Η Πηνελόπη Δέλτα γεννήθηκε το 1874 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κι ήταν το τρίτο παιδί του Εμμανουήλ Μπενάκη και της Βιργινίας Χωρέμη.
Η οικογένεια Μπενάκη μετακόμισε προσωρινά στην Αθήνα το 1882, όπου η Πηνελόπη παντρεύτηκε τον πλούσιο Φαναριώτη έμπορο Στέφανο Δέλτα. Μαζί του απέκτησε τρεις κόρες. Επέστρεψαν στην Αλεξάνδρεια το 1905, όπου η Πηνελόπη γνώρισε τον Ίωνα Δραγούμη, τότε υποπρόξενο της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια. Ανάμεσά τους αναπτύχθηκε ένας μεγάλος έρωτας, η Πηνελόπη όμως δεν μπορεί να αντιταχθεί στις κοινωνικές επιταγές και την υποχρέωσή της απέναντι στο σύζυγο και τα παιδιά της. Η πλατωνική αυτή σχέση της Πηνελόπης Δέλτα με τον Δραγούμη τελειώνει το 1908, όταν αυτός συνδέεται με τη Μαρίκα Κοτοπούλη.
Η Δέλτα μετακόμισε στη Φρανκφούρτη το 1906 και το πρώτο της μυθιστόρημα, με τίτλο «Για την Πατρίδα», εκδόθηκε το 1909. Σύντομα ακολουθεί και το δεύτερο μυθιστόρημά της, «Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου». Το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί το 1909 την εμπνέει να γράψει το «Παραμύθι χωρίς όνομα» (1911).
Το 1913 η οικογένεια Δέλτα επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια και το 1916 εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Αθήνα, όπου ο πατέρας της Δέλτα, Εμμανουήλ Μπενάκης, είχε εκλεχθεί δήμαρχος. Ανέπτυξαν στενή φιλία με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον οποίο και προσκαλούσαν συχνά στην εξοχική τους οικία στην Κηφισιά. Το 1925 εκδίδεται «Η ζωή του Χριστού», ενώ την ίδια χρονιά εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα της πολιομυελίτιδας, αρρώστιας που θα την ταλαιπωρήσει μέχρι τον θάνατό της. Το 1929 ξεκίνησε τη συγγραφή της τριλογίας «Ρωμιοπούλες», η οποία τελείωσε το 1939. Εν τω μεταξύ, εκδόθηκαν άλλα τρία μυθιστορήματά της: ο «Τρελαντώνης» (1932), ο «Μάγκας» (1935) και τα «Μυστικά του Βάλτου» (1937). Το 1941 ο Φίλιππος Δραγούμης εμπιστεύεται στη Δέλτα τα ημερολόγια και το αρχείο του αδερφού του, Ίωνα Δραγούμη, στα οποία η Δέλτα πρόσθεσε περίπου 1000 χειρόγραφες σελίδες με σχόλια για το έργο του Δραγούμη. Στις 27 Απριλίου 1941, ημέρα όπου τα γερμανικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Αθήνα, η Πηνελόπη Δέλτα αυτοκτονεί παίρνοντας δηλητήριο, ενώ είχαν ήδη προηγηθεί άλλες δύο απόπειρες αυτοκτονίας στο παρελθόν. Στον τάφο της, στον κήπο του σπιτιού της, χαράχτηκε η λέξη ΣIΩΠH.
Ερμηνευτική ανάλυση:
Το κείμενο είναι απόσπασμα από τον πρώτο τόμο του αυτοβιογραφικού έργου της Πηνελόπης Δέλτα «Πρώτες ενθυμήσεις».
