Αρχείο κατηγορίας Γλώσσα γ’

Εθελοντισμός

1.Μελετήσαμε τις έννοιες Αλληλεγγύη, Φιλανθρωπία, Εθελοντισμός Ακτιβισμός

εκπαιδευτικό παιχνίδι (όσοι δεν έρχονται σχολείο το κάνουν μέχρι το Σάββατο 23/5)

2. Μελετάμε μόνο το παρακάτω κείμενο (Είναι για όλους)

Η βιοπολιτική του Εθελοντισμού

 

Ο ειρηνοποιός (Ενότητα Ειρήνη)

 

Παρουσίαση μέσω Webex

Για την ανάπτυξη του μαθήματος χρησιμοποιήθηκε το σενάριο “ο Ειρηνοποιός” του ΙΕΠ, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του μαθήματος

Βιωματική προσέγγιση

Τι χρώμα είναι η ειρήνη;

Τι σύμβολο είναι η ειρήνη;

Τι τραγούδι είναι η ειρήνη

Ποια γιορτή είναι η ειρήνη;

Σε ένα φύλλο γράψτε τις ιδέες που σας έρχονται

 

Η Γη σε μινιατούρα (Μέρος 1ο)

Ο Allysson Lucca σχεδίασε το 2001 (τελευταία ενημέρωση 2010) την παρουσίαση σε power point The Miniature Earth (http://www.miniature-earth.com/). Αξιοποιώντας στοιχεία από τον World Health Organization, την World Bank, τα United Nations και άλλα δεδομένα το project The Miniature Earth μεταφέρει τα παγκόσμια στατιστικά δεδομένα σε ένα σύνολο 100 ανθρώπων.

Ας το δούμε. Καταγράφετε σε ένα φύλλο χαρτί τα στατιστικά στοιχεία

Πόσοι θα είναι άντρες και πόσες γυναίκες;

Πόσοι θα είναι Ασιάτες, Ευρωπαίοι, Αφρικανοί, Αμερικανοί, Αυστραλοί;

Πόσοι θα είναι πεινούν και θα υποσιτίζονται;

Πόσοι δε θα μπορούν να διαβάσουν;

Πόσοι θα έχουν Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση;

Πόσοι θα έχουν ψυγείο;

Πόσοι θα έχουν τραπεζικό λογαριασμό;

Πόσοι θα πρέπει να επιβιώσουν με λιγότερο από 2 ευρώ την ημέρα;

Ερώτημα 1:“Εάν ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν μόνο 100 άνθρωποι, πώς θα έμοιαζε αυτό το χωριό;

Η Γη σε μινιατούρα (Μέρος 2ο)

Συζήτηση:

Ο πληθυσμός μεταξύ των ηπείρων

61 Aσιάτες, 12 Eυρωπαίοι, 13 Aφρικανοί, 14 Aμερικανοί, 1 Aυστραλός

Ερώτημα: Αυτός ο διαμοιρασμός σας έχει ξαφνιάσει; ή Τι σκέφτεστε για το διαμοιρασμό αυτό;

Ο μοναχικός Αυστραλός πώς να νιώθει;

Ερώτημα 2: Δώδεκα από τους ανθρώπους του παγκόσμιου χωριού μας είναι πεινασμένοι ή υποσιτισμένοι. Πώς νιώθετε γι’ αυτό; Είναι δίκαιο;

Ορίζουμε την ειρήνη

Τι είναι ειρήνη

Εργασία στο σπίτι:

  1. Διαβάζετε το απόσπασμα από το ποίημα Ειρήνη του Γ. Ρίτσου

Η ειρήνη είναι τα σφιγμένα χέρια των ανθρώπων
είναι το ζεστό ψωμί στο τραπέζι του κόσμου
είναι το χαμόγελο της μάνας.
Μονάχα αυτό.
Τίποτ’ άλλο δεν είναι η ειρήνη.
Και τ’ αλέτρια που χαράζουν βαθειές αυλακιές σ’ όλη τη γης
ένα όνομα μονάχα γράφουν:
Ειρήνη. Τίποτ’ άλλο. Ειρήνη.

Πάνω στις ράγες των στίχων μου
το τραίνο που προχωρεί στο μέλλον
φορτωμένο στάρι και τριαντάφυλλα
είναι η ειρήνη.

Αδέρφια μου,
μες στην ειρήνη διάπλατα ανασαίνει
όλος ο κόσμος με όλα τα όνειρά του.
Δόστε τα χέρια, αδέρφια μου,
αυτό ‘ναι η ειρήνη.

