Ο δημιουργός
https://www.youtube.com/watch?v=bGSkShSVOrA
Το ποίημα
Ο σημαντικός Γερμανός συγγραφέας Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956) έγραψε το ποίημα αυτό το 1937, όταν ζούσε ως αυτοεξόριστος στη Σκανδιναβία, κατατρεγμένος από τη χιτλερική εξουσία. Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος δεν είχε ακόμη ξεσπάσει, αλλά το ναζιστικό καθεστώς είχε ήδη δώσει δείγματα του βίαιου και απάνθρωπου προσώπου του με την άγρια καταδίωξη των Εβραίων και των αντιφρονούντων Γερμανών. Πολλοί δημοκρατικοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι διώχτηκαν ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, για να γλιτώσουν από την ηθική και σωματική τους εξόντωση.
Λαθεμένο μού φαινόταν πάντα τ’ όνομα που μας δίναν:
«Μετανάστες».
Θα πει, κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο,
δε φύγαμε γιατί το θέλαμε,
λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε
και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε
να μείνουμε για πάντα εκεί, αν γινόταν.
Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν, μας προγράψανε.
Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θα ‘ναι, μα εξορία.
Έτσι, απομένουμε δω πέρα, ασύχαστοι, όσο μπορούμε πιο κοντά
στα σύνορα,
προσμένοντας του γυρισμού τη μέρα, καραδοκώντας το παραμικρό
σημάδι αλλαγής στην άλλην όχθη, πνίγοντας μ’ ερωτήσεις
κάθε νεοφερμένο, χωρίς τίποτα να ξεχνάμε, τίποτα
ν’ απαρνιόμαστε,
χωρίς να συχωράμε τίποτ’ απ’ όσα έγιναν, τίποτα δε συχωράμε.
Α, δε μας ξεγελάει τούτη η τριγύρω σιωπή! Ακούμε ίσαμ’ εδώ
τα ουρλιαχτά που αντιλαλούν απ’ τα στρατόπεδά τους. Εμείς
οι ίδιοι
μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος, που κατάφερε
τα σύνορα να δρασκελίσει. Ο καθένας μας,
περπατώντας μες στο πλήθος με παπούτσια ξεσκισμένα,
μαρτυράει την ντροπή που τη χώρα μας μολεύει.
Όμως κανένας μας
δε θα μείνει εδώ. Η τελευταία λέξη
δεν ειπώθηκε ακόμα.
Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα,
μτφρ. Μάριος Πλωρίτης, Θεμέλιο
Ερωτήσεις κατανόησης
1η ενότητα 1-9 Πλαγιότιτλος
Γιατί ο ποιητής δεν αποδέχεται τον όρο “μετανάστη” Για τον ίδιο και τους άλλους που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους;
Ποιος ήταν ο ρόλος του ναζιστικού καθεστώτος σε αυτή την επιλογή;
Πώς αισθάνονται οι πολιτικοί εξόριστοι στο νέο τόπο;
Γιατί ο ποιητής χρησιμοποιεί σταθερά το α’ πληθυντικό;
2η ενότητα 10-16 πλαγιότιτλος
Πώς ζουν οι εξόριστοι στη νέα πατρίδα τους;
Το ρήμα απομένουμε τι δείχνει;
Το επίθετο ασύχαστοι τι δείχνει;
Ποια είναι τα συναισθήματα για την πατρίδα τους κ με ποιο τρόπο τα εκδηλώνουν;
Ποιος είναι ο ρόλος της επανάληψης της λέξης τίποτα;
3η ενότητα στ.17-26 Πλαγιότιτλος
Με ποιο τρόπο το ναζιστικό καθεστώς προσπαθεί να φιμώσει τις ελεύθερες και υγιείς φωνες;
Τα καταφέρνει;
Ποιο εκφραστικό σχήμα υπάρχει εδώ και ποιος είναι ο ρόλος του;
” Εμείς οι ίδιοι μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος¨”: Τι σημαίνει αυτή η φράση;
Ποια είναι η κατάσταση των πολτικών εξόριστων και τι αντικατοπτρίζει;
Ο ποιητής είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος για το μέλλον; Στηρίξτε την απάντησή σας με στίχους του ποιήματος
Ερώτηση: Θεωρείτε ότι τα σχήματα λόγου στο ποίημα το κάνουν λυρικό και συγκινητικό ή παίζουν άλλο ρόλο;
metanasteusis_fyllo_ergasias_sxoleio
Ανάλυση ποιήματος
http://alexgger.blogspot.gr/2015/03/blog-post_6.html