|
Στο παρακάτω απόσπασμα ο Πλάτων διατυπώνει την άποψη ότι οι θεοί έπλασαν το ανθρώπινο γένος. Οι άνθρωποι στη συνέχεια ένιωσαν την ανάγκη να ιδρύσουν βωμούς για να τιμήσουν τους θεούς. Αρχικά ζούσαν διασκορπισμένοι, γρήγορα όμως κατάλαβαν ότι θα επιβίωναν μόνο αν οργανώνονταν σε πόλεις, κι έτσι άρχισε η εξέλιξη των πολιτειακών συστημάτων.
Ἐπειδὴ δὲ ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας, πρῶτον μὲν διὰ τὴν τοῦ θεοῦ συγγένειαν ζῲων μόνον θεοὺς ἐνόμισεν, καὶ ἐπεχείρει βωμούς τε ἱδρύεσθαι καὶ ἀγάλματα θεῶν· ἔπειτα φωνὴν καὶ ὀνόματα ταχὺ διηρθρώσατο τῇ τέχνῃ, καὶ οἰκήσεις καὶ ἐσθῆτας καὶ ὑποδέσεις καὶ στρωμνὰς καὶ τὰς ἐκ γῆς τροφὰς ηὕρετο. Οὕτω δὴ παρεσκευασμένοι κατ’ ἀρχὰς ἄνθρωποι ᾤκουν σποράδην, πόλεις δὲ οὐκ ἦσαν· ἀπώλλυντο οὖν ὑπὸ τῶν θηρίων διὰ τὸ πανταχῇ αὐτῶν ἀσθενέστεροι εἶναι, καὶ ἡ δημιουργικὴ τέχνη αὐτοῖς πρὸς μὲν τροφὴν ἱκανὴ βοηθὸς ἦν, πρὸς δὲ τὸν τῶν θηρίων πόλεμον ἐνδεής· πολιτικὴν γὰρ τέχνην οὔπω εἶχον, ἧς μέρος πολεμική, ἐζήτουν δὴ ἁθροίζεσθαι καὶ σῲζεσθαι κτίζοντες πόλεις· ὅτ’ οὖν ἁθροισθεῖεν, ᾐδίκουν ἀλλήλους ἅτε οὐκ ἔχοντες τὴν πολιτικὴν τέχνην, ὥστε πάλιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο. Ζεὺς οὖν δείσας περὶ τῷ γένει ἡμῶν μὴ ἀπόλοιτο πᾶν, Ἑρμῆν πέμπει ἄγοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τε καὶ δίκην, ἵν’ εἶεν πόλεων κόσμοι τε καὶ δεσμοὶ φιλίας συναγωγοί.
Πλάτων, Πρωταγόρας 322 a-c
|
|
|
|
Κι όταν ο άνθρωπος μετείχε της θεϊκής μοίρας, πρώτα πρώτα εξαιτίας της συγγένειας με το θείο μόνος αυτός από τα πλάσματα πίστεψε στους θεούς και επιχειρούσε να ιδρύσει και βωμούς και αγάλματα θεών· έπειτα εφεύρε γρήγορα με την τέχνη, έναρθρο λόγο και λέξεις και βρήκε κατοικίες και ρούχα και υποδήματα και στρωσίδια και την τροφή από τη γη. Έτσι λοιπόν προετοιμασμένοι οι άνθρωποι στην αρχή κατοικούσαν διασκορπισμένοι, αλλά πόλεις δεν υπήρχαν· χάνονταν λοιπόν από τα ζώα, επειδή ήταν από κάθε άποψη πιο ανίσχυροι από αυτά και ο τεχνικός τρόπος κατασκευής ήταν γι’ αυτούς ικανός βοηθός για τροφή, αλλά για τον αγώνα με τα ζώα ανεπαρκής· γιατί δεν είχαν ακόμη πολιτική τέχνη, της οποίας μέρος είναι η πολεμική· ζητούσαν λοιπόν να μαζεύονται και να σώζονται κτίζοντας πόλεις· όταν λοιπόν συναθροίσθηκαν, αδικούσαν ο ένας τον άλλο, επειδή δεν είχαν την πολιτική τέχνη, ώστε πάλι διασκορπίζονταν και αφανίζονταν. Ο Δίας λοιπόν, επειδή φοβήθηκε για το γένος μας μήπως αφανιστεί ολόκληρο, στέλνει τον Ερμή φέρνοντας στους ανθρώπους το αίσθημα της ντροπής και τη δικαιοσύνη, για να είναι μέσα πειθαρχίας για τις πόλεις για συνεκτικοί δεσμοί φιλίας για τους ανθρώπους.
|
|
|