ΑΘΗΝΑ, Γενάρης 1953

Από τη συλλογή Αγρύπνια (1941-1953)

[πηγή: Γιάννης Ρίτσος, Ποιήματα 1930-1960, Β΄ τόμος, Εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 1961, σ. 173-175]

2.  Μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα στις ακόλουθες εργασίες:

  1. Αναζητήστε  εικόνες που ταιριάζουν στους στίχους και φτιάξτε μια μικρ’η πινακοθήκη
  2. Εμπνευστείτε από κάποιο στίχο και κάνετε μια ζωγραφιά
  3. “Η ειρήνη είναι τα σφιγμένα χέρια των ανθρώπων”
    Συνεχίστε δίνοντας τη δική σας ποιητική οπτική.
  4. Επιλέξτε ένα στίχο που σας συγκίνησε και καταγράψτε τα συναισθήματά σας
  5. Φτιάξτε μια αφίσα για την ειρήνη ενσωματώνοντας έναν στίχο του ποιήματος

εως εδω

 

Ερώτηση:Η λέξη ειρήνη ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα «είρω», που σημαίνει «ενώνω». Μπορείτε να εξηγήσετε την ετυμολογία της λέξης;

Αναλύουμε την ειρήνη

«Δεν υπάρχει δρόμος για την ειρήνη. Η ειρήνη είναι ο δρόμος» επισήμανε ο A.J. Muste και ο Φραγκλίνος πρέσβευε «Δεν γνωρίζω κανένα καλό πόλεμο ή κακή ειρήνη». «Ειρήνη τοίς αδελφοίς μετά πίστεως και αγάπης» (Ας επικρατήσει η ειρήνη ανάμεσα στους αδελφούς, μαζί με την πίστη και την αγάπη) σημείωνε ο Απόστολος Παύλος. «Ειρήνη μετά του δικαίου και πρέποντος κάλλιστον έστι κτήμα και λυσιτελές» (Είναι πολύ ωραίο και ωφέλιμο απόκτημα ειρήνη δίκαιη και αξιοπρεπής) επισήμανε ο Ευαγγελιστής Ματθαίος και συνέχιζε «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται» (Καλότυχοι είναι αυτοί που εργάζονται για την ειρήνη, γιατί αυτοί θα ονομαστούν υιοί του Θεού). Άλλωστε, ευχή του Κυρίου ήταν «Ειρήνη υμίν». Μάλιστα, «ειρήνη αντί πάσης θυσίας» υπογράμμιζε ο Λαμαρτίνος και ο Οβίδιος ανέφερε «Δίκαιη ειρήνη είναι ίδιον ανθρώπων, θηριώδης οργή χαρακτηριστικόν των κτηνών». «Ο παιδαγωγός πρέπει να μαθαίνει στο νέο δύο πράγματα, την ειρήνη και την εργασία•να μισεί δε ένα • τον πόλεμο» (Α. Φρανς). «Η ειρήνη δίνει ψωμί στο γεωργό, ακόμα και αν βρίσκεται μέσα στους βράχους• αντίθετα, ο πόλεμος φέρνει σ’ αυτόν τη δυστυχία, ακόμα και αν βρίσκεται στην πλουσιότερη πεδιάδα» (Μένανδρος).

Ας δούμε την αναγκαιότητα της ειρήνης σε όλες τις πτυχές της ζωής του ανθρώπου

“…Η ειρήνη είναι η μόνη συνεκτική δύναμη των κοινωνιών και η δικαίωση του ανθρώπου ως όντος κοινωνικού και πνευματικού, που εξασφαλίζει την ποιότητα της ζωής. Με την ειρήνη αναζητεί ο άνθρωπος την ασφάλεια, τη βεβαιότητα και την απομάκρυνση της απειλής από τη ζωή του.

Η ειρήνη είναι η θεά της ευημερίας και της γαλήνης. Η ανατολή και η εγγύηση της ζωής, η δύναμη και η δημιουργία της. Υπηρετεί τα γράμματα, τις τέχνες και τις επιστήμες, όπως και κάθε έργο προόδου. Μπροστά στην φρίκη και την παραφροσύνη του πολέμου είναι το πιο ασφαλές λιμάνι, αφού εκφράζει την τάξη, την λογική και την αρμονία. Ημερώνει και εξευγενίζει τον άνθρωπο και το ήθος του, καθώς προωθεί τα ανθρωπιστικά ιδανικά. Επιπλέον, συναδελφώνει τους λαούς, ξεδιαλύνει τις διαφορές και λύνει τα προβλήματα τους, συνάπτοντας ιερούς δεσμούς φιλίας και σεβασμού. Η ειρήνη είναι η ιέρεια στο ναό της ευημερίας και του πολιτισμού, καθώς παρέχει στον άνθρωπο τη δυνατότητα βελτίωσης του μέσω της κοινωνικής προσφοράς και τον οδηγεί στον δρόμο της ευγένειας….”

Απόσπασμα από κείμενο της Ειρήνης Σωτηρίου

Πηγή:Διεθνής Ημέρα Ειρήνης

Κάντε σκίτσα, όχι πόλεμο

Ασκηση: Επιλέξτε μια γελοιογραφία, περιγράψτε την και ερμηνεύστε την.