Τα θεματικά κέντρα του αποσπάσματος είναι:
- η σχέση της κόρης με τον πατέρα
- η εικόνα του πατέρα (φόβος και γοητεία)
Το σύντομο απόσπασμα περιγράφει αναδρομικά την εικόνα της πατρικής μορφής, όπως αυτή χαράχτηκε στη συνείδηση και τη μνήμη της μικρής κόρης. Η εικόνα του πατέρα περικλείει δύο αντιθετικές όψεις: από τη μια μεριά το φόβο και την τυραννική παρουσία του αυταρχικού και απρόσιτου άντρα, που διατάζει και επιβάλλεται στους γύρω του, και από την άλλη τον θαυμασμό, τη γοητεία και την υπερηφάνεια που προκαλεί ο ομορφιά, η ευγένεια και η ακεραιότητά του. Οι δύο αυτές αντίρροπες οπτικές αναπτύσσονται παράλληλα, για να συνθέσουν την εικόνα μιας μυθικής μορφής, που λατρεύεται σαν θεότητα και υποχρεώνει την αφηγήτρια να παραδεχτεί πως έμεινε «η τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής μου». Ο αυτοβιογραφικός μονόλογος της Δέλτα φανερώνει περισσότερα για το δικό της τραυματισμένο ψυχισμό παρά για την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του πατέρα της. Το περιστατικό με τα στρείδια, εξάλλου, δείχνει τη σημασία που έχει για την αυτοβιογραφική σκέψη μια καθημερινή λεπτομέρεια, που αποκτά στα μάτια του παιδιού – αλλά και στη συνείδηση του ώριμου αυτοβιογράφου – το κύρος και τη σημασία ενός κομβικού σημείου στη ζωή του.
Δομή του κειμένου:
- 1η ενότητα: (Το πατέρα ……….μεγάλη αγάπη της ζωής μου).
Η εικόνα και ο χαρακτήρας του πατέρα καθώς και τα συναισθήματα που ενέπνεε στην οικογένειά του και στον κόσμο.
- 2η ενότητα: (Θυμούμαι μια μέρα …………..μα θεότης).
Η καλοσύνη και η ψυχική ανωτερότητα του πατέρα.
Ο χαρακτήρα του πατέρα:
Απρόσιτος, βίαιος και ευέξαπτος, αυταρχικός, ευγενικός, έντιμος και ακέραιος, ειλικρινής, υπερήφανος, ευθύς, επίμονος και ανυποχώρητος, απόλυτα ευσυνείδητος, τυραννικός, γενναιόδωρος και με κατανόηση για τους άλλους.
Τα συναισθήματα που ενέπνεαν οι γονείς:
Ο πατέρας ενέπνεε φόβο, τρόμο, σεβασμό, θαυμασμό, υπερηφάνεια. Τα ετερόκλητα στοιχεία που συνυπήρχαν στην προσωπικότητα του πατέρα, συνδυασμένα με την άψογη εξωτερική του εμφάνιση, δημιούργησαν στην ψυχή της μικρής κόρης την εικόνα της θεϊκής μορφής. Αυτό που έκανε τον πατέρα να φαντάζει στα μάτια της κόρης σαν θεός ήταν βασικά το γεγονός ότι δεν της έδωσε ποτέ την ευκαιρία να τον δει στα ανθρώπινα μέτρα του και να βιώσει τη φθορά που φέρνει στου ανθρώπους η στενή καθημερινή επικοινωνία και η οικειότητα. Ο πατέρα φρόντιζε να εμπνέει δέος, το είδος εκείνου του φόβου ο οποίος είναι ανάμεικτος με θαυμασμό.
Τη μητέρα τα παιδιά την αγαπούν και το ξύλο της το δέχονται σαν μια καθημερινή συνήθεια, γιατί είναι εξοικειωμένα μαζί της και δεν την φοβούνται, απλώς υπομένουν την τιμωρία.
Αφηγηματικά στοιχεία:
Αυτοβιογραφία είναι πεζό έργο με θέμα τη ζωή του ίδιου του συγγραφέα. Είναι το μοναδικό αφηγηματικό είδος στο οποίο ο αναγνώστης γνωρίζει εξαρχής ότι συγγραφέας, αφηγητής και κεντρικός ήρωας ταυτίζονται.
- Αφήγηση: ο αφηγητής είναι ομοδιηγητικός, βλέπει από εσωτερική οπτική γωνία (αφήγηση με εσωτερική εστίαση). Συμμετέχει στα δρώμενα και αφηγείται σε α΄ γραμματικό πρόσωπο. Η αφήγηση αποτελεί μια αναδρομή στο παρελθόν.
- Διάλογος: ανάμεσα στον πατέρα και στη μητέρα.
- Περιγραφή: των εξωτερικών γνωρισμάτων του πατέρα.
δελτα πατήστε εδω για περισσότερη ανάλυση