασε η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στην ταχεία επέκταση του Προτεσταντισμού;

Η ταχύτατη επιτυχία του Προτεσταντισμού ανάγκασε τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία να οργανώσει τη δική της μεταρρύθμιση, τη λεγόμενη Αντιμεταρρύθμιση. Στη Σύνοδο του Τρέντο (1545-1563) της Ιταλίας λήφθηκαν αποφάσεις για την ανασυγκρότηση της Εκκλησίας και δραστικά μέτρα εναντίον της Μεταρρύθμισης.

Τι ήταν η Αντιμεταρρύθμιση;

Ήταν το σύνολο των ενεργειών της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας τον 16ο και 17ο αιώνα, προκειμένου να ανακόψει τη διάδοση των ιδεών της μεταρρύθμισης με βίαια μέτρα, όπως η Ιερά Εξέταση και ο κατάλογος απαγορευμένων βιβλίων.

Ποια μέτρα έλαβε η Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κατά της Μεταρρύθμισης;

• Τα μοναχικά τάγματα

Αναδιοργανώθηκαν τα μοναχικά τάγματα και ιδρύθηκαν νέα, που είχαν ως αποστολή να ενισχύσουν και να διαδώσουν τη ρωμαιοκαθολική πίστη. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούσαν διάφορα μέσα, όπως ήταν η ιδεολογική διαφώτιση (προπαγάνδα), η ίδρυση και η διαχείριση σχολείων, νοσοκομείων και η έκδοση βιβλίων.

• Ιερά Εξέταση

Η Ιερά Εξέταση απετέλεσε το κύριο κατασταλτικό μέτρο εναντίον των αιρέσεων. Αποτελούσε έναν ανακριτικό μηχανισμό, που είχε, σε συνεργασία με την κοσμική εξουσία, το δικαίωμα εξέτασης των υπόπτων για αίρεση, υποβάλλοντάς τους ακόμα και σε βασανιστήρια. Όσοι κρίνονταν ένοχοι και καταδικάζονταν σε θάνατο καίγονταν πάνω στην πυρά (autodafe).

• Λογοκρισία

Η συμβολή της τυπογραφίας στη διάδοση των μεταρρυθμιστών ιδεών είχε αποφασιστική σημασία. Για το λόγο αυτό συγκροτήθηκε ένα συμβούλιο λογοκρισίας των βιβλίων που συνέτασσε κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων.

θρησκευτική μεταρρύθμιση

Αντιμεταρρύθμιση

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/2-46495226

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

Τι είναι η Αναγέννηση και ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό της

Είναι  ένα καλλιτεχνικό και πνευματικό κίνημα, που εκδηλώνεται τον 15ο και 16ο αι., στον ευρωπαϊκό χώρο.Κύριο χαρακτηριστικό της Αναγέννησης είναι η αναβίωση των αξιών της κλασικής αρχαιότητας για τη θεμελίωση ενός καινούριου κόσμου.

Ποια αντίληψη για τον κόσμο διαμορφώνει ο άνθρωπος της Αναγέννησης;

Ο άνθρωπος διαμορφώνει μια διαφορετική αντίληψη για τον κόσμο.

α) Δε στηρίζεται πλέον στη δύναμη της παράδοσης, όπου κυριαρχούν η συνεχής μέριμνα για τη σωτηρία της ψυχής, η αποχή από τις χαρές της ζωής και η ιδέα της ματαιότητας, αλλά στην κριτική σκέψη, στην εξέλιξη, στις επιστήμες και στην ιδέα της προόδου.

β) Σε αντίθεση με το Μεσαίωνα, ο ίδιος ο άνθρωπος γίνεται το επίκεντρο της παρατήρησης και του ενδιαφέροντος των λογίων, των σοφών και των καλλιτεχνών.

Πού αναπτύσσεται η Αναγέννηση;

Κοιτίδα των πολιτιστικών εξελίξεων είναι οι ακμαίες οικονομικά πόλεις της Ιταλίας, όπως η Φλωρεντία, η Ρώμη, η Βενετία και το Μιλάνο.

Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

Τι ήταν ο ανθρωπισμός; Από ποια ανάγκη προήλθε;

Ανθρωπισμός είναι η στροφή προς τη βαθύτερη γνώση της αρχαιότητας. Ο άνθρωπος της Αναγέννησης, δηλαδή, άρχισε να μελετά, να μεταφράζει και να σχολιάζει συστηματικά τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους συγγραφείς.

Ο άνθρωπος της Αναγέννησης  στράφηκε προς τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό προκειμένου να αντλήσει τον αναγκαίο πνευματικό εξοπλισμό για να εκφράσει τις νέες αξίες.

Ποιοι ονομάστηκαν ανθρωπιστές; Τι ήταν η πολιτεία των γραμμάτων; Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά των ανθρωπιστών;

Ανθρωπιστές ονομάστηκαν οι φορείς του ανθρωπισμού που ταξιδεύουν σε ολόκληρη την Ευρώπη για να διαδώσουν τις ιδέες τους, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό ένα δίκτυο σχέσεων και πολιτισμού, που ονομάστηκε Πολιτεία των Γραμμάτων.

Να αναφέρετε δύο σημαντικούς ανθρωπιστές.

Ο Έρασμος ο πρίγκιπας της Πολιτείας των Γραμμάτων και κορυφαίος Ελληνιστής, σατιρίζει επικριτικά τις καταχρήσεις της Εκκλησίας μάχεται υπέρ μιας ειρηνικής Ευρώπης και αποδίδει εξαιρετική σημασία στην παιδεία.

Ο Τόμας Μορ  οραματίζεται μια ιδανική πολιτεία, όπου θα βασιλεύουν η ειρήνη, η ισότητα και η ανεκτικότητα.

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Τι είναι ο οικουμενικός άνθρωπος και ποια χαρακτηριστικά έχει;

Οικουμενικός άνθρωπος (homo universalis) είναι ο νέος τύπος ανθρώπου που προσπαθούν να διαμορφώσουν με την κατάλληλη αγωγή οι ανθρωπιστές. Ο άνθρωπος αυτός:

α)πρέπει να επιδίδεται σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, ώστε να αποκτήσει μια πολυδιάστατη προσωπικότητα με πνευματικά, ψυχικά και σωματικά χαρίσματα,

β) καθορίζει ο ίδιος με τη γνώση και τον προσωπικό του αγώνα το πεπρωμένο του (τη μοίρα του).

Με ποιο τρόπο διαμορφώνεται ο οικουμενικός άνθρωπος;

α)Ιδρύονται πολλά νέα σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια που συμβάλλουν στη διάδοση των νέων ιδεών.

β)Τα προγράμματα σπουδών, διευρύνονται, σε σχέση με τα μεσαιωνικά, περιλαμβάνοντας ένα ευρύ φάσμα μαθημάτων, ώστε οι μαθητές να αποκτούν συνολική μόρφωση.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΙΟΙ ΣΤΗΝ ΔΥΣΗ

 Να αναφέρετε δύο σημαντικούς Έλληνες λογίους.

Ανάμεσα σ” αυτούς διακρίθηκαν ιδιαίτερα ο διαπρεπής φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων που έδρασε στον Μυστρά και ο επίσκοπος Νικαίας Βησσαρίων από την Τραπεζούντα.

Η ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ

Σε ποιες περιοχές επεκτάθηκε η Αναγέννηση και ο Ανθρωπισμός και γιατί;

Η Αναγέννηση και ο Ανθρωπισμός γρήγορα επεκτάθηκαν και σε άλλες χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης, όπου επικρατούσαν παρόμοιες συνθήκες με τις ιταλικές πόλεις, γιατί:

α) Οι συχνές μετακινήσεις καλλιτεχνών και λογίων διευκόλυναν, βέβαια, τη διασπορά της Αναγέννησης και του Ανθρωπισμού.