Ανεβάζετε την εργασία στο eclass. (Εισάγετε το σκίτσο από τα πολυμέσα)

Imagine

Στίχοι

Imagine there’s no heaven
It’s easy if you try
No hell below us
Above us only sky
Imagine all the people living for today
Imagine there’s no countries
It isn’t hard to do
Nothing to kill or die for
And no religion too
Imagine all the people living life in peace, you
You may say I’m a dreamer
But I’m not the only one
I hope some day you’ll join us
And the world will be as one
Imagine no possessions
I wonder if you can
No need for greed or hunger
A brotherhood of man
Imagine all the people sharing all the world, you
You may say I’m a dreamer
But I’m not the only one
I hope some day you’ll join us
And the world will be as one

 

Ερωτήσεις

Πώς είναι ο κόσμος που φαντάζεται ο τραγουδιστής;

Είναι ο κόσμος που φαντάζεται ο τραγουδιστής πιθανός;

Τι εμποδίζει την επικράτηση της ειρήνης;

Τι μπορεί να γίνει για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο;

Μετάβαση στο padlet

Γράψτε το δικό σας τραγούδι που να ξεκινάει με τη φράση “Φαντάσου έναν κόσμο”.

Βρείτε γνωμικά (quotes) για την ειρήνη και σχεδιάστε τη δική σας αφίσα με το postermywall

Scan0005  Αγώνας επιχειρηματολογίας

 

 

Βία κατά των γυναικών

Μελετάμε και συζητάμε πάνω στο άρθρο

Σκοτώνει ο κορονοϊός, σκοτώνει και η βία κατά των γυναικών

Πηγή:efsyn

 

Ασκηση

Διαβάστε το επισυναπτόμενο κείμενο και κάντε την άσκηση που υπάρχει στο τέλος

γυναικεια κακοποίηση

Ισότητα των δύο φύλων

Κείμενο

Μελετήστε το κείμενο

Ερωτήσεις: 1.Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει η σύγχρονη γυναίκα και ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των προβλημάτων (Απάντηση σε 2 παραγράφους)

2. Ποιος ο ρόλος της οικογένειας στην προώθηση της ισότητας των φύλων; (1 παράγραφος)

3. Διαβάστε το ποίημα “Οι Αλυσίδες”: Να επισημάνετε τα σύμβολα και το νόημα που αυτά μεταφέρουν

Οι Αλυσίδες

Το πρώτο δώρο ήταν μια χρυσή αλυσίδα του λαιμού

Το δεύτερο, αλυσίδα του χεριού.

Το τρίτο, ένας χαλκάς στο δάχτυλο.

Τα φορούσες, καμάρωνες τη λάμψη τους.

Το κοίταγμα σου ‘δινε μια ηδονική ανακούφιση

πώς κάτι είχες να επιδείξεις,

κάτι σ’ έκανε να υπερέχεις.

Όμως οι αλυσίδες στο βάθος

έχουν το ίδιο νόημα.

Κάποτε ακινητούσαν τα πόδια των δούλων,

στερώντας τους το λεύτερο τρέξιμο

ή τα έκπληκτα χέρια, τα διψασμένα

κι ανυπόμονα χέρια.

Τώρα οι αλυσίδες ακινητούν τις ψυχές

νεκρώνουν τον αυθορμητισμό, την ελευθερία.

Ρόζα Σταμούλη-Τούντα

 

 

