https://www.slideshare.net/dnima/7-10060319
https://www.youtube.com/watch?v=S8BXyTFtUy0
• Τί ήταν η Φιλική Εταιρεία;
Ήταν μια μυστική οργάνωση που δημιουργήθηκε το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας με σκοπό την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία. Η διαφορά της με τις υπόλοιπες οργανώσεις που είχαν προηγηθεί είναι ότι αυτές έθεταν σαν πρώτο στόχο την παιδεία, ενώ η Φιλική Εταιρεία την επανάσταση. Πρωτεργάτες της ήταν οι Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος και Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος.
• Ποια ήταν τα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσει η Φιλική Εταιρεία;
i. Ο ελληνισμός ήταν διάσπαρτος σε έναν ευρύ γεωγραφικό χώρο
ii. Έπρεπε να δράσουν με μεγάλη μυστικότητα για να μη γίνουν αντιληπτοί από την οθωμανική διοίκηση και από τις ευρωπαϊκές απολυταρχίες
iii. Έπρεπε να υπερνικήσουν τους δισταγμούς των Ελλήνων που είχαν δει προηγούμενες επαναστατικές προσπάθειες να αποτυγχάνουν (Ορλωφικά, Λάμπρος Κατσώνης κλπ.)
iv. Έπρεπε να κινητοποιήσουν ανθρώπους που προέρχονταν από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες και είχαν διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα.
• Ποιες ήταν οι ευνοϊκές συνθήκες για τη Φιλική Εταιρεία;
i. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία αντιμετώπιζε εσωτερικά προβλήματα (Αλή Πασάς)
ii. Είχαν διαδοθεί οι ιδέες της γαλλικής επανάστασης μεταξύ των Ελλήνων
iii. Πολλοί Έλληνες ήθελαν τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
• Πώς λειτουργούσε η Φιλική Εταιρεία;
Η Φιλική Εταιρεία υιοθέτησε την οργάνωση των μυστικών οργανώσεων της Ευρώπης (π.χ. καρμπονάροι). Τα υποψήφια μέλη της δοκιμάζονταν για κάποιο διάστημα και στη συνέχεια εντάσσονταν στην οργάνωση. Ορκίζονταν πίστη και αφοσίωση, ενώ οι παραβάτες τιμωρούνταν με θάνατο. Χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμα και επικοινωνούσαν με κρυπτογραφικό αλφάβητο.
• Ποιοι ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας;
Μέχρι το 1817-1818 η Φιλική Εταιρεία απευθυνόταν κυρίως σε πλούσιους Έλληνες εμπόρους προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα για την ανάπτυξή της. Λίγοι δέχτηκαν να συμμετάσχουν. Αργότερα η οργάνωση απευθύνθηκε και σε μικρεμπόρους και διανοούμενους με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί γρήγορα. Οι γυναίκες γίνονταν δεκτές στην οργάνωση κατ’ εξαίρεση.
• Ποια ήταν η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας;
Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας ονομαζόταν Αόρατη Αρχή και παρέμενε μυστική έτσι ώστε να εννοείται ότι ήταν κάποιο ισχυρό πρόσωπο. Οι ιδρυτές της ήθελαν να βρουν κάποιο ηχηρό όνομα που θα ενέπνεε τους συμπατριώτες τους. Αρχικά απευθύνθηκαν στον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Ιωάννη Καποδίστρια, που όμως αρνήθηκε θεωρώντας ότι οι συνθήκες δεν ήταν ακόμα ώριμες για επανάσταση. Τελικά η ηγεσία δόθηκε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ανώτερο αξιωματικό του ρωσικού στρατού, που ονομάστηκε Γενικός Επίτροπος της Αρχής.
Η επανάσταση αποφασίστηκε να ξεκινήσει από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες :
1) γιατί εκεί δεν υπήρχε τουρκικός στρατός (λόγω ρωσοτουρκικών συνθηκών)
2) γιατί βορειότερα υπήρχε ρωσικός στρατός που μπορούσε πιθανόν να βοηθήσει την επανάσταση.
Συμμετείχαν και διάφοροι βαλκάνιοι ηγέτες (π.χ. Ο Σέρβος Καραγεώργεβιτς έγινε μέλος της Φιλικής, αλλά συνελήφθη από τους Τούρκους και εκτελέστηκε, ενώ ο Βλαντιμηρέσκου που ήταν τοπικός ηγέτης στις Ηγεμονίες, συμμετείχε, αλλά μόνο στην αρχή της επανάστασης).
Τα γεγονότα
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ξεκίνησε από τη Ρωσία και μπήκε στις Ηγεμονίες. Στις 24 Φεβρουαρίου 1821 κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της Βλαχίας (Ρουμανία). Κυκλοφόρησε φυλλάδια, συγκέντρωσε στρατό και άφηνε να εννοηθεί ότι πίσω από την επανάσταση θα ήταν η Ρωσία.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ :
I. οι πλούσιοι Έλληνες δεν προσέφεραν χρήματα
II. η στρατολόγηση δεν ήταν ικανοποιητική
III. ο τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση και δεν έστειλε βοήθεια, αλλά αντίθετα επέτρεψε στον τουρκικό στρατό να μπει στις Ηγεμονίες για να την καταστείλει.
IV. Ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ πιεζόμενος από τον σουλτάνο αφόρισε την επανάσταση.
V. Ο Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και με εντολή της Φιλικής Εταιρείας εκτελέστηκε
Η πιο κρίσιμη μάχη δόθηκε στο Δραγατσάνι, όπου διακρίθηκε ο Ιερός Λόχος (στρατιωτική μονάδα από εθελοντές σπουδαστές). Ο ελληνικός στρατός ηττήθηκε κι ο Υψηλάντης πέρασε στην Αυστρία, όπου συνελήφθη. Λίγο αργότερα λίγοι Έλληνες πολεμιστές με επικεφαλής τους Γιωργάκη Ολύμπιο και Ιωάννη Φαρμάκη εγκλωβίστηκαν στη μονή Σέκκου. Ο Ολύμπιος αποφάσισε να ανατιναχθεί μαζί με τους συμπολεμιστές του, ενώ ο Φαρμάκης συνελήφθη μετά από δύο εβδομάδες σκληρής αντίστασης και αποκεφαλίστηκε.