β) Η εφεύρεση της τυπογραφίας υπήρξε αποφασιστική. Το κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός συνέβη, όταν γύρω στο 1450 ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος από τη Μαγεντία της Γερμανίας χρησιμοποίησε κινητά μεταλλικά στοιχεία για την εκτύπωση των βιβλίων. Η ανακάλυψη αυτή διαδόθηκε με μεγάλη ταχύτητα. Το 1500 λειτουργούσαν τυπογραφεία σε 236 πόλεις της Ευρώπης και είχαν ήδη εκδοθεί 30-35 χιλιάδες τίτλοι βιβλίων.

Ποιες κοινωνικές ομάδες συμμετείχαν στη γνώση;

Αν και τα τυπωμένα πλέον βιβλία ήταν φθηνότερα και λιγότερο ογκώδη σε σχέση με τα μεσαιωνικά, μόνο οι άνθρωποι των πόλεων είχαν τη δυνατότητα να γίνουν κοινωνοί (μέτοχοι) της γνώσης. Ο περισσότερος κόσμος ήταν αναλφάβητος και αμέτοχος στις εξελίξεις. Ωστόσο, η αρχή έγινε και οι άνθρωποι ολοένα προσπαθούσαν για βελτίωση της θέσης τους στην κοινωνία.

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-46218862

1. Οι ανακαλύψεις

• Τα κίνητρα και οι προϋποθέσεις

Από το τέλος του Μεσαίωνα ευρωπαίοι έμποροι, όπως ο βενετός Μάρκο Πόλο, αναζητούσαν χρυσό, καρυκεύματα και αρώματα στην Ανατολή ακολουθώντας το δρόμο του μεταξιού → αποκοπή του δρόμου αυτού, κατά το 15^ο αι. από τους Άραβες και τους Οθωμανούς → οι Ευρωπαίοι αναγκάζονται να αναζητήσουν πρόσβαση στις αγορές της Ανατολής από τη θάλασσα.

Κίνητρα αναζήτησης:

(α) Οικονομικά: το εμπόριο.

(β) Πολιτικά: οι φιλοδοξίες των ηγεμόνων.

(γ) Θρησκευτικά: η διάδοση του χριστιανισμού.

(δ) Επιστημονικά: η ροπή του ανθρώπου προς τη γνώση.

Νέα τεχνικά μέσα:

(α) Πυξίδα

(β) Αστρολάβος: όργανο προσδιορισμού του γεωγραφικού πλάτους με βάση την παρατήρηση των άστρων.

(γ) Πορτολάνοι: ναυτικοί χάρτες.

(δ) Καραβέλα: νέος τύπος πλοίου που συνδύαζε χωρητικότητα, ταχύτητα και ασφάλεια.

Αν προστεθεί στις καινοτομίες αυτές και η αντίληψη για τη σφαιρικότητα της γης που κέρδιζε συνεχώς έδαφος, οι Ευρωπαίοι ήταν τώρα έτοιμοι για τη μεγάλη περιπέτεια των ανακαλύψεων.

• Τα εξερευνητικά ταξίδια

Βάσκο ντε Γκάμα: πορτογάλος θαλασσοπόρος που έφτασε το 1498 στο Κάλικουτ των Ινδιών, πετυχαίνοντας το στόχο των Πορτογάλων να ανακαλύψουν δρόμο προς τις Ινδίες πλέοντας γύρω από την Αφρική.

Χριστόφορος Κολόμβος: γενουάτης θαλασσοπόρος ο οποίος, πεπεισμένος ότι η γη είναι σφαιρική, επιχείρησε να φτάσει στην Ασία πλέοντας δυτικά και κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ταξιδιών (1492 – 1504) που έκανε για λογαριασμό του βασιλιά της Ισπανίας ανακάλυψε νησιά και ηπειρωτικές περιοχές της κεντρικής Αμερικής, αν και ο ίδιος πίστευε ότι είχε φτάσει στις Ινδίες.

Φερδινάνδος Μαγγελάνος: πορτογάλος θαλασσοπόρος στην υπηρεσία του βασιλιά της Ισπανίας, που πρώτος πραγματοποίησε τον περίπλου (1519 – 1522) της γης αποδεικνύοντας ότι αυτή είναι σφαιρική.