Οι απαντήσεις σε word

Ο Ουμπέρτο Εκο για το φασισμό

Στο δοκίμιο του 1995 Αιώνιος Φασισμός, ο Ουμπέρτο Έκο παραθέτει δεκατέσσερεις γενικές ιδιότητες της φασιστικής ιδεολογίας. Υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν να οργανώσει αυτές τις ιδιότητες σε ένα συνεκτικό σύστημα, αλλά ότι «αρκεί να υπάρχει μία από αυτές για να συμβεί η σύμπηξη του φασισμού γύρω της». Χρησιμοποιεί τον όρο «Ur-φασισμός» (πρωτογενής φασισμός) ως γενική περιγραφή των διαφόρων ιστορικών μορφών του φασισμού. Έντεκα από τις δεκατέσσερεις ιδιότητες είναι οι εξής:
• Η «Λατρεία της Παράδοσης», που χαρακτηρίζεται από πολιτισμικό συγκρητισμό, ακόμη και με κίνδυνο εσωτερικών αντιφάσεων. Όταν όλη η αλήθεια αποκαλυφθεί από την Παράδοση, καμία νέα μάθηση μπορεί να συμβεί, μόνο περαιτέρω ερμηνεία και εκλέπτυνση.
• «Η Απόρριψη του μοντερνισμού», η οποία θεωρεί στην ορθολογιστική ανάπτυξη του Δυτικού πολιτισμού, από τον Διαφωτισμό ως κάθοδο στην διαφθορά. Ο Eco διακρίνει αυτό από την απόρριψη της επιφανειακής τεχνολογικής προόδου, καθώς πολλά φασιστικά καθεστώτα προβάλλουν τη βιομηχανική τους ισχύ ως απόδειξη της ζωτικότητας του συστήματός τους.
• «Η Λατρεία της Δράσης για τη Δράση», η οποία υπαγορεύει ότι η δράση είναι αξία από μόνη της, και θα πρέπει να γίνεται χωρίς να είναι αντανάκλαση της διανόησης. Αυτό, λέει ο Eco, συνδέεται με τον αντιδιανοουμενισμό και τον ανορθολογισμό και συχνά εκδηλώνεται με επιθέσεις στο σύγχρονο πολιτισμό και την επιστήμη.
• «Η διαφωνία είναι προδοσία» – Ο φασισμός απαξιώνει την πνευματική συζήτηση και την κριτική συλλογιστική ως εμπόδια στη δράση, καθώς και από φόβο ότι μια τέτοια ανάλυση θα εκθέσει τις αντιφάσεις που ενσωματώνονται σε μια συγκριτιστική πίστη.
• «Ο φόβος της Διαφοράς», την οποία ο φασισμός επιδιώκει να εκμεταλλευτεί και να επιδεινώσει, συχνά με τη μορφή ρατσισμού ή επικλήσεις εναντίον των ξένων και των μεταναστών.
• «Έκκληση προς μια Απογοητευμένη Μεσαία Τάξη», φοβούμενη την οικονομική πίεση από τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των κατώτερων κοινωνικών ομάδων.
• «Η εμμονή με τη Συνομωσία» και τη διόγκωση μιας απειλής από εχθρό. Αυτό συχνά συνδυάζεται με έκκληση προς την ξενοφοβία, με φόβο για απιστία και σαμποτάζ από περιθωριοποιημένες ομάδες της κοινωνίας (όπως ήταν ο φόβος της γερμανικής ελίτ δεκαετίας του 1930 για τις επιχειρήσεις και την ευμάρεια των Εβραίων. Βλ. επίσης αντισημιτισμός). Ο Eco αναφέρει επίσης το βιβλίο του Πατ Ρόμπερτσον “Η Νέα Παγκόσμια Τάξη” ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εμμονής σε συνομωσία.
• Φασιστικές κοινωνίες ρητορικά εμφανίζουν τους εχθρούς τους ως «ταυτόχρονα πολύ ισχυρούς και πολύ αδύναμους». Από τη μία πλευρά, οι φασίστες υπερπροβάλουν τη δύναμη ορισμένων ελίτ σε δυσμένεια, για να ενθαρρύνουν στους οπαδούς τους μια αίσθηση της αδικίας και ταπείνωσης. Από την άλλη πλευρά, δείχνουν την παρακμή αυτών των ελίτ ως απόδειξη την απόλυτης αδυναμίας τους μπροστά στη συντριπτική λαϊκή βούληση.
• «Ο ειρηνισμός είναι συναλλαγή με τον Εχθρό» επειδή «η ζωή είναι ένας μόνιμος Πόλεμος» – πρέπει να υπάρχει πάντα ένας πολεμικός αντίπαλος. Και η φασιστική Γερμανία υπό τον Χίτλερ και η Ιταλία του Μουσολίνι εργάστηκαν πρώτα για να οργανώσουν και να καθαρίσουν τις χώρες τους και στη συνέχεια οικοδόμησαν τις πολεμικές μηχανές που χρησιμοποίησαν αργότερα, παρ’ ότι η Γερμανία εμποδιζόταν από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών να οικοδομήσει στρατιωτική δύναμη. Η αρχή αυτή οδηγεί σε μια θεμελιώδη αντίφαση εντός του φασισμού: η ασυμβατότητα του απόλυτου θριάμβου με τον διαρκή πόλεμο.
• «Περιφρόνηση για τους Αδύναμους», η οποία είναι προβληματικά συδυασμένη με τον σοβινιστικό λαϊκό ελιτισμό, κατά τον οποίο κάθε μέλος της κοινωνίας είναι ανώτερο από τους ξένους, λόγω του ότι ανήκει στην ομάδα. Ο Eco βλέπει σ’ αυτές τις στάσεις τη ρίζα της βαθιάς έντασης στην ιεραρχική δομή των φασιστικών πολιτευμάτων, καθώς ενθαρρύνουν τους ηγέτες να περιφρονούν τους υφισταμένους τους, μέχρι τον απόλυτο Ηγέτη που έχει το σύνολο της χώρας σε περιφρόνηση επειδή του επέτρεψε να πάρει την εξουσία με τη βία.
• «Ο καθένας έχει την παιδεία να γίνει Ήρωας», το οποίο οδηγεί στην αγκαλιά της λατρείας του θανάτου. Ο ήρωας του Ur-Φασισμού ανυπομονεί να πεθάνει. Στην ανυπομονησία του, πιο συχνά στέλνει άλλους ανθρώπους στο θάνατο.”
• «Ανδρισμός», που διοχετεύει το δύσκολο έργο του διαρκούς πολέμου και του ηρωισμού στην ερωτική σφαίρα. Έτσι, οι φασίστες υποτιμούν τις γυναίκες και ταυτόχρονα δεν ανέχονται τις μη καθιερωμένες σεξουαλικές συνήθειες, από την αγνότητα μέχρι την ομοφυλοφιλία.
• «Επιλεκτικός Λαϊκισμός» – Ο λαός, αντιληπτός μονολιθικά, έχουν μια κοινή βούληση, ξεχωριστή και ανώτερη από αυτή του κάθε ατόμου. Καθώς καμία μάζα ανθρώπων δεν μπορεί ποτέ να είναι ομόφωνη, ο Ηγέτης προβάλει ως ερμηνευτής της λαϊκής βούλησης (αν και πραγματικά την υπαγορεύει). Οι φασίστες χρησιμοποιούν αυτή την ιδέα για να απονομιμοποιήσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς λέγοντας ότι «δεν αντιπροσωπεύουν πλέον τη φωνή του λαού.»
• «Νέα γλώσσα» (Newspeak) – ο φασισμός χρησιμοποιεί και προωθεί ένα φτωχό λεξιλόγιο, ώστε να περιοριστεί η κριτική σκέψη.

Ξενοφοβία – Ρατσισμός

Η έννοια της «ξενοφοβίας» είναι κατά κάποιον τρόπο παραπλανητική, καθώς υποδηλώνει την απόρριψη κάθε «ξένου», ενώ στην ουσία τα πράγματα δεν είναι έτσι. Το φαινόμενο της ξενοφοβίας, όπως αυτό εκδηλώνεται σήμερα στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν αφορά γενικά και αόριστα τους ξένους, αλλά τους μετανάστες και πιο συγκεκριμένα τους οικονομικούς και πολιτικούς πρόσφυγες που προέρχονται κυρίως από τις χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου. Οι Αμερικανοί, ως παράδειγμα, που ζουν στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες είναι επίσης ξένοι, κανείς ωστόσο δεν διανοήθηκε να τους αντιμετωπίσει εχθρικά ή να τους απορρίψει για φυλετικούς ή/και πολιτισμικούς λόγους, εκτός βέβαια και αν ανήκουν στην κατηγορία των Μαύρων… Είναι, λοιπόν, «ηλίου φαεινότερον» ότι η ξενοφοβία αφορά κοινωνικές ομάδες ανθρώπων που θεωρούνται από τους ντόπιους υποδεέστεροι, καθώς οι εθνικές και πολιτιστικές τους παραδόσεις και συνήθειες διαφέρουν από τις δικές τους. Τους χρεώνουν συχνά έλλειψη προσαρμοστικότητας, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των μεταναστών, λόγω των ιδιαίτερα περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων τους, είναι εξαναγκασμένο εκ των πραγμάτων να ζει στο περιθώριο. Με λίγες εξαιρέσεις, που επιβεβαιώνουν άλλωστε και τον κανόνα, οι μετανάστες έχουν πολύ λίγες πιθανότητες κοινωνικής ανέλιξης. Καταλήγουν αναγκαστικά στην γκετοποίηση, καθώς για οικονομικούς κυρίως λόγους συγκεντρώνονται συνήθως στις υποβαθμισμένες περιοχές των βιομηχανικών κέντρων, όπου και ζουν απομονωμένοι από την κοινωνία των ντόπιων. Θέλοντας να αντισταθμίσουν την κοινωνική και πολιτιστική τους απομόνωση, αλλά και να ενισχύσουν τους εθνικούς δεσμούς μεταξύ τους, οι μετανάστες αναπτύσσουν συχνά τη συνείδηση της ξεχωριστής κοινωνικής ομάδας, καλλιεργούν με ιδιαίτερο ζήλο τα δικά τους ήθη και έθιμα, γεγονός που τους εμποδίζει να ενσωματωθούν κοινωνικά. Τροφοδοτούν έτσι, με τον τρόπο αυτό, άθελά τους τις προκαταλήψεις των ντόπιων, οι οποίες με τον καιρό και λόγω της έλλειψης ουσιαστικής επαφής και επικοινωνίας, εξελίσσονται σε απροκάλυπτη εχθρότητα και ρατσιστική βία εναντίον των ξένων.