• Η γέννηση ενός Νέου Κόσμου

Οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί κατέκτησαν με τη βία τις περιοχές που ανακάλυψαν επιδεικνύοντας απάνθρωπη σκληρότητα και εξαφανίζοντας τους λεγόμενους προκολομβιανούς πολιτισμούς της κεντρικής και νότιας Αμερικής.

Με τη Συνθήκη της Τορντεζίλας (1494) δημιουργήθηκαν δύο αποικιακές αυτοκρατορίες, η πορτογαλική και η ισπανική.

Από τα τέλη του 16^ου αι. η Ολλανδία, η Αγγλία και η Γαλλία άρχισαν να διεκδικούν μερίδιο από τις αποικίες με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ανταγωνισμοί και συγκρούσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.

• Η Ευρώπη και ο Νέος Κόσμος

Μεταβολές που προκάλεσαν οι Ανακαλύψεις:

(α) Το κέντρο της ευρωπαϊκής οικονομίας μετατοπίστηκε από τη Μεσόγειο στον Ατλαντικό και τη Βόρεια Θάλασσα → νέα λιμάνια, όπως της Σεβίλλης, της Λισσαβόνας και της Αμβέρσας, απέκτησαν μεγαλύτερη οικονομική σπουδαιότητα από εκείνα της Βενετίας και της Γένουας.

(β) Η εισαγωγή χρυσού και αργύρου στην Ευρώπη σε μεγάλες ποσότητες διεύρυνε τις ανταλλαγές και δημιούργησε νέες οικονομικές δραστηριότητες, όπως εμπορικές και τραπεζικές, από τις οποίες επωφελήθηκε η αστική τάξη.

(γ) Η γνωριμία με νέους πολιτισμούς άρχιζε να κλονίζει τις προκαταλήψεις και τις αξίες του παρελθόντος.

(δ) Το κλίμα της εποχής ευνόησε την ανάπτυξη ποικίλων επιστημονικών κλάδων.

Επιπτώσεις των Ανακαλύψεων για τους λαούς των νέων χωρών:

(α) Οι Ευρωπαίοι επιδόθηκαν στην εντατική εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών σε βάρος των ιθαγενών και επέβαλαν την αρχή των άνισων ανταλλαγών.

(β) Θεώρησαν τους μη ευρωπαϊκούς λαούς υποδεέστερους και εκμεταλλεύσιμους, πολιτική που κληροδότησε πολλαπλά προβλήματα στον κόσμο, όπως η δουλεία, η αποικιοκρατία, η υπανάπτυξη και η φτώχεια των τρίτων χωρών.

anakalypseis

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/2-45862463

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-44321841

Οι Οθωμανοί και οι κατακτήσεις τους

Η εμφάνιση των Οθωμανών – Ο Οσμάν

Οι Οθωμανοί ήταν μια τουρκική φυλή διαφορετική από τους Σελτζούκους. Ήταν ασιάτες νομάδες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Προύσας. Αρχικά οργανώθηκαν από το σουλτάνο (ηγεμόνα) Οθμάν ή Οσμάν, από τον οποίον πήραν και την ονομασία τους.

Η κατάκτηση της Μικράς Ασίας – οι γαζήδες

Κατέκτησαν σταδιακά τη Μικρά Ασία επειδή α) εκμεταλλεύτηκαν την κατάργηση των βυζαντινών ακριτών μετά το 1261 και β) αξιοποίησαν τους γαζήδες (φανατικοί μαχητές του ισλάμ).

Το παιδομάζωμα – οι γενίτσαροι

Προκειμένου να ενισχυθούν στρατιωτικά, στρατολόγησαν παιδιά χριστιανών με το ζόρι (παιδομάζωμα) κι έτσι συγκρότησαν ένα επίλεκτο τάγμα, τους γενίτσαρους (= νέος στρατός)

Οι Οθωμανοί στην Ευρώπη

Στα μέσα του 14^ου αιώνα οι Οθωμανοί πέρασαν στην Ευρώπη. Το 1354 κατέλαβαν την οχυρή Καλλίπολη. Το 1389 στη μάχη του Κοσσυφοπεδίου οι Σέρβοι έχασαν από τους Οθωμανούς και υποτάχθηκαν.

Προσπάθειες άμυνας απέναντι στους Οθωμανούς

Οι Μογγόλοι

Στις αρχές του 15^ου αιώνα οι Μογγόλοι εισέβαλαν στη Μ. Ασία και νίκησαν τον Οθωμανό σουλτάνο Βαγιαζίτ στη μάχη της Άγκυρας το 1402. Προκλήθηκε κρίση στο Οθωμανικό Κράτος και δόθηκε ανάσα ζωή στο Βυζάντιο.

Προσπάθειες για προσέγγιση με τη Δύση

Τον τελευταίο αιώνα πριν την Άλωση, οι βυζαντινοί αυτοκράτορες (Ιωάννης Ε’, Μανουήλ Β’ και Ιωάννης Η’) ταξίδεψαν στη Δύση. Ο Ιωάννης Η’ (1425-1448) ανανέωσε στη σύνοδο Φερράρας – Φλωρεντίας (1438-9) την «ένωση», δηλαδή την υποταγή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Ρωμαϊκή, που είχε 1^ος αποδεχθεί ο Μιχαήλ Η’ στη σύνοδο της Λυών (1274). Η «ένωση» δεν έγινε δεκτή από το λαό και αποδείχθηκε μάταιη μιας και οι δυτικοί δε βοήθησαν τους Βυζαντινούς να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τους Οθωμανούς.

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/2-h-44230422

Α. ΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ

Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους το 1204, γίνεται η διανομή των βυζαντινών κρατών και αρχίζει η περίοδος της Λατινοκρατίας. Τα λατινικά κράτη που δημιουργήθηκαν ήταν :

1. Η Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, με αρχηγό τον κόμη Βαλδουίνο της Φλάνδρας.
2. Το Λατινικό Βασίλειο της Θεσσαλονίκης, που εξαρτιόταν από την Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης.
3. Το Δουκάτο των Αθηνών, που εξαρτιόταν από το Βασίλειο της Θεσσαλονίκης και στο οποίο κυριάρχησαν κατά τον 14^ο αιώνα αρχικά οι Καταλανοί και αργότερα μια φλωρεντινή οικογένεια τραπεζιτών (οι Ατζαγιόλι)
4. Η Ηγεμονία της Αχαΐας, που εξαρτιόταν από το Βασίλειο της Θεσσαλονίκης και από το οποίο γεννήθηκε αργότερα το Δεσποτάτο του Μυστρά.
5. Το Δουκάτο του Αιγαίου

Στους Βενετούς δόθηκε το μεγαλύτερο μέρος της Κωνσταντινούπολης, καθώς και τα σημαντικότερα λιμάνια και νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου.

Β. ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ

Μετά την πτώση της Πόλης (1204), οι δυνάμεις του ελληνισμού βρήκαν καταφύγιο σε 3 ελληνικά κράτη :

1. η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (στις ΝΑ ακτές του Εύξεινου Πόντου)
2. η Αυτοκρατορία της Νίκαιας (στο ΒΔ τμήμα της Μικράς Ασίας), που ήταν το ισχυρότερο ελληνικό κράτος.
3. το Κράτος της Ηπείρου (περιελάμβανε την Ήπειρο και την Αιτωλοακαρνανία).

Μετά τη μάχη της Πελαγονίας (1259), τα κάστρα Μάνη, Γεράκι, Μονεμβασία και Μυστράς παραχωρήθηκαν από την Ηγεμονία της Αχαΐας στους Έλληνες. Έτσι δημιουργήθηκε και ένα τέταρτο ελληνικό κράτος :

1. Το Δεσποτάτο του Μυστρά, που κυβερνιόταν από τον αδελφό του βυζαντινού αυτοκράτορα. Πρωτεύουσα του δεσποτάτου ήταν ο Μυστράς.