Η ξενοφοβία στο βαθμό που μαζικοποιείται, λειτουργεί αναπόδραστα ως προθάλαμος του ρατσισμού. Αναφέρεται συχνά από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας καθώς και από τους διάφορους κοινωνικούς και πολιτικούς φορείς ότι τα αίτια της ξενοφοβίας είναι κυρίως οικονομικά. Είναι αλήθεια πως η οικονομική κρίση, και πιο συγκεκριμένα η ανεργία που πλήττει τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και όχι μόνον αυτές, έπαιξε και συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της ξενοφοβίας, δεν αποτελεί ωστόσο τη μοναδική αιτία. Υπάρχουν και άλλοι εξίσου σημαντικοί, αν όχι σημαντικότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της ξενοφοβίας. Αποφασιστικής σημασίας, σε ό,τι αφορά την καλλιέργεια κλίματος ξενοφοβίας και εχθρότητας, είναι ο τρόπος με τον οποίο η πολιτεία αντιμετωπίζει στο θεσμικό επίπεδο την παρουσία των ξένων, των μεταναστών. Η εμμονή, π.χ., των γερμανικών αρχών στην άποψη ότι η Γερμανία δεν αποτελεί χώρα μόνιμης εγκατάστασης μεταναστών και η μη εκχώρηση πολιτικών δικαιωμάτων στους μετανάστες, τουλάχιστον στο επίπεδο της αυτοδιοίκησης, είχαν αποτέλεσμα την κοινωνική και πολιτική γκετοποίηση ορισμένων εθνικών μειονοτήτων που ζουν στη χώρα, όπως οι Ασιάτες, οι Αφρικανοί και γενικά οι άνθρωποι που προέρχονται από τις φτωχές χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου.

Φαινόμενα ξενοφοβίας εμφανίζονται, επίσης, σε εποχές γενικευμένης κοινωνικής κρίσης. Τότε, η ύπαρξη μειονοτικών ομάδων λειτουργεί ως μηχανισμός εκτόνωσης. Οι ντόπιοι προσδίδουν στα μειονοτικά άτομα ιδιότητες που μπορεί να είναι πραγματικές ή και φανταστικές, τις οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιούν για να δικαιολογήσουν τον αποκλεισμό τους από το κοινωνικό σύνολο. Με άλλα λόγια, δεν είναι η παρουσία των «ξένων» που προκαλεί τις ξενόφοβες συμπεριφορές, αλλά ο τρόπος με τον οποίο η παρουσία τους σε μια συγκεκριμένη χώρα, καθώς και οι συνήθειές τους βιώνονται από τους ντόπιους. Με την έννοια αυτή η ξενοφοβία αποτελεί συνάρτηση των κατασκευών τού «Εμείς» και των «Αλλων», οι οποίες και προσδιορίζουν σε τελευταία ανάλυση τον τρόπο με τον οποίο το «Αλλο» βιώνεται ως ξένο και απορρίπτεται. Ως γνωστόν, κάτι που προκαλεί την αίσθηση του άγνωστου, του ξένου, αντιμετωπίζεται συνήθως ως οιονεί απειλή, γι’ αυτό και απορρίπτεται, καθότι προκαλεί ανασφάλεια και κατ’ επέκταση φόβο.

Οι «ξένοι» αντιμετωπίζονται από τους ντόπιους εργάτες ως ανταγωνιστές που απειλούν την κοινωνική τους ασφάλεια. Θύματα και οι ίδιοι του καπιταλιστικού «εκσυγχρονισμού» της κοινωνίας, αντί να στραφούν ενάντια στους πραγματικούς υπαίτιους της κοινωνικής τους υποβάθμισης, ψάχνουν για «αποδιοπομπαίους τράγους», τους οποίους και «ανακαλύπτουν» τελικά στο πρόσωπο των μεταναστών. Ετσι, οι ξένοι πλανόδιοι μικροπωλητές στους δρόμους των πόλεών μας αντιμετωπίζονται συχνά ως πρόκληση και απειλή από τους ντόπιους μικροεπιχειρηματίες. Αν και τα εμπορεύματά τους δεν αποτελούν στην ουσία ανταγωνιστικά προϊόντα, θέτουν ωστόσο σε κίνδυνο το «συμβολικό έλεγχο» των ντόπιων στην αγορά. Ο έλεγχος της αγοράς είναι το προστατευτικό τείχος που εμποδίζει την υποβάθμιση του χώρου και συνακόλουθα τη συνολική υποβάθμιση του επαγγέλματός τους, γι’ αυτό και αντιδρούν επιθετικά, ζητώντας από την πολιτεία να «προστατεύσει» την ντόπια αγορά, π.χ., από την παρουσία των «ρωσοπόντιων», των Μαύρων και γενικά των ξένων.

Βέβαια, το φαινόμενο της ξενοφοβίας δεν αφορά μόνον τους απλούς ανθρώπους του μόχθου. Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση ξενόφοβων στάσεων και συμπεριφορών διαδραματίζουν επίσης τα νέα μεσαία στρώματα, τα οποία αναπτύσσουν συχνά μια ιδιάζουσα μορφή εχθρότητας απέναντι στους «ξένους», ένα είδος «σωβινισμού των ευημερούντων», όπως χαρακτηριστικά τον αποκαλεί ο Γερμανίας διανοητής Γίργκεν Χάμπερμας, που υπαγορεύεται από την επιθυμία των χορτάτων να διατηρήσουν τα προνόμιά τους, απορρίπτοντας κάθε σκέψη ανακατανομής του κοινωνικού πλούτου.

Στο φαινόμενο της ξενοφοβίας συμφύρονται διάφοροι οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτικοί, πολιτισμικοί, ψυχολογικοί και άλλοι παράγοντες. Συχνά οι άνθρωποι, ιδιαίτερα σε περιόδους κοινωνικής κρίσης, αναζητούν τρόπους για τη συγκρότηση συλλογικής ταυτότητας (εθνικής, πολιτισμικής, θρησκευτικής κ.λπ.) μέσα από διαδικασίες διαφοροποίησής τους από τους «Αλλους», τους «ξένους», τους «αλλόθρησκους».

Στη χώρα μας η ξενοφοβία αποτελεί σχετικά πρόσφατο φαινόμενο και οφείλεται κυρίως στην αθρόα προσέλευση οικονομικών και πολιτικών προσφύγων, καθώς βρέθηκε τελείως απροετοίμαστη να δεχθεί εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπούς. Μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1980, περίπου, η ξενοφοβία ήταν σχεδόν άγνωστη στην Ελλάδα, αφού οι τροχιές των Ελλήνων εργαζομένων και των μεταναστών που ζούσαν στη χώρα σπάνια συναντιόνταν, μια και η ανεργία κυμαινόταν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα και οι θέσεις εργασίας δεν αποτελούσαν ακόμη αντικείμενο έντονου ανταγωνισμού μεταξύ ντόπιων και ξένων. Οσο ο αριθμός των μεταναστών ήταν περιορισμένος η κοινωνική τους περιθωριοποίηση δεν ήταν τόσο εμφανής, όπως συμβαίνει σήμερα, γι’ αυτό και η ελληνική κοινωνία αντιμετώπιζε την παρουσία τους σχετικά αδιάφορα. Πράγματι, στη χώρα μας μέχρι πριν από λίγα χρόνια τόσο η έννοια της ξενοφοβίας όσο και αυτή του ρατσισμού ήταν άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Το γεγονός, ωστόσο, ότι δεν υπήρξαν στο παρελθόν φαινόμενα ξενοφοβίας στην Ελλάδα δεν οφείλεται βέβαια, όπως ορισμένοι θέλουν να πιστεύουν, στην ιδιοσυστασία του Ελληνα, αλλά στην έλλειψη εξωτερικών ερεθισμάτων. Οσο οι ξένοι επισκέπτονταν την Ελλάδα με την ιδιότητα του τουρίστα, προερχόμενοι στη συντριπτική τους πλειονότητα από τις ευημερούσες χώρες της Δύσης, όχι μόνον ήταν ευπρόσδεκτοι αλλά και αποτελούσαν αντικείμενο θαυμασμού, καθώς οι περισσότεροι Ελληνες ζούσαν ακόμη υπό συνθήκες φτώχειας, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που θεωρούσαν τους Ευρωπαίους «ανώτερους» (το γνωστό «πάω στην Ευρώπη») και ήθελαν να τους μιμηθούν. Η σχέση των Ελλήνων με τους ξένους άλλαξε άρδην με την άφιξη των μεταναστών από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, και κυρίως από τη γειτονική Αλβανία. Τελευταία, τα πράγματα φαίνεται να αντιστρέφονται, καθώς στη συνείδηση πολλών Ελλήνων το αίσθημα «κατωτερότητας» σε σχέση με τους Ευρωπαίους τείνει να αντικατασταθεί από το αίσθημα «ανωτερότητας» απέναντι στους μετανάστες.

Μέχρι στιγμής ο ρατσισμός δεν φαίνεται να απειλεί την ελληνική κοινωνία, καθότι στερείται ακόμη ιδεολογικής βάσης. Με εξαίρεση ίσως μεμονωμένα στελέχη του συντηρητικού χώρου με ακροδεξιές πολιτικές απόψεις, στη χώρα μας κανένα από τα κόμματα που συμμετέχουν στο Κοινοβούλιο δεν επενδύει στην ξενοφοβία και το ρατσισμό. Ο κίνδυνος, ωστόσο, η ξενοφοβία, που παρατηρείται τελευταία σε ορισμένα κοινωνικά στρώματα να μετεξελιχθεί στο εγγύς μέλλον σε ανοιχτή ρατσιστική συμπεριφορά με θύματα τους ξένους είναι πράγματι υπαρκτός, αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα από την πολιτεία. Η αναγκαιότητα να καταπολεμηθεί το φαινόμενο της ξενοφοβίας δεν αφορά μόνον τα θύματα. Το σύνδρομο της ξενοφοβίας, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά, απειλεί μακροπρόθεσμα με ρήξη τον κοινωνικό ιστό της χώρας.

Ζ. Παπαδημητρίου

Ασκήσεις

  1. Βρίσκουμε τα συνώνυμα των υπογραμμιμένων λέξεων.
  2.  βάζουμε τίτλο στο κείμενο α) έναν με κυριολεκτική χρήση της γλώσσας και έναν με ματαφορική χρήση της γλώσσας

Παρατακτική και υποτακτική σύνδεση

Η θεωρία για την παρατακτική και υποτακτική σύνδεση βρίσκεται στο ακόλουθο λινκ:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/Syndesi-protaseon-ne.htm

Αφού κάνετε μια επανάληψη για να θυμηθείτε όσα είπαμε στην τάξη, κάντε τις ακόλουθες ασκήσεις

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/syn-pro-nea-1.htm

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/syn-pro-nea-2.htm

Οι απαντήσεις στο τετράδιό σας

Ασκήσεις: Χρονικες κ υποθετικες προτάσεις

  • ΧΡΟΝΙΚΕΣ & ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
  •  
  1.     Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις εκφράζουν το σύγχρονο, το προτερόχρονο, το υστερόχρονο σε σχέση με την κύρια πρόταση;
  • Στο μέλλον, όταν διαβάζω, δε θα ασχολούμαι με τίποτα άλλο.
  • Άμα τελειώσεις, πέρνα να με δεις.
  • Θα τα ξοδέψει όλα, ώσπου να μην του μείνει δεκάρα.
  • Όποτε δεν έχω νέα σου, ανησυχώ.
  • Θα σε περιμένω, ώσπου να νυχτώσει.
  • Πριν φύγει, συμφιλιώθηκε με τον αδελφό του.
  • Θα είμαι στον σταθμό, πριν ξημερώσει.
  • Αφότου έφυγε, δεν είχα καμία είδηση.
  • Εκεί που τα λέγαμε αυτά, θυμόμασταν το παρελθόν.
  • Ωσότου τελειώσεις τη δουλειά σου, θα έχω έρθει κι εγώ.
  1. Να αντικαταστήσεις τους υπογραμμισμένους προσδιορισμούς με χρονικές προτάσεις.
  • Το μυστικό το κράτησε ως το θάνατο της μητέρας του.
  • Το καλοκαίρι θα επισκεφτώ το νησί.
  • Οι γεωργοί επέστρεφαν από τα χωράφια με το ηλιοβασίλεμα.
  • Ακούγοντας τα μαντάτα έτρεξαν να μου τα προφτάσουν.
  • Με το άκουσμα του κουδουνιού πετάχτηκαν όλοι επάνω.
  1. Στις παρακάτω περιόδους να βρείτε τις δευτερεύουσες χρονικές και υποθετικές προτάσεις:
  • Χθες το μεσημέρι, ενώ περπατούσα στο κέντρο της πόλης, κάποιος άγνωστος μου άρπαξε την τσάντα.
  • Πριν προχωρήσεις σε οποιαδήποτε ενέργεια, να συμβουλευτείς τον δικηγόρο σου.
  • Αν δεν είχαμε τσακωθεί, θα μπορούσα να του ζητήσω αυτή τη χάρη.
  • Κι αν μιλήσεις κι αν δε μιλήσεις, θα σε κατηγορήσουν.
  • Κάθε που βραδιάζει τον πιάνει ένας ανεξήγητος φόβος.
  • Σαν ήρθε η σειρά του να μιλήσει, από το άγχος του μπέρδεψε τα λόγια του δεν ήξερε τι έλεγε.
  • Προσπαθούσε με αγωνία να μάθει αν έφτασαν τα παιδιά του στην ώρα τους.
  • Όσο του μιλούσα, αυτός κοιτούσε το ρολόι του.
  1. Να αντικαταστήσετε τις μετοχές με μια επιρρηματική πρόταση:
  • Ακούγοντας το δυνατό φρενάρισμα, όλοι πεταχτήκαμε στο δρόμο να δούμε τι συνέβη.
  • Διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο, περνά ευχάριστα η ώρα.
  • Μελετώντας προσεχτικά την ιστορία, βγάζουμε χρήσιμα συμπεράσματα.
  • Θα δεχτείτε την άποψή μας θέλοντας και μη.
  • Είμαι βέβαιος πως ψάχνοντας προσεχτικά θα βρεις όλη την αλήθεια.