Η ΝΕΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ και Η ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

Τα 4 ελληνικά κράτη συσπείρωσαν τις δυνάμεις του ελληνισμού κατά των Λατίνων. Η αρχαία ελληνική κληρονομιά και η χριστιανική πίστη άρχισαν να συμβιβάζονται στη συνείδηση των Βυζαντινών και να γίνονται τα συστατικά της στοιχεία. Με τη νέα αυτή ιδεολογία, ξυπνάει το εθνικό αίσθημα στον Ελληνισμό, που αποτελεί πλέον το μοναδικό στήριγμα του Βυζαντίου.

Τα ελληνικά κράτη οργανώθηκαν πολιτικά και στρατιωτικά, πρόκοψαν οικονομικά και πολιτιστικά και επιδίωξαν την ανασύσταση της αυτοκρατορίας με την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης, πράγμα που έγινε το 1261 από τον αυτοκράτορα της Νίκαιας, Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο.

%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b7

Φύλλο εργασίας

http://www.netschoolbook.gr/history2007/c7-crus-sources6.html

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/ii-1-43174968

Χάρτης σταυροφοριών

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8975

Τι ήταν οι σταυροφορίες;

Οι σταυροφορίες ξεκίνησαν να εκδηλώνονται τον 11^ο αιώνα με πρωτοβουλία των παπών με σκοπό την απελευθέρωση του Πανάγιου Τάφου και των Αγίων Τόπων, που είχαν καταληφθεί από τους Σελτζούκους (1077).

Ποιες ήταν οι αιτίες των Σταυροφοριών;

Οι αιτίες ήταν οι εξής :

• οι φήμες για τις αγριότητες των Αράβων και των Σελτζούκων Τούρκων κατά των προσκυνητών.
• Τα οικονομικά προβλήματα της Δύσης
• Το κάλεσμα για βοήθεια του Αλέξιου Α’ Κομνηνού προς τους ηγεμόνες των Σταυροφόρων.

Η Α’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ (1096-1099)

Κηρύχθηκε από τον πάπα Ουρβανό Β’ στην Κλερμόν της Γαλλίας (1095). Είχε κυρίως θρησκευτικό χαρακτήρα, αν και τα οικονομικά προβλήματα (υπερπληθυσμός, έλλειψη γης) έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την πραγματοποίησή της. Στην ουσία, ήταν δύο σταυροφορικοί στρατοί :

α) ο απλός λαός, που όμως ήταν ανοργάνωτος και ηττήθηκε από τους Τούρκους και

β) οι φεουδάρχες, που ακολούθησαν και νίκησαν τους Τούρκους.

Ξαναπήραν εδάφη που παραχώρησαν στο Βυζάντιο μετά από συμφωνία. Οι φεουδάρχες ίδρυσαν ηγεμονίες και μικρά κρατίδια στη Συρία και την Παλαιστίνη.

Η Β’ και η Γ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ (12^ος αιώνας)

Αυτές οι δύο σταυροφορίες απέτυχαν. Σημαντική για το Βυζάντιο ήταν η απώλεια της Κύπρου μετά την 3^η Σταυροφορία. Η Κύπρος καταλήφθηκε από τον άγγλο βασιλιά Ριχάρδο Λεοντόκαρδο και παραδόθηκε στο φράγκο (Γάλλο) Γουίδο Λουζινιάν (1192). Οι Βυζαντινοί δεν ξαναπήραν ποτέ πίσω το νησί, που παρέμεινε στους δυτικούς για 4 αιώνες.

Η Δ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Μετά την Α’ Σταυροφορία υποχώρησαν τα θρησκευτικά κίνητρα και οι αιτίες των σταυροφοριών ήταν κυρίως οικονομικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η Δ’ Σταυροφορία. Οι σταυροφόροι που είχαν σαν αρχικό στόχο την Αίγυπτο και τη Συρία, άλλαξαν πορεία και κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη το 